Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu Ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun (1983)
Kabul Tarihi: 10/11/1983
Birinci Bölüm: Genel Esaslar değiştir
Kuruluş değiştir
Madde 1 – Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile verilen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak üzere Ankara'da bir Anayasa Mahkemesi kurulmuştur.
Üye sayısı değiştir
Madde 2 – Anayasa Mahkemesi, 11 asıl ve dört yedek üyeden oluşur.
Seçilme yeterliği değiştir
Madde 3 – Anayasa Mahkemesi asıl ve yedek üyeliğine seçilebilmek için aşağıdaki şartları haiz bulunmak gerekir:
- 1. Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay'da başkan ve üye olmak; veya
- 2. Kırk yaşını bitirmiş, 65 yaşını doldurmamış, yükseköğrenim görmüş ve kamu hizmetlerinde en az 15 yıl fiilen çalışmış veya yükseköğretim kurumlarında en az 15 yıl öğretim üyeliği yapmış olmak şartıyla:
- a) Yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında öğretim üyesi; veya
- b) Yükseköğretim Kurulu başkan veya üyesi veya Yükseköğretim Kurumu rektör veya dekanı veya müsteşar, müsteşar yardımcısı, general, amiral, büyükelçi, bölge valisi veya vali,
- Olarak görev yapmak; veya
- c) Mesleğinde avukat olarak fiilen onbeş yıl çalışmış olmak; ve,
- 3. Hakimlik mesleğine alınmamayı gerektiren bir suçtan hüküm giymemek veya bu gibi suçlardan dolayı ceza kovuşturması altında bulunmamak ve hakimlik mesleğine alınmasına engel bir hali olmamak.
İkinci Bölüm: Üyelerin, Başkan ve Başkanvekilinin Seçimi değiştir
Üyelerin seçimi değiştir
Madde 4 – Cumhurbaşkanı, iki asıl ve iki yedek üyeyi Yargıtay, iki asıl ve bir yedek üyeyi Danıştay, birer asıl üyeyi Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve Sayıştay genel kurullarınca kendi başkan ve üyeleri; bir asıl üyeyi Yükseköğretim Kurulunun kendi üyesi olmayan yüksek öğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarındaki öğretim üyeleri içinden; üye tam sayılarının salt çoğunluğu ile her boş yer için gösterecekleri üçer aday içinden; üç asıl ve bir yedek üyeyi ise 3 üncü maddenin (2/b) ve (2/c) bentlerinde sayılanlar arasından doğrudan seçer.
Bu maddede geçen Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin başkan ve üyeleri deyimi; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısını, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Danıştay, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başsavcılarını da kapsar.
Üye seçilenlere tebligat değiştir
Madde 5 – Cumhurbaşkanı, Anayasa Mahkemesi asıl ve yedek üyeliklerine seçilenleri, Anayasa Mahkemesi Başkanlığına bildirir. Anayasa Mahkemesi Başkanlığı durumu, seçilenlere yazı ile tebliğ eder.
Seçilenlerin ad ve soyadları Resmi Gazetede yayımlanır.
Seçilenlerin görevi kabul etmemesi değiştir
Madde 6 – Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilenlerden bu görevi kabul etmeyenlerin adları, Anayasa Mahkemesi Başkanı tarafından Cumhurbaşkanlığına ve aday gösterilmesi söz konusu ise ilgili kurula bildirilir. Bu tarihten itibaren bir ay içinde 4 üncü maddedeki usule göre yenileri seçilir. Aday gösterecek kurulların tatilde bulunması halinde aday gösterme ve üye seçimi, tatilin bittiği günden itibaren bir ay içinde yapılır.
And İçme değiştir
Madde 7 – Anayasa Mahkemesi üyeleri görevlerine başlamadan önce, Mahkeme Başkanının davet edeceği Cumhurbaşkanı,Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı,Başbakan, yüksek mahkeme başkanları, Adalet Bakanı, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay, Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başsavcıları, Sayıştay Başkanı, Yükseköğretim Kurulu Başkanı, üniversite rektörleri, hukuk, iktisat ve siyasal bilimler fakülteleri dekanları ve Anayasa Mahkemesinin emekli başkan ve üyeleri huzurunda, Anayasa Mahkemesi asıl ve yedek üyelerinin oluşturacağı kurul önünde aşağıdaki andı içerler:
"Türk milleti tarafından demokrasiye aşık Türk evlatlarının vatan ve millet sevgisine emanet ve tevdi olunan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasını koruyacağıma; görevimi doğruluk, tarafsızlık ve hakka saygı duygusu içinde, sadece vicdanımın emrine uyarak yapacağıma, namusum ve şerefim üzerine and içerim."
