ile ilgili ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.

DİVAN EDEBİYATINDA NAZIM ŞEKİLLERİ

değiştir

Beyitlerden Oluşan Nazım Şekilleri:

değiştir
Kasîde Gazel Müstezâd Kıt'a Nazım


Bendlerden Oluşan Nazım Şekilleri:

değiştir
Rubâ'î Dü-beyt Tuyuğ Müselles Murabba Şarkı Muhammes Tahmîs Taştîr Terbî/Taştîr Tardiye Müseddes
Tesdîs Müsebba' Terkîb-bend Tesbî Müsemmen Tesmîn Mütessâ' Tetsî' Mu'aşşer Ta'şir Tercî-bend

DİVAN EDEBİYATI TÜRLERİ

değiştir
Bahâriyye Bâh-Nâme
Cülûsiyye
Esmâ-i Hüsnâ
Fetih-nâme Fütüvvet-Nâme
Gazavât-Name
Hezel Hicviye Hilye-i Şerif
Iydiyye
Kırk Hadis Kıyâfet-nâme
Letâyif-nâme Lügaz
Medhiyye Mersiye Mevlit Mi'râc-nâme Mu'ammâ Münâcât
Na't
Pend-nâme
Ramazan-nâme
Sâkî-Nâme Sefâret-nâme Selim-nâme Seyâhat-nâme Siyâset-nâme Sûr-nâme Süleyman-nâme
Şathiye Şehrengiz Şitâiyye Şu'arâ Tezkireleri
Tarihler Tevhid
Zafer-nâme

DİVAN EDEBİYATININ TARİHÎ DÖNEMLERİ

değiştir
 
Nabi Divanı'nın, "Rubai" başlıklı iç sayfası

XIV. Yüzyıl

değiştir
Şairler:
Orta Asya Sahası Azeri Sahası Anadolu Sahası
Rabgûzi Hasanoğlu Gülşehrî
Mahmud bin Ali Ahmed bin Veys Âşık Paşa
İslâm Seyyid Nesimi Hoca Mes'ud
Kutb Şeyhoğlu Mustafa
Harezmî Eflâkî
Seyf-i Serâyî Ahmedî

Mesneviler:

değiştir
  • Mehmed, (1398), Tuhfe-nâme. (I. Bayezid'in oğlu Emir Süleyman'a sunulmuştur. 8000 üzerinde beyitlik mesnevi, Ferruh ile Hüma arasındaki aşk hikayesini konu edinir, okuyucuya öğüt vererek İslâm ahlâkını aktarır.
  • Tutmacı, (?), Gül ü Hüsrev. Ferîdüddin Attar'ın Hüsrev-nâme eserinin kısaltılarak yapılmış tercümesi.
  • Varaka ve Gülşah
  • Ladikli Mehmed bin Âşık Süleyman, (1398) Keşfu'l-Me'âni.
  • Kadı Mustafa Darir, Kıssa-i Yusuf.
  • Kemaloğlu İsmail, (1387) Ferah-nâme. (3030 beyit, masal unsurları barındıran ve nasihat etme kaygısı ağır basan bir macera hikâyesi)
  • Elvan Çelebi, (1358-1359) Menâkıbu'l-Kudsiyye Fî Menâsıbi'l-Ünsiyye (2083 beyitlik bir menâkıb-nâme)

Düzyazılar:

değiştir

XV. Yüzyıl

değiştir
Şairler:
Çağatay Sahası Azeri Sahası Anadolu Sahası
Emîrî Habîbî Ahmed-i Dâî Sarıca Kemal Adnî Nişancı Mehmed Paşa
Sekkaki Şeyhî Melîhî Şehzâde Korkud İvâz Paşazâde Atayî
Mirza Haydar Ahmed Paşa Mesîhî Cem Sultan Cemâlî
Lutfî Necâtî Ümmî Kemâl Adlî (II. Bayezid)
Ali Şîr Nevâyî Avnî (II. Mehmed) Eşrefoğlu Rûmî Nizâmî

