Atatürk'ün TBMM 2. dönem 2. yasama yılı açılış konuşması (1 Kasım 1924)

by Mustafa Kemal Atatürk

“ Büyük Millet Meclisinin Sayın Üyeleri,

Büyük Millet Meclisinin 6. çalışma yılına giriyoruz. Şerefli üyelerini saygı ile selamlarım.(Teşekkür ederiz sesleri) Halk yönetiminin engellerden arındırılması için yüce Meclisin kabul ettiği kanunlar, şimdiye kadar tam anlamı ile büyük bir başarı ile uygulanmıştır.

Yüzyıllardan beri sürekli olarak gelişme yolunda ilerlemekte bulunan uygar uluslar düzeyine çıkmaktan Türkiye'yi alıkoymuş olan engellerin ortadan kalktığını Türk milleti büyük bir rahatlıkla anladı. (Bravo sesleri)

Hepimizin, halkın en küçük topluluklarında bile kendi gözlediğimiz ve ilişkilerimizle ortaya çıkan bu gerçek, Cumhuriyet yolunda kazanılan bilgilerin, küçük veya büyük herhangi bir engele karşı, ulusumuz tarafından, kesinlikle korunacağının en inandırıcı kanıtıdır. (Bravo sesleri) Kazanılan bilgilerin korunması şöyle dursun, Türk ulusunun yeteneği ve kesin kararlılığı, Cumhuriyet, uygarlık ve yükselme yolunda durmadan çekinmeden ilerlemektedir. (Alkışlar)

Efendiler,

Geçen yasama yılı içinde, ülkenin iç olaylarım özet olarak belirtmek için, diyebiliriz ki; genel durum olağan ve durulmuş olarak devam etmiştir.

Cumhuriyetin, güvenliğin korunmasına verdiği önem, ülkenin her yanında bütün vatandaşlarımızca anlaşılmış ve sürekli olarak artmakta bulunan sonuçlar, halkın huzurunu sağlayabilecek dereceyi bulmuştur. Gerçi Hakkari ilimiz içinde bazı Nesturi (Hıristiyan dininde bir mezhep) eşkıyasının yaptığı ağır suçlar özel önlemleri gerektirmiş ise de, olay, halkın güvenliğinin ve Cumhuriyetin saygınlığının gereği olan bir ivedilikle ve kesin olarak çözüme ulaştırılmıştır. (Bravo sesleri)

Efendiler,

Erzurum ve Kars illerimizin bazı yerlerinde olan deprem üzülerek söylüyorum, pek çok kayba neden oldu. Fakat felakete uğramış halkını gösterdiği özveri, bütün ulusun gösterdiği ilgi ve şefkat ve Cumhuriyet hükümetinin bütün araç ve gereçlerini yönelterek aldığı önlemler, acıyı hafifletmiştir.

Diğer yandan değişim anlaşmaları ile anavatana kavuşan kardeşlerimizin, birçok gereksinmeleri henüz sağlanamamıştır. Hükümetin ve yüce Meclisin bunun için ivedilikle önlem alması gerekmektedir.

Sayın efendiler,

Uzun savaş yıllarından barış dönemine geçmiş olan büyük ordumuzun, geçen yıl içinde gösterdiği dirlik ve canlılık özellikle kaydedilmeye değerdir. Hiçbir zaman saldırgan olmayı düşünmemiş olan ve fakat daima haksız saldırılara uğrayacağını düşünen bir millet ordusu olarak, ordumuz uzun bir seferden sonra hemen diğer bir sefere başlayacakmış gibi, maddi ve manevi hazır bulunmaktadır. (Alkışlar)

Efendiler,

Deniz kuvvetlerimiz, köklü ve önemli bir yenileştirmeye ihtiyaç göstermektedir. Bu konuda, ilk önce özellikle seçkin elemanları çok iyi yetiştirip, onlardan ülkenin acil gereksinmesinde yararlanmak ve bu arada ülkenin gücü üstündeki hayallerden kaçınmak gereklidir. (Doğru sesleri) Ülkenin korunmasından söz ederken, askerlik dünyasında önemli ve etkili bir yeri olan hava kuvvetlerine yüce Meclisin özel ilgisini ve dikkatini çekerim.