Başkan ve Başkanvekili seçimi değiştir
Madde 8 – Anayasa Mahkemesi, asıl üyeleri arasından gizli oyla ve asıl üye tamsayısının salt çoğunluğu ile dört yıl için bir Başkan ve bir Başkanvekili seçer. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.
Süresinden önce boşalan Başkan ve Başkanvekilliğine dört yıl için, yukarıdaki fıkra gereğince yeniden seçim yapılır.
Yönetim ve temsil değiştir
Madde 9 – Anayasa Mahkemesinin yönetimi ve temsili Başkana aittir. Başkanlığın boş veya Başkanın özürlü veya izinli olması hallerinde Başkana ait görev ve yetkiler Başkanvekili tarafından yerine getirilir ve kullanılır. Başkanvekilinin de bulunmaması durumunda mahkemeye en kıdemli asıl üye başkanlık eder.
Üyeliklerde boşalma değiştir
Madde 10 – Anayasa mahkemesi üyeliklerinde her ne sebeple olursa olsun boşalma olduğu takdirde, 4 ve 6 ncı maddelerde gösterilen şekilde işlem yapılır.
Üçüncü Bölüm: Üyeliğin Sona Ermesi değiştir
Üyelikle bağdaşmayan haller değiştir
Madde 11 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri asli görevleri dışında resmi veya özel hiç bir görev alamazlar, görev alanlar çekilmiş sayılırlar. Bu husus Anayasa Mahkemesince karara bağlanır.
Emeklilik ve çekilme değiştir
Madde 12 – Anayasa Mahkemesi başkan ve üyeleri 65 yaşını doldurunca istekleri olmasa dahi emekliye ayrılırlar.
Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri, yazılı olarak emekliliklerini isteyebilecekleri gibi, müddet ve kabule bağlı olmaksızın görevlerinden çekilebilirler. Bu takdirde Başkanlık, durumu derhal Cumhurbaşkanlığına ve yenisinin seçimi için aday gösterilmesi gerekiyorsa ilgili kuruma bildirir.
Hüküm giyme, hastalık ve devamsızlık değiştir
Madde 13 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeliği, 11 ve 12 nci maddelerde yazılı haller dışında;
- 1. Hakimler ve Savcılar Kanununa göre hakimlik ve savcılık mesleğinden çıkarılmayı gerektiren bir suçtan dolayı kesin hüküm giyilmesi halinde kendiliğinden;
- 2. Görevin sağlık bakımından yerine getirilemeyeceğinin sağlık kurulu raporuyla kesin olarak anlaşılması veya göreve izinsiz veya özürsüz ve aralıksız olarak 15 gün veya bir yılda toplam otuz gün süre ile devam edilmemesi hallerinde Anayasa Mahkemesi üye tamsayısının salt çoğunluğunun kararıyla;
- Sona erer.
Dördüncü Bölüm: Özlük İşleri değiştir
Özlük İşleri değiştir
Madde 14 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyelerinin sicillerinin tutulması, izinleri ve sağlık durumları ile ilgili hükümler (Ek ibare : 4/7/2001 - KHK- 631/10 md.) tedavi giderlerinin ödenmesine ilişkin esas ve usuller ve duruşmalı işlerde ve törenlerde giyecekleri kisveler ve öteki özlük işleri Anayasa Mahkemesi iç tüzüğü ile düzenlenir.
- Anayasa Mahkemesi Başkanı ve üyelerine Yüce Divan sıfatıyla bakılan veya
- Anayasaya göre süreye tabi olan işlerin yürütülmesini engellememek kaydıyla 45 günlük yıllık izin verilebilir.
- Hastalık ve mazeret izinleri genel hükümlere tabidir.
- Yıllık ve mazeret izinleri Başkan tarafından verilir.
Emeklilik hakları değiştir
Madde 15 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyelerine emeklilik hakları bakımından 8 Haziran 1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile ek ve tadilleri uygulanır.
Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından gösterilecek adaylar veya Türk Silahlı Kuvvetlerinin üst kademe yöneticileri arasından seçilen üyenin, ordu mensubu olmaktan doğan emeklilikle ilgili bütün hakları saklıdır.
Beşinci Bölüm: Yardımcı Teşkilat değiştir
Raportörler değiştir
Madde 16 – Anayasa Mahkemesine, çalışmalarında yardımcı olmak üzere yeteri kadar raportör verilir.
- Raportörler mesleklerinde en az beş yıl başarı ile çalışmış olan; 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda tanımlanan hakim ve savcılar, Sayıştay denetcisi, başdenetçisi veya uzman denetçileri arasından ilgilinin isteği, Anayasa Mahkemesi Başkanınınuygun görmesi üzerine bağlı oldukları kurumun yetkili mercileri tarafından atanırlar. Yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisat ve siyasal bilimler dallarında doçent, yardımcı doçent ve doktora yapmış araştırma görevlileri de aynı usul ve şartlarla raportör olarak atanabilirler.
- Raportörlerin özlük işlerinde, mensup oldukları mesleklere ait hükümler uygulanır ve raportör olarak geçirdikleri süreler mesleklerinde geçmiş sayılır. Ancak bunların yükselme ve kademe ilerlemelerinde Anayasa Mahkemesi Başkanı tarafından verilecek yazılı bilgi esas olur. Kanuni izin haklarına ve sağlık işlerine ilişkin işlemler Anayasa Mahkemesi Başkanlığınca yürütülür ve sicillerine işlenmek üzere kurumlarına bildirilir.
- Raportörler, asli görevlerine ek olarak Başkan tarafından verilen görevleri de yürütürler ve bilimsel araştırmalara katılırlar.
- (Değişik : 27/6/1989 - KHK - 375/30 md.) Raportörlere, aylık ve ödeneklerinden ayrı olarak her ay 2500 gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda ek ödenek verilir.(1)
- (Ek : 16/10/1988 - KHK 346/1 md.) Yüksek öğretim kurumlarından veya Sayıştay' dan gelen raportörlere kendi kurumlarınca ödenen aylık ve ödeneklerin toplamı; aynı derece, kademe ve kıdemdeki hakim ve savcı raportörlere ödenen aylık ve ödenekler toplamından (Yüksek Hakimlik Tazminatı dahil) az olduğu takdirde, aradaki fark kendilerine ayrıca ödenir.
Genel Sekreterlik değiştir
Madde 17 – Anayasa Mahkemesi Başkanlığına bağlı olarak genel sekreterlik teşkilatı kurulur.
Genel Sekreterliğin kuruluş ve görevlerine ilişkin hususlar Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünde gösterilir.
Altıncı Bölüm: Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri, İnceleme ve Yargılama Usulleri değiştir
Görev ve yetki değiştir
Madde 18 – Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkileri şunlardır.
- 1. Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılıkları iddiasıyla açılan iptal davalarına bakmak;
- 2. Mahkemelerce kendisine Anayasanın 152 nci maddesine göre intikal ettirilen işleri ve Yüce Divan sıfatıyla çalışırken veya siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin davalarda aynı madde gereğince ön mesele olarak bakması gereken işleri karara bağlamak;
- 3. Cumhurbaşkanını, Bakanlar Kurulu üyelerini, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay,Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başkan ve üyelerini,başsavcılarını, Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Sayıştay başkan ve üyelerini görevleri ile ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılamak;
- 4. Siyasi partilerin kapatılması hakkındaki davalara bakmak;
- 5. (Değişik : 3/7/1997 - 4280/1 md.) Siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunluğunun denetimini yapmak;
- 6. (Değişik : 3/7/1997 - 4280/1 md.) Milletvekillerinin yasama dokunulmazlıklarının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine veya milletvekili olmayan bakanların dokunulmazlığının kaldırılmasına Türkiye Büyük Millet Meclisince karar verilmesi hallerinde, ilgililerin Anayasa veya İçtüzük hükümlerine aykırılık iddiasına dayanan iptal istemlerini karara bağlamak;
- 7. Uyuşmazlık Mahkemesine Başkanlık edecek üyeyi kendi üyeleri arasından görevlendirmek;
- 8. Anayasa ile verilen diğer görevleri yerine getirmek.