Mesneviler:

değiştir
  • Şeyhî, Hüsrev ü Şirin
  • Hamdullah Hamdi, Leylâ vü Mecnûn
  • Süleyman Çelebi, Vesiletü'n-Necat
  • Yazıcıoğlu Mehmed, Muhammediye
  • Şeyh Elvân-ı Şîrâzî, Gülşen-i Râz, (On beş soru ve on beş cevaptan ibaret on beş bölümlük tasavvuf izlekli eser)
  • Dede Ömer Rûşenî,
    • Ney-nâme. (Mesnevi'deki “ney" sözünden etkilenerek yazılmıştır.)
    • Miskin-nâme (Tasavvufî öğütler veren ve dervişliğin faziletlerini anlatan didaktik bir eser)
    • Çoban-nâme (Mesnevi'deki Musa ile Çoban Hikâyesi’nin genişletilmiş manzum çevirisi
  • İbrahim Gülşenî, Ma'nevi. (Mesnevi'ye kırk bin beyitlik Farsça bir nazire)
  • İbrahim Tennurî, Gülzâr-ı Ma'nevi / Gülzâr-ı Şerif. (İslam ibadetlerinin özünü ayet ve hadislerle açıklayan bir eserdir)
  • Abdülvâsı Çelebi, Halil-nâme / Dâstân-ı İbrahim Nebi (İbrahim kıssası)
  • Akşemseddinoğlu Hamdullah Hamdi; (Hamse sahibi ilk mesnevici)
    • Hamse'nin içindeki mesneviler:
      • Yusuf u Züleyha,
      • Leylâ vü Mecnûn,
      • Mevlid,
      • Kıyâfet-nâme,
      • Tuhfetü'l-Uşşâk (küçük bir aşk hikayesi)
  • Hatiboğlu,
  • Ahmed Rıdvan, Hamse;
    • Hamse'nin içindeki mesneviler:
      • Hüsrev ü Şirin,
      • Leylâ vü Mecnûn,
      • İskender-nâme,
      • Seb’a-yı Seyyâre,
      • Mahzenü’l-Esrâr.
  • Ahmed Rıdvan, Hamse;
    • Hamse'nin içindeki mesneviler:
      • Leylâ vü Mecnûn,
      • Yusuf u Zeliha,
      • Hüsn ü Nigâr,
      • Süheyl ü Nevbahâr,
      • Vâmık u Azrâ.
  • Revânî, İşret-nâme.
  • Tâcîzâde Ca’fer Çelebi, Heves-nâme. (Fatih dönemini ve Fatih dönemi İstanbul'unu anlatan bir eser)

Diğer Eserler:

değiştir
  • Sinan Paşa,
  • Mercimek Ahmed, Kabus-nâme (çeviri)
  • Yazıcıoğlu Ahmed-i Bican, Envârü'l-Âşıkîn ( Muhammediye ile aynı konuları içeren bir eser)
  • Uzun Firdevsî, Sûleymannâme.
  • Ebu'l-Hayr Rûmî, Saltuk-nâme.
  • Yazıcıoğlu Ali, Târîh-i Âli Selçûk / Selçuknâme
  • Âşıkpaşazâde, Tevârîh-i Âl-i Osman
  • Neşrî, Cihân-nümâ.
  • Ali Şîr Nevâyî, Mecâlisü'n-Nefâis.

XVI. Yüzyıl

değiştir
Şairler:
Çağatay Sahası Azeri Sahası Osmanlı sahası
Babür Şah Hatâyî (Şah İsmail) Zâtî Nev'i Kemâl Paşazâde Bâkî
Fuzûlî Hayâlî Bağdatlı Rûhî Muhibbî Lâmi'î Çelebi

