Sivas Katliamına ilişkin TBMM Araştırması Komisyonu Raporu
 Günümüzde Madımak Oteli | |
| Nedir? | |
|---|---|
| 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında Madımak Oteli'nin köktendinci bir grup tarafından yakılması ve çoğunluğu Alevi 33 yazar, ozan, düşünür ile 2 otel çalışanının yanarak ya da dumandan boğularak hayatlarını kaybetmesi ile sonuçlanan olaylardır. | |
| Tutanaklar ve ilk raporlar | |
| Telsiz konuşmaları ● Sivas Emniyet Müdürlüğünün hazırladığı tutanak ● Müze'de yazılmış tutanak ● Olay yeri keşif tutanağı ● Teknik hasar raporu (Kemal Dönmez) ● Teknik hasar raporu (Samet Hakkari) ● Bilirkişi raporu (N. Nihat Gençer) ● Bilirkişi raporu (Remzi Şahin) ● Kültür Merkezi'nde hazırlanmış keşif tutanağı | |
| Savcılık ifadeleri | |
| Aziz Nesin ● Demet Işık ● Doğukan Öner ● İzzet Karadağ ● Nevzat Aydın (Kayseri ifadesi), Sivas ifadesi ● | |
| Olay sonrası ve dava süreci | |
| TBMM Araştırması Komisyonu Raporu ● Aziz Nesin'in TGRT konuşması | |
| Diğer belgeler ve metinler | |
| Köktendincilerin dağıttığı bildiri | |
 Vikipedi'de Sivas Katliamı maddesi | |
2 Temmuz 1993 Günü Sivas'ta Meydana Gelen Olayların Sebep ve Sorumluları İle Olayların Oluş Şeklinin Ortaya Çıkarılması ve Maddî Zararların Tespiti Amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 102 ve 103 üncü Maddeleri Uyarınca Bir Meclis Araştırması Komisyonu Raporu (10/107, 108, 109, 111, 114)
3.7.1993
2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas'ta cereyan eden ve 40'a yakın vatandaşımızın ölümü ile sonuçlanan olayların nedenleri, açmış olduğu yaraların sarılması, sorumluların ortaya çıkarılması amacıyla Anayasanın 98 inci, TBMM İçtüzüğünün 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince Meclis araştırması açılması için gereğini arz ederiz. Saygılarımızla.
1 Temmuz 1993'te Pir Sultan Abdal'ı anmak için yapılan geleneksel toplantıdaki konuşmalar bahane edilerek Cuma Namazı sonrası, bazı güçler tarafından yönlendirildiği açık olan kişilerin saatler süren ve güvenlik güçleri tarafından yeterince müdahale edilmeyen hezeyanları
sonrası, akşam saatlerinde Madımak Otelini yakmaları sonucu 40'a yakın insanımızın öldürülmeleri, insan canına duyarlı tüm insanlarımızı yasa boğmuştur.
Son iki yıldır, bir çok Cuma Namazı sonrası ortaya çıkan lâik cumhuriyet karşıtı görüntüler, ne yazık ki bu defa kana bulanmıştır.
Düşünce, anlatım ve inanç özgürlükleri demokrasilerin temel noktalarıdır. Parlamenter sistemlerin varlık nedenleridir.
Ne yazık ki, toplumda derin yaralar açan, dünün etnik kökenli katliamlarını anımsatan Sivas olayını, bazı yetkililer ve siyasetçiler hafife almışlar, yanlış teşhisler koymuşlar; kapalı, izinli meşru toplantıda özgürce ortaya konan bazı düşünceleri katliama neden olarak ortaya koymuşlardır. Bu çok sakat, çok yanlış, demokrasimizi yaralayacak, toplumda inanç ve etnik köken farklılıklarına dayalı bölünmelere neden olacak çok sorumsuz bir tavırdır.
Hükümetin olayların bastırılmasında basiretsiz davrandığı yetersiz kaldığı anlaşılmaktadır. Hükümetin bu tavrı benzeri olayların yarın da tekrarlanmasının zeminini oluşturabileceğini düşünüyoruz. Bu nedenlerle Meclis araştırması ile gerçeklerin ortaya çıkarılmasını zorunlu görüyoruz.
Ankara
Algan Hacaloğlu
İstanbul
Zeki Nacitarhan
Kars
îrfan Gürpınar
Kırklareli
Hasan Akyol
Bartın
Coşkun Gökalp
Kırşehir
Faik Altun
Antalya
Haydar Oymak
Amasya
Veli Aksoy
İzmir
Ankara
Fuat Çay
Hatay
Mehmet Sevigen
İstanbul
M. îstemihan Talay
İçel
Mustafa Doğan
Gaziantep
Adnan Keskin
Denizli
Atilla Hun
Kars
İbrahim özdiş
Adana
Sivas İlimizde halk edebiyatımızın büyük ozanlarından Pir Sultan Abdal için düzenlenen şenliklere katılan ülkemizin değerli yazarlarının, ozanlarının, çeşitli dallardaki sanatkârlarının ve birçok yurttaşımızın Türkiye'yi kapkara bir rejime sürüklemek ve Cumhuriyetin getirdiği laik, demokratik, katılımcı, çoğulcu ve özgürlükçü yönetim biçimini değiştirmek isteyen güçlerce hunhar bir biçimde öldürülmüş ya da yaralanmış olması Cumhuriyet tarihimizin en vahim olaylarından biridir.