Efendiler, uygar devletlerin genel yönetiminde özellikle göze çarpan mali durum, Cumhuriyet devrinde gözle görülür bir gelişme göstermiştir.

Maliyemiz, düzenli sağlam ve güvenli olma prensiplerini başarı ile uyguladı. Bir borçlanmaya ihtiyaç görmeden, iç borçları düzenli olarak ödemekteyiz. Dış borçlanmalara gelince, taahhütlerin yerine getirilmesi doğaldır. Ancak antlaşma gereği olan başlangıç işlemleri, henüz görüşme döneminde bulunmaktadır.

Maliyemiz, sayım vergisi gibi asırlık vergilerin düzeltilmesi için başladığı ilk adımında, halka hemen rahatlık sağladı. Ülkenin başında, Orta Çağın en acımasız derdi olarak bu güne kadar yürürlükte olan aşarın kaldırılmasını, yüce Meclise önerebilecek mali duruma Cumhuriyet yönetiminin bir yılda ulaşmış olması gerçekten sevinilecek ve övünülecek bir olaydır. (Bravo sesleri) (Alkışlar)

Ticaret durumumuz, sürekli bir gelişimi sağlayabilecek durumdadır. Ülkenin tarım ile kalkınabileceği konusunda geçen yıl alınan önlemler, genel olarak hemen kendini hissettirmiştir. Gelecek yıllarda da tarımda bol ve verimli sonuçlar sağlayabilecek önlemlerin alınması önemli devlet görevleri arasında sayılmalıdır. (Alkışlar)

Efendiler, geçen yıl içinde bütün ülkede yaygın bir sağlık kuruluşunun kurulması çalışmalarına başlanmıştır.

Günümüze kadar genel sağlık durumuna önem vermenin derecesi, bu yolda uğraşı verdikçe daha belirgin olarak görülmektedir. Önümüzdeki yılda da genel sağlık çalışmaları için önlemler almak özellikle gerekmektedir.

Hele sıtmaya karşı başlı başına bir uğraş dönemine girilmesi, yüce Meclisin öngöreceği büyük işler arasında sayılmalıdır. Doğrusu bizim için nüfusun korunması ve sağlık içinde bulundurulması ve çalışanların sağlıklı ve canlı olmasını sağlayıcı önlemlerin en başında sıtma mücadelesi bulunmalıdır.

Sayın üyeler,

Eğitimde başlanılan genel ve temel reformların ciddi bir biçimde sürdürülmesi gereklidir. Geçen yıl içinde, milli eğitim için konulan kurallar çok değerli sonuçlar vermiştir.

Ülkede kurulmasını istediğimiz eğitim kuruluşlarının öğretmen ihtiyacı ve yapıların nitelik ve nicelikleri düşünülünce, eksiklerin tamamlanması için uzun yılların gerekli olduğu kabul edilir. Bununla birlikte, 8 ay kadar kısa bir süre içinde yeni prensiplerin başarı ile uygulamaya konulduğunun sonuçları ortadadır. Daha şimdiden, kadın ve erkek Cumhuriyet öğretmenlerinin, öğretim kurumlarının yetiştirmekte oldukları öğrenciler ile birlikte, gerçek bir kültür ordusu görünüşü gösterdiğine, ülkenin pek çok yerinde ben kendim tanık oldum. Bu aydın kurulların, bulundukları yerlerde öğrenim altındaki öğrencilerden başka doğrudan doğruya halk üzerindeki çok verimli etkilerini büyük kıvançla anmak isterim. Bu durum aynı zamanda, Cumhuriyeti koruyan ve gelişmeye istekli halkımızın, okulun vereceği aydınlığa olan özleminin ve cahilliğe, bağnazlığa olan nefretinin şiddetini de açıklayan en kuvvetli kanıttır. (Alkışlar)

Efendiler, adalet reformlarının yerinde uygulanması, işlemlerin çabuklaştırılmasında ve yargıç görevinin değer ve saygınlığının artmasında hemen etkisini göstermiştir. Gerçi, ülkede adli gereksinmelerin sağlanması için, bütün kanunların yürürlüğe konması ve özellikle yeter miktarda yargıç ve ikinci derecedeki adli memurların sağlanması uzunca bir zaman alacaktır.