Mesneviler:

değiştir

Diğer Eserler:

değiştir
  • Hâkanî Mehmed Efendi, Hilye.
  • Şâhidî, Tuhfe-i Şahidî (Farsça-Türkçe sözlük)
  • Bitlisli Şükrü, Selim-nâme.
  • Arifî, Şeh-nâme.
  • Murâdî, Fetih-nâme-i Kal'a-i Nova.
  • İshak Çelebi, Selim-nâme
  • Senâyî, Süleymannâme.
  • Babür Şah, Babür-nâme.
  • Sehi Bey, Heşt Bihişt.
  • Latifî, Tezkiretü'ş-Şu’arâ.
  • Bağdatlı Ahdi, Gülşen-i Şu'arâ.
  • Âşık Çelebi, Meşâ’irü'ş-Şu’arâ ve Bursa Şehrengîz.
  • Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü'ş-Şu'arâ ve Ahlâk-ı Alâ'i.
  • Beyani, Tezkiretü’ş-Şu'arâ.
  • Şakâyıku'n-Nu'maniyye.
  • İbn Kemal, Câmi'ü'n-Nesâih.
  • Hoca Saadettin Efendi, Tâcü't-Tevârih.
  • Gelibolulu Ali, Künhü'l-Ahbâr.
  • Fuzûli'nin Mektupları:

XVII. Yüzyıl

değiştir
Çağatay Sahası Azeri Sahası Osmanlı sahası
Ebulgazi Bahadır Han Tebrizli Saib Nefi Şeyhülislam Yahya Nâ'li Neşâti Fehîm Nâbi

Mesneviler:

değiştir
  • Nev’izâde Atâyî,
    • Hamse;
      • Nefhatü'l-Ezhâr,
      • Sohbetü'l-Ebkâr,
      • Sâkî-nâme,
      • Heft-Han,
      • Hilyetü'l-Efkâr.
  • Ganîzâde Nâdiri, Mi'raciye ve Şeh-nâme.
  • Kafzâde Fâizî, Saki-nâme ve Leylâ ve Mecnûn.
  • Beyânî Şâh u Derviş.
  • Vecdi, Hilye.
  • Neşâtî, Hilye.
  • Cevrî, Hilye.

Diğer Eserler

değiştir
  • Güftî, Zafer-nâme.
  • Sâbit, Zafer-nâme.
  • Neşâtî, Edirne Şehrengiz.
  • Tâbî, İstanbul Şehrengiz.
  • Gûftî, Hasb-ı Hâl.
  • Riyâzî, Riyâzü'ş-Şu’arâ.
  • Katzâde Fâizi, Zübdetu'I-Eş'âr.
  • Nev’îzâde Atâyî, Hadâiku'l-Hakâyık fi Tekmileti'ş-Şakâyık.
  • Evliya Çelebi, Seyahat-nâme.
  • Kâtip Çelebi,
    • Keşfû’z-Zünûn,
    • Cihan-nûmâ,
    • Takvimü’t Tevârih,
    • Tuhfetü'I-Kibâr,
    • Düstûrü'l-Amel,
    • Mîzânü'l-Hak.
  • Peçevi Tarihi.
  • Naîma Tarihi.
  • Koçi Bey Risalesi.
  • Veysî,
    • Hâb-nâme,
    • Şahâdet-nâme.
    • Dürretü't-Tâc.
  • Nergisî,
    • Hamse.
      • Nihalistan,
      • İksir-i Saadet,
      • Meşâku'l-Uşşâk.

XVIII. Yüzyıl

değiştir

Dönem Şairleri:

değiştir

Eserler:

değiştir
  • Sâlim Tezkiresi
  • Bursalı İsmail Beliğ, Güldeste-i Riyaz-ı İrfan.
  • Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyi-i Fuzelâ.
  • Esrar Dede Tezkiresi.
  • Vehbî, Sûr-nâme.
  • Osmanzâde Tâib, Münşeat.
  • Sadi Çelebi, Münşeat.
  • Naîmâ Tarihi.
  • Âsım Tarihi.
  • Müstakimzâde Sadeddin, Devhatü'l-Meşâyih.
  • Esrar Dede Tezkiresi (Tezkire-i Şu'arâ-yı Mevleviyye)

XIX. Yüzyıl

değiştir

Dönem Şairleri:

değiştir
  Bu bir anlam ayrımı sayfasıdır; benzer başlıklı maddeleri listeler.
Eğer bir Vikikaynak bağlantısından bu sayfaya eriştiyseniz, lütfen kullandığınız bağlantıyı doğru sayfaya yönlendirin.