Devletimizin temel rejimini çok yakından ilgilendiren bu ve buna benzer olayların bir daha olmaması, bu olayları tertipleyenlerin hak ettikleri cezalara en seri şekilde çarptırılmaları ve yeni olayları tertiplemelerine meydan verilmemesi, konuya Türkiye Büyük Millet Meclisinin el koyması ve olayın bütün boyutlarının araştırılması ve hiçbir kimsenin de kayırılmamasının sağlanması zorunlu görülmektedir. Olay günü ayrıca Atatürk anıtına da saldırılarda bulunulmuş ve Pir Sultan Abdal heykeli iddiaya göre Ankara'dan verilen emirle sökülmüştür.
Bu itibarla olayın bütün boyutlarıyla incelenmesini, Cumhuriyet rejiminin karşı karşıya bulunduğu tehlikelerden arındırılarak korunmasını, olayda zarar gören yurttaşlarımızın maddî zararlarının tespit edilerek karşılanmasını, olaya sebebiyet veren kişi ve odaklarla ihmali bulunanların tespitinin sağlanması amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.
Saygılarımızla.
5.7.1993
Tunceli
Şahin Ulusoy
Tokat
Abuzer Tanrıverdi
Adıyaman
Mehmet Gülcegün
Mardin
Cemalettin Gürbüz
Amasya
Ural Köklü
Uşak
Azimet Köylüoğlu
Sivas
Bahattin Alagöz
Gaziantep
Atilla Mutman
İzmir
Mehmet Dönen
Hatay
Timurçin Savaş
Adana
Erdal Koyuncu
Siirt
Fahri Gündüz
Uşak
Hatay
Mehmet Kerimoğlu
Ankara
Muzaffer Arıcan
Mardin
ibrahim Gürsoy
İstanbul
Sabri Yavuz
Kırşehir
Sinan Yerlikaya
Tunceli
Gaziantep
Cemal Şahin
Çorum
Halil Çulhaoğlu
İzmir
Mustafa Yılmaz
Malatya
Güler İleri
Tokat
Mehmet Adnan Ekmen
Batman
Ender Karagül
Uşak
Ali İbrahim Tutu
Erzincan
2 Temmuz 1993 günü Sivas'ta meydana gelen olaylar milletimizi derinden üzmüştür. Milletçe bir daha karşılaşmamayı temenni ettiğimiz bu müessif olayların sebep, saik ve sorumluları ile olayların oluş şeklinin ortaya çıkarılması amacıyla İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını saygılarımızla arz ederiz .
DYP Grup Bşk. V.
SHP Grup Bşk. V.
ANAP Grup Bşk. V.
RP Grup Bşk. V.
CHP Grup Bşk. V.
Egemen sınıflar tarih boyunca mezhepsel çelişkiler yaratarak, halkı alevi-sunni diye ayırarak çatışmalar çıkarmaya çalışmışlardır. Pir Sultan Abdal'ı Sivas caddelerinde astıran Sivas Valisi Hızır Paşa zihniyeti her zaman olmuştur. Osmanlı Tarihi boyunca onlarca alevi katliamı olmuştur. Kuyucu Murat Paşa, onbinlerce alevi vatandaşı sağ sağ kuyulara doldurup öldürdüğü için "Kuyucu" lakabını almıştır.
Cumhuriyet döneminde alevi vatandaşlara yönelik saldırılar periyodik olarak devam etmiştir. Kahramanmaraş, Malatya, Çorum olaylarında yüzlerce alevi vatandaş yaşamını yitirmiştir.
Son Sivas olayları; ülkemizde gelinen noktayı göstermesi açısından ibret verici bir durumdur.
Sivas'ta insanlığa karşı suç işlenmiştir, kültüre karşı suç işlenmiştir. Bu işlenen suçta devletin kusuru vardır, payı vardır.
Aziz Nesin bahane edilerek bir alevi-sunni çatışması çıkarılmak istenmiş, çoğu seçkin olan yazar, sanatçı 36 insanımız katledilmiştir.
Olayların örgütlü ve planlı bir şekilde çıkarıldığı, fanatik militanların daha önceden çevre illerden getirildiği söylentileri yaygındır.
