Eyri Ahmet
| İnce Mehmet | |
|---|---|
| [[Dosya:|240pik]] | |
| Diğer adları | |
| Yöre | Kastamonu, Şenpazar |
| Tür | Türkü |
| Kaynak kişi | Müyesser Ertem - Mustafa Yolcu |
| Derleyen | Oyhan Hasan Bıldırki |
| Nota | {{{Nota}}} |
| Notaya alan | |
| Bu çalışmanın düzen ve biçim olarak Vikikaynak standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir. Eğer yardım etmek isterseniz, yardım sayfasına bakabilirsiniz. |
İskilip’in üzerinde bir kara bulut,
Aman anam ben gidiyom sen beni unut.
Gitme Eyri Ahmet gitme, yollarda it var.
Çok sallanma Eyri Ahmet, senden yiğit var.
Eyri Ahmet’in karısı, altın sarısı
Eyri Ahmet’i vurdular gece yarısı.
Eyri Ahmet’in kuşağı, Tosya kuşağı
Eyri Ahmet’i vuranlar Hacı uşağı.
Bu türkü, bazı ilk ağızlarda, ilk dörtlüğünü aşağıda verdiğimiz gibi derlenmiştir. Bu ikinci şekil, söyleyişe daha yatkındır.
“İskilip’in üzerinde
Bir kara bulut.
Aman anam ben gidiyom,
Sen beni unut.”
Eyri Ahmet, Tosya taraflarında eskiden yaşayan ünlü çete reislerinden birisidir. Köy köy dolaşarak birçok can yakmış, soygunculukla büyük bir ün kazanmıştır. Gündüzleri kendisine dağları mesken edinen Eyri Ahmet, geceleri de köylere inermiş. Peşinden takibe çıkan zaptiyeler, Eyri Ahmet’in devamlı olarak köyde bir eve girdiğini görmüşler. Eyri Ahmet’in gündüzleri dağa çıktığı zamanlarda zaptiyeler, köydeki ev sahibi ile anlaşmışlar.
Gecelerden bir gece yarısı, ansızın Eyri Ahmet’in kaldığı evi kuşatmışlar, onu, çepeçevre her tarafından sarmışlar. İçeriye ne bir sinek, ne bir böcek bırakmışlar. Uçan kuşları bile oradan geçirmemişler. Köylüler de, kendilerine daima zulüm eden Eyri Ahmet’ten bıktıklarından, ona arka çıkmamışlardır.
Zaptiyelerden biri, aralarından “Hacı’nın Uşağı” diye bilineni, tetiğine atik, gözü en kara olanı, Eyri Ahmet’in yattığı evin altındaki dama girmiş. Damdan yukarıya, Eyri Ahmet’in bulunduğu yere basmış kurşunu. Eyri Ahmet yaralanmış. Yaralı haline aldırmadan, silâhını kapmış, bir umutla dışarı fırlamış. Fakat avludaki askerler, topluca ateş açarak Eyri Ahmet’i öldürmüşler.
Öldürmüşler ya, bu defa da köylüler, belki yiğitliğinden, gözü karalığından, korkusuzluğundan veya zaptiyelere duydukları öfkenin bin bir çeşidinden olacak, Eyri Ahmet türküsünü yakıp çığırmaya başlamışlar.
Yukarıdaki türkü ile aşağıda verilen türkü arasındaki görülen benzerlik dikkatinizden kaçmayacaktır umarım. Bu olay, halk edebiyatımızın gücünü gösteren bir özellikten başka ne olabilir ki?..
İSKİLİP ÜSTÜNDE BİR KARA BULUT
İskilip üstünde bir kara bulut
Ana ben gidiyom sen beni unut
Ufacık yavrumu yerime böyüt
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Şakir Efendi derler yüzüme baktı
Olanca tüylerim ayağa kalktı
Yağladı urganı boynuma taktı
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
İskilip üstünde bir ufak tepe
Yarime yaptırdım elmastan küpe
Ufacık yavrumu bıraktım körpe
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Şakir efendi dedim, yüzüme baktı
Olanca tüylerim ayağa kalktı
Asmadan fermanı boynuma taktı
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Darağacı donuk donuk duruyor
Söğüdün yaprağı sönük duruyor
Annem göz yaşımı silip duruyor
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Odalar yaptırdım dururum diye
Mavzeri çektim vururum diye
Hiç aklıma gelmedi ölürüm diye
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Bileydim İskilip’e gelmezdim
Gafil olup martinimi vermezdim
Olur olmaz kaymakam’a teslim olmazdım
Doğurmaz olaydın anam başım belalı
Ellerim kelepçeli boynum yareli
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
İskilip yolları dola dolayım
Şakir efendi kurban olayım
Aç kapıyı nazlı yarim göreyim
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Atımı bağladım nar ağacına
Kollarım ulaşmaz dar ağacına
Kınalı kekliğim gel yamacıma
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Bende bir aslanım kıymayın bana
Katillik uyarmı senin şanına
Beni asıyorsun bir hiç uğruna
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
İskilip üstünde bir kara bulut
Asılmaya gidiyor bir baba yiğit
Ana ben gidiyom sen beni unut
Efendim efendim Şakir Efendim
İfadeyi doğru söyle efendim
Derleyen: MUSTAFA YOLCU
İSKİLİP
Bu Bozlak türkü TRT repertuarındadır. Fatma Türkan Yamacı uzun süre okumuştur.
* Oyhan Hasan Bıldırki, Dil Çerezleri, 1999 Sayfa: 125
|
Kaynak: Anonim
|