İptal davasının açılamayacağı haller değiştir
Madde 19 – Olağanüstü hallerde, sıkıyönetim ve savaş hallerinde Anayasanın 121 ve 122 nci maddeleri gereğince çıkarılan kanun hükmünde kararnamelere karşı şekil ve esas bakımından iptal davası açılamaz ve mahkemelerde Anayasaya aykırılık iddiası ileri sürülemez.
İptal davası açmaya yetkili olanlar değiştir
Madde 20 – Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin Anayasaya aykırılığı iddiasıyla doğrudan doğruya iptal davası açabilecek olanlar şunlardır.
- 1. Cumhurbaşkanı;
- 2. İktidar ve Anamuhalefet Partisi Meclis Grupları;
- 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyeleri;
- İktidarda birden fazla siyasi partinin bulunması halinde, iktidar partilerinin dava açma hakkını en fazla üyeye sahip olan parti kullanır.
- İktidar ve Anamuhalefet partilerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi grupları Anayasa değişikliklerinin ve kanunların şekil bozuklukları iddiasıyla iptalleri için dava açamazlar.
Şekil bozukluğuna dayalı iptal davası ve sınırı değiştir
Madde 21 – Anayasa Mahkemesinin şekil bakımından denetimi kanunlarda son oylamanın öngörülen çoğunlukla yapılıp yapılmadığı; Anayasa değişikliklerinde ise, teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşülemeyeceği şartına uyulup uyulmadığı hususlarıyla sınırlıdır.
- Şekil bozukluğuna dayanan Anayasaya aykırılık iddiası mahkemelerde ileri sürülemez.
- Anayasa değişikliklerine karşı iptal davaları yalnız şekil bozukluğu iddiası ile açılabilir.
- Şekil bozukluğuna dayalı iptal davaları Anayasa Mahkemesince öncelikle incelenerek karara bağlanır.
İptal davası açma süresi değiştir
Madde 22 – Anayasa değişiklikleri ile kanunların şekil yönünden Anayasaya aykırılıkları iddiası ile doğrudan doğruya iptal davası açma hakkı, bunların Resmi Gazetede yayımlanmalarından başlayarak on gün; kanun hükmünde kararnamelerle Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belli madde ve hükümlerinin şekil ve esas, kanunların ise sadece esas yönlerinden Anayasaya aykırılıkları iddiasıyla doğrudan doğruya iptal davası açma hakkı, bunların Resmi Gazetede yayımlanmalarından başlayarak altmış gün; sonra düşer.
Milletlerarası antlaşmalar hükümlerinin Anayasaya aykırılığının iddia edilememesi değiştir
Madde 23 – Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası antlaşmalar aleyhine, Anayasaya aykırılık iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurulamaz.
İnkılap kanunlarının Anayasaya aykırılığının iddia edilememesi değiştir
Madde 24 –
- 1. 3 Mart 1340 tarihli ve 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanununun;
- 2. 25 Teşrinisani 1341 tarihli ve 671 sayılı Şapka İktisası Hakkında Kanunun;
- 3. 30 Teşrinisani 1341 tarihli ve 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Birtakım Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanunun;
- 4. 17 Şubat 1926 tarihli ve 743 sayılı Türk Kanunu Medenisiyle kabul edilen, evlenme aktinin evlendirme memuru önünde yapılacağına dair medeni nikah esası ile aynı Kanunun 110 uncu maddesi hükmünün;
- 5. 20 Mayıs 1928 tarihli ve 1288 sayılı Beynelmilel Erkamın Kabulü Hakkında Kanunun;
- 6. 1 Teşrinisani 1928 tarihli ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanunun;
- 7. 26 Teşrinisani 1934 tarihli ve 2590 sayılı Efendi, Bey, Paşa gibi Lakap ve Unvanların Kaldırıldığına Dair Kanunun;
- 8. 3 Kanunuevvel 1934 tarihli ve 2596 sayılı Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanunun;
- 7 Kasım 1982 gününde yürürlükte bulunan hükümlerinin Anayasaya aykırı olduğu iddia edilemez.
Anayasaya aykırılığı iddia edilemeyecek diğer metinler değiştir
Madde 25 – (İptal: Ana.Mah.’nin 9/7/2002 tarih ve E.2002/121, K.2002/62 sayılı Kararı ile.)