2 Temmuz 1993 günü camiden çıkan 400-500 kişilik fanatik grubun taşkınlıklarına göz yumulmuş, olayların büyümesine seyirci kalınmıştır.
Devlet yetkilileri, Pir Sultan Abdal heykelinin sökülmesine izin vererek, Pir Sultan Abdal gibi kültürümüze mal olmuş bir halk ozanının manevî şahsiyetinin rencide edilmesi fanatik grubun esas emellerine ortak olmuşlardır. Orada sürüklenen Pir Sultan Abdal'ın heykeli değil, Anadolu kültürüdür, evrensel kültürdür.
Sivas Belediye Başkanı, Sivas Valisi, Emniyet Müdürü, Garnizon Komutanı görevlerini yerine getirmemiş, sorumluluk ve vebal altındadırlar.
Daha geçen gün Van'da bir otelin yakılması sonucu 15 vatandaşımız hayatını kayıp ederken, arkasından Sivas olaylarının yaşanması ister istemez insanın aklına çeşitli sorular getirmektedir.
Özel bir televizyon kanalına çıkarılan cami imamı, 60 milyon insanın gözlerinin içine bakarak alevi vatandaşlarımız için "sapık insanlar" demesi, diyebilme cesaretini göstermesi 20 milyonluk alevi vatandaşlarımıza hakaret değil midir, tahrik değil midir?
Aziz Nesin'in konuşması, tahrik olarak gösterilmektedir. Cami imamının televizyonda yaptığı konuşma, Pir Sultan Abdal gibi insanlığa mal olmuş bir halk ozanının heykelinin sürüklenmesi alevi vatandaşı rencide ve tahrik etmiyor mu?
Sivas olayları, laik, demokratik, çağdaşlık iddiasında olan Türkiye için şanssızlıktır. Türkiye'nin insan Hakları konusundaki saygınlığı yurt ve dünyada tartışıldığı bir dönemde, 36 insanımızın katledilmesi Türkiye'nin İnsan Hakları konusundaki saygınlığını kuşkuya düşürmüştür. Şehit olan insanların çoğu bilim adamıdır, sanatçıdır, yazardır. Türkiye'nin seçkin insanlarıdır.
1992 Nevroz kutlamalarında sadece halay çeken insanların üzerine panzerler sürülerek, silahlar sıkılarak yüze yakın insan öldürülürken, Sivas olaylarında fanatik gruba su bile sıkılmamıştır.
Devlet olaylara seyirci kalmıştır, göz yummuştur.
Sorumlular ortaya çıkarılmalı, en ağır cezaya çarptırılmalıdır.
Sivas olaylarında hayatını kaybeden çoğu sanatçı, bilim adamı ve yazar olan 36 vatandaşın katillerinin bulunması, suçlu ve sorumlu olan yetkililerin tespiti için Anayasanın 98, TBMM iç tüzüğünün 102 ve 103 üncü maddelerine göre Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.
5.7.1993
Muş
Mehmet Sincar
Mardin
Sırrı Sakık
Muş
Selim Sadak
Şırnak
Mehmet Emin Sever
Muş
Sedat Yurtdaş
Diyarbakır
Adıyaman
Zübeyir Aydar
Siirt
M. Hatip Dicle
Diyarbakır
Ahmet Türk
Mardin
Orhan Doğan
Şırnak
Naif Güneş
Siirt
Nizamettin Tuğuç
Batman
Sivas'ta meydana gelen ve 40'a yakın vatandaşımızın ölümüyle sonuçlanan olaylarla ilgili olarak İçtüzüğün 102 nci maddesi gereğince bir Meclis araştırması açılması için gereğini arz ederiz.
Gerekçe: Olayda 40'a yakın vatandaşımız ölmüştür. Olayların devam etme ve yayılma istidadı hâlâ mümkün ve muhtemel gözükmektedir. Olaylar her türlü provokasyona müsait olup bir mezhep çatışmasına, millî birliği tehdit eden boyutlara ulaşabilir.
Bir yandan Güney Doğu ve diğer bölgelerimizde terörist eylemler sürerken öte yandan bu olayların oluşması ciddiyetle üzerinde durulması, sebeplerinin, faillerinin, tahrikçilerinin tespit edilmesi, gerekli karar ve tedbirlerin alınması son derece önemlidir.
Bu nedenle talebimizin öncelikle ele alınması ve işleme konulması için gereğini arz ederiz.
Saygılarımızla.
Sivas
Esat Bütün
Kahramanmaraş
Saffet Topaktaş
Kahramanmaraş
İsmet Gür
Aksaray
Musa Demirci
Sivas
Kahramanmaraş
ökkeş Şendiller
Kahramanmaraş
Ahmet özdemir
Tokat
Gaffar Yakın
Afyon
Yusuf Bozkurt özal
Malatya
Kaynakça
değiştir- ↑ 1