Ancak büyük kanunlar yürürlüğe konuncaya kadar, acil değişiklikler ile, genel hayatın bir an önce medeni temellere dayandırılması gerekmektedir. Bu konuyu yüce Meclis özellikle göz önünde tutmalıdır.

Şunu da eklemeliyim ki, bu kez çeşitli devlet dairelerinden yüce Meclise sunulan kanun tasarıları, genellikle ülke yönetiminin ivedilikle ihtiyaç duyduğu kanunlardır.

Sayın efendiler, millet egemenliğini en gelişmiş biçimde ortaya çıkaran Cumhuriyete kadar ülkede öngörülmemiş olan bayındırlık işlerinin geçen dönemde verdiği sonuçlar, aynı yolda azimle ve durmaksızın yürünmesi konusunda özellikle kuvvet ve cesaret vermektedir. Demiryolu ve yol ihtiyacı ülkenin bütün gereksinmelerinin başında kendisini duyurmaktadır. Hiçbir hayal ve teori peşinde koşup, aldanmaksızın ülkenin kaynakları ve insangücü ile işi sürdürmek kesin olarak gereklidir. (Alkışlar) Halkımızın ortak istek ve düşüncesinin de böyle olduğunu bizzat yakından öğrendim. Ulusumuzun uygarlık yolunda gelişmesi için bütün devlet dairelerinde öngördüğümüz maddi ve manevi bütün önlemler ancak tren ve demiryolları ile gerçek olumlu sonuçlarını verebilir. (Çok doğru sesleri)

Uygarlığın bu günkü araçlarını, bundan da öte, bu günkü düşüncelerini demiryolu dışında yayabilmek imkansızdır. Demiryolu mutluluk yoludur. Sayın üyeler elde etmek ve artırmak ve her araç ile ulaşımı çoğaltmak bütün girişimlerinizin üstünde, kararlı olarak amacımız olmalıdır. (Bravo sesleri)

Sayın arkadaşlar, Cumhuriyetin başkenti olan Ankara için, bu yıl da yüce Meclisin önlemlerine ihtiyaç olduğunu bildirmek gereğini duyuyorum. Ankara'nın çağımıza uygun görüşme araçları ile donatılması ve şiddetle ihtiyaç duyulan bununla ilgili yapıların inşası ivedi gereksinmelerimiz arasındadır.

Hiç şüphe etmemelidir ki, Anadolu ortasında hızla kurulacak çağın modern Ankara'sı, yüzyıllarca ihmale uğramış Türk vatanı için başlıbaşına bir uygarlık merkezi, Türk Devleti için pek önemli bir dayanak olacaktır. (Alkışlar, bravo sesleri)

Efendiler,

İzninizle dış politika durumumuz konusunda bir özet vermek istiyorum. Geçen yasama yılında, Lozan barış antlaşması yürürlüğe konulmuştur. Bu şekilde uzun savaş yıllarından sonra süregelmiş olan zor dönem ortadan kalkmış ve Türkiye Cumhuriyeti ile antlaşma imzalayan devletler arasındaki ilişkiler normal duruma girmiştir. Sonuca bağlanmamış sorunlar, antlaşmanın öngördüğü doğal bir akışa bırakılmıştır. Musul ili için hak ve adalete uygun olarak kabul edileceğini umduğumuz kararı beklemekteyiz.

İkinci olarak, statükonun korunmasında ortaya çıkan anlaşmazlığın Milletler Cemiyeti Meclisi’nde geçici bir şekilde düzeltilmesi için başvuruda bulunulduğu haber alınmıştır.