İptal davasının açılmasında temsil değiştir
Madde 26 – Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde veya hükümlerinin Anayasaya aykırılığı sebebiyle açılacak iptal davası 20 nci maddenin (2) numaralı bendinde yazılı siyasi parti gruplarının genel kurullarının, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alacakları karar üzerine, grup başkanları veya vekilleri tarafından açılır.
Dava, 20 nci maddenin (3) numaralı bendinde yazılı Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri tarafından açıldığı takdirde dilekçede, kendilerine mahkemece tebligat yapılmak üzere, iki üyenin gösterilmesi gereklidir.
İptal davasının açılmasında uyulması gereken esaslar değiştir
Madde 27 – Anayasa değişiklikleri ile kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli madde ve hükümlerinin Anayasaya aykırılığı iddiası ile iptalini ihtiva eden dava dilekçesinin Anayasa Mahkemesi Genel Sekreterliğince kaleme havale edildiği tarihte iptal davası açılmış sayılır ve Genel Sekreterlikçe, davayı açanlara davanın açıldığına dair bir belge verilir.
Dava, Türkiye Büyük Millet Meclisinin üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyeleri tarafından açılmakta ise dava dilekçesinde, davayı açan üyelerin ad ve soyadlarının, seçildikleri bölgelerin ve imzalarının sıra numarası altında yer alması ve bu dilekçenin, imzaları muhtevi her sayfasının o sayfada ad ve soyadları ile imzaları bulunanların milletvekili ve imzalarının da kendilerine ait olduğunun ayrı ayrı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı veya Başkanca belirlenecek görevli tarafından imza ve mühür konulmak suretiyle onaylanmış olarak Genel Sekreterliğe verilmesi; siyasi parti grupları tarafından açılmakta ise grup genel kurulu kararının tasdikli örnekleri ile dava dilekçesinde imzası olanların, grup başkanı veya vekili olduklarını belirleyen onaylı belge örneklerini dava dilekçesi ile birlikte Genel Sekreterliğe vermeleri zorunludur.
Anayasaya aykırılık iddiasıyla iptal davası açanlar, Anayasaya aykırılıklarını ileri sürdükleri hükümlerin Anayasanın hangi maddesi veya maddelerine aykırı olduğunun ve iddialarını dayandırdıkları gerekçenin neden ibaret bulunduğunu açıklamak zorundadırlar.
Anayasa Mahkemesince, dava dilekçesinin, bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında gösterilen hususları ihtiva edip etmediği, kayıt tarihinden itibaren on gün içinde incelenir, varsa noksanlıklar kararla saptanarak 15 günden az olmamak üzere verilecek mehil içinde tamamlanması ilgililere tebliğ olunur. Dava, Türkiye Büyük Millet Meclisinin üye tamsayısının en az beşte biri tutarındaki üyeleri tarafından açılmışsa, noksanların tamamlanmasına ilişkin tebligat, 26 ncı maddenin son fıkrasında belirtilen üyelere, bu üyeler belirtilmemişse dava dilekçesinin en başında ad ve soyadları yazılı olan iki üyeye yapılır.
Yukarıdaki fıkrada belirtilen süre içinde noksanlıkların tamamlanmaması halinde iptal davası açılmamış sayılır. Davanın açılmamış sayılması hakkındaki karar Anayasa Mahkemesince verilir. Bu karar, ilgililere tebliğ olunur ve Resmi Gazetede yayımlanır.
İtiraz yoluyla mahkemelerce gönderilen işler değiştir
Madde 28 – Bir davaya bakmakta olan mahkeme:
- 1. O dava sebebiyle uygulanacak bir kanunun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse, bu yoldaki gerekçeli kararı; veya,
- 2. Taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa tarafların bu konudaki iddia ve savunmalarını ve kendisini bu kanıya götüren görüşünü açıklayan kararı;
- Dosya muhtevasını mahkemece bu konu ile ilgili görülen belgelerin tasdikli örnekleri ile birlikte Anayasa Mahkemesi Başkanlığına gönderir.
- Anayasa Mahkemesi Genel Sekreterliği, gelen evrakı kaleme havale eder ve keyfiyeti ilgili mahkemeye bir yazı ile bildirir.
- Evrakın kayda girişinden itibaren 10 gün içinde noksanlıkları olup olmadığı incelenir. Anayasa Mahkemesince yapılan bu incelemede, eksikleri olduğu anlaşılan işlerin geri çevrilmesine, mahkemenin yetkisiz olduğu tespit edilen başvurmaların da reddine karar verilir.
- Anayasa Mahkemesi, işin kendisine noksansız olarak gelişinden başlamak üzere beş ay içinde kararını verir ve açıklar. Bu süre içinde karar verilmezse ilgili mahkeme davayı yürürlükteki kanun hükümlerine göre sonuçlandırır. Ancak, Anayasa Mahkemesinin kararı, esas hakkındaki karar kesinleşinceye kadar gelirse, mahkeme buna uymak zorundadır.
- Mahkemenin Anayasaya aykırılık iddiasının ciddi görmemesi halinde bu iddia temyiz merciince esas hükümle birlikte karara bağlanır.
- Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği ret kararının yayımlanmasından sonra 10 yıl geçmedikçe, aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar Anayasa Mahkemesine başvurulamaz.
Gerekçe ile bağlı olmama değiştir
Madde 29 – Anayasa Mahkemesi; kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya aykırılığı hususunda ilgililer tarafından ileri sürülen gerekçelere dayanmaya mecbur değildir. Anayasa Mahkemesi, taleple bağlı kalmak kaydıyla başka gerekçe ile de Anayasaya aykırılık kararı verebilir.
Ancak, başvuru, kanunun, kanun hükmünde kararnamenin veya İçtüzüğün sadece belirli madde veya hükümleri aleyhinde yapılmış olup da, bu belirli madde veya hükümlerin iptali kanunun, kanun hükmünde kararnamenin veya İçtüzüğün bazı hükümlerinin veya tamamının uygulanmaması sonucunu doğuruyorsa, Anayasa Mahkemesi, keyfiyeti gerekçesinde belirtmek şartıyla, kanunun, kanun hükmünde kararnamenin veya İçtüzüğün bahis konusu öteki hükümlerinin veya tümünün iptaline karar verebilir.
İnceleme usulü ve ilgililerin çağırılması değiştir
Madde 30 – Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatıyla baktığı davalar dışında kalan işleri dosya üzerinde inceler; gerekli gördüğü hallerde sözlü açıklamalarını dinlemek üzere ilgilileri çağırır.
Cumhurbaşkanı adına Cumhurbaşkanının tensip edeceği görevli sözlü açıklamada bulunur.
(Değişik : 3/7/1997 - 4280/2 md.) Siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin denetimi, bu Kanunda ve diğer kanunlarda gösterilen usullere göre yapılır. Anayasa Mahkemesi bu denetim görevini yerine getirirken Sayıştay'dan yardım sağlar.
Tebligat değiştir
Madde 31 – Anayasa Mahkemesi 30 uncu madde uyarınca sözlü açıklamaların dinlenmesine karar verdiği takdirde, ilgililere, tayin edilecek günde Mahkemede hazır bulunmalarını veya temsilci göndermeleri lüzumunu ve hazır bulunmaz veya temsilci göndermezlerse gerekli incelemenin dosya üzerinde yapılacağını belirten bir davetiye gönderir.
- 20 nci maddenin (3) numaralı bendinde yazılı milletvekillerinden 26 ncı maddenin ikinci fıkrasında gösterilen üyeler, sözlü açıklamalarda hazır bulunabilirler.
- 18 inci maddenin (1) ve (2) numaralı bentlerinde yazılı hallerde, 20 nci maddenin (2) numaralı bendinde zikredilen ve iptali istenen kanun, kanun hükmünde kararname veya İçtüzüğün veya bunların belli madde veya hükümlerinin Anayasaya aykırı olmadığı kanaatinde bulunan, iptal davası açma hakkına sahip siyasi parti grupları, 26 ncı maddenin birinci ve ikinci fıkraları uyarınca Anayasa Mahkemesine yazılı mütalaa verebilirler. Anayasa Mahkemesi lüzum gördüğü takdirde, bu siyasi parti gruplarının sözlü açıklamalarını dinlemek üzere iki temsilci isteyebilir.