Fransa Cumhuriyeti ile geçen yıl başlarında ortaya çıkmış olan sınır olayı ivedi olarak ortadan kaldırıldıktan sonra; iki cumhuriyet arasında yakın, açık ve dostça duygular sevindirici bir biçimde gelişmektedir. (Alkışlar)

İtalya ile politik ve ekonomik ilişkilerimizin içtenlikle gelişme gösterdiğini sevinerek bildiririm.

Eski dostumuz Rusya Sovyet Cumhuriyetiyle ilişkilerimiz dostluk çerçevesinde her gün daha çok gelişmekte ve ilerlemektedir. (Şiddetli alkışlar)

Cumhuriyet hükümetimiz, Rusya Sovyet Cumhuriyeti ile gerçek ve iyi ilişkilerini geçmişte olduğu gibi, politik prensip saymaktadır. (Alkışlar)

Lehistan Cumhuriyeti ile ilişkilerimiz dostane bir şekilde gelişmektedir.

Sayın efendiler, geçen yasama döneminde onaya arz edilmemiş olan yeni antlaşmalar, yüce Meclise sunulacaktır. Yüce Meclisin kabullerine sunulacak olan bu antlaşmalar ile, Türkiye Cumhuriyetinin, Amerika, İspanya, İsveç, Felemenk, Çekoslovakya devletleriyle resmi ilişkilerimizi yeni kurallara göre kurmuş olacağını bilgilerinize sunarım. (Bravo sesleri)

İran ile ve Afgan ile ilişkilerimiz dostane olarak devam etmektedir.

Efendiler,

Lozan antlaşmasının kesinlik kazandığı andan başlayarak Türkiye Cumhuriyeti, Milletler Cemiyeti ile resmen ilişki kurmuş oldu. Cumhuriyet, Milletler Cemiyetine karşı güvenini belirtmiştir. Bu güvenin uygunluğunu, gözleyeceğimiz adil kararlarını sağlayacağını ümit etmekteyiz. Şüphe yok ki, tam bir Milletler Cemiyeti amacı, uluslar için güvenlik sağlayacak bir unsur olacaktır.

Sayın üyeler,

Türk ulusu yeni yaşamında bütün ilerleme yollarına doğru büyük bir çaba ile ilerlemektedir. Düşünceleri karışıklıktan arınmış ve temizlenmiş olarak ülkeyi ve aileyi refaha kavuşturacak çalışma yönünde yürümek... İşte milletin tek düşündüğü konu budur. (Bravo sesleri, alkışlar) Şimdiye kadar ulusa yol göstericilik etmiş olan Büyük Millet Meclisinin, halkın uygarlık ve gelişmeye olan şiddetli özlemi ve gereksinmesi konusunda uygun biçimde yol göstericilikte bulunması önemli görevlerindendir. Her yılki çalışmalarının özeti, Türk tarihinde birer övünme sayfası oluşturan Büyük Millet Meclisinin yeni yasama yılında, yenilikler ve yükselme yolunda ışık saçan eserlerle dolu olmasını dilerim. (Bravo sesleri, şiddetli ve sürekli alkışlar)

” — Mustafa Kemal Atatürk

Kaynak: "ATATÜRK'ÜN TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ'NİN II. DÖNEM 2. Yasama Yılını Açış Konuşmaları". tbmm.gov.tr. 13 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024. 
Telif durumu:

Bu eser, başka bir eserin bilimsel olmayan metodlarla oluşturulmuş bir transkripsiyonu veya faksimilesi olup ana eserden bağımsız bir telif hakkı korumasına sahip değildir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'un işlenmiş eserleri tanımlayan 6. maddesine göre; henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi (ilmi bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler istisna olmak üzere) halinde oluşturulan eser telif korumasına tâbi olacaktır. Ancak bu eser kanunun gösterdiği istisna kapsamında olduğundan kamu malıdır.