Vekaletname değiştir
Madde 32 – Anayasa Mahkemesine başvurma hakkını haiz olanlar, kendilerini, noterden tasdikli özel vekaletnameli bir veya birkaç avukat tarafından temsil ettirebilirler. 30 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü saklıdır.
Siyasi partilerin kapatılması davaları değiştir
Madde 33 – (Değişik : 3/7/1997 - 4280/3 md.)
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından açılan siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin davalar, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle dosya üzerinde incelenir ve karara bağlanır. Bu davalarda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısından sonra kapatılması istenen siyasi partinin genel başkanlığının veya tayin edeceği bir vekilinin savunması dinlenir.
Anayasa Mahkemesi gerekli gördüğü hallerde sözlü açıklamalarını dinlemek için ilgilileri ve konu hakkında bilgisi olanları çağırır; bu halde, 31 inci madde hükmü uygulanmaz.
Dokunulmazlığın kaldırılması ve milletvekilliğinin düşmesi durumlarında iptal istemi[1] değiştir
- ↑ Bu madde başlığı 3/7/1997 tarih ve 4280 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değiştirilmiş olup, metne işlenmiştir.
Madde 34 – (Değişik birinci fıkra : 3/7/1997 - 4280/4 md.) Yasama dokunulmazlı ğının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi kararlarına karşı, ilgili milletvekili veya milletvekili olmayan bakan ile diğer bir milletvekili iptal istemi ile başvurabilir. Bu istem, Anayasa Mahkemesince onbeş gün içinde karara bağlanır.
(Değişik : 3/7/1997 - 4280/4 md.) İptal istemine konu oluşturan Türkiye Büyük Millet Meclisi kararlarına karşı Anayasa Mahkemesine başvurma hakkı, kararın alındığı günden başlayarak yedi gün sonra düşer.
27 nci maddenin birinci ve ikinci, 30 uncu ve 31 inci maddelerin birinci fıkraları ve 32 nci madde hükümleri, bu halde de uygulanır.
Söz konusu iptal istemlerinde, Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, ilgilinin ibraz etmesini beklemeksizin gerekli evrakı doğrudan getirtir.
Yedinci Bölüm: Yüce Divan Sıfatıyla Bakılan İşlerde Usul değiştir
Duruşma ve hüküm değiştir
Madde 35 – Anayasa Mahkemesi, Yüce Divan sıfatıyla çalışırken, yürürlükteki kanunlara göre duruşma yapar ve hüküm verir.
Yüce Divan kararları kesindir.
Savcılık görevi değiştir
Madde 36 – Yüce Divanda savcılık görevini, Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekili yapar. Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarından bir veya birkaçı da Cumhuriyet Başsavcısı veya Başsavcıvekiliyle birlikte duruşmaya iştirak edebilir.
Duruşmada sanığın hazır bulunmaması değiştir
Madde 37 – Yüce Divanda sorgusu yapılmış olan sanığın sonraki oturumlara gelmemesi ve Yüce Divanca da duruşmada hazır bulunmasına gerek görülmemesi hallerinde, duruşmadan vareste tutulma istemi bulunmasa dahi gıyabında duruşmaya devam edilerek kamu davası sonuçlandırılabilir. Müdafi her zaman duruşmada hazır bulunabilir.
Sanığın sorgusunda üyelerin ve Cumhuriyet Başsavcısının soru sorması değiştir
Madde 38 – Yüce Divanda sanığın sorguya çekilmesi sırasında üyeler ve Cumhuriyet Başsavcısı veya Cumhuriyet Başsavcıvekili, Başkanın izni ile sanığa soru sorabilirler.
Araç, gereç ve personelden yararlanma değiştir
Madde 39 – Başkan, Yüce divandaki duruşmanın gerekli kıldığı durumlarda Devlet kurum ve kuruluşlarına ait araç, gereç, stenograf ve teknik personelden yararlanmak için istemde
bulunabilir. Bu istemler, ilgili makamlarca hemen yerine getirilir.
Duruşma safahatının teknik araçlarla kaydolunması değiştir
Madde 40 – Duruşma safahatı, Başkanın uygun göreceği teknik araçlarla kaydolunabilir. Bu kayda dayanılarak düzenlenen duruşma tutanaklarının her sayfası Başkan ile tutanağı düzenleyen zabıt katibi tarafından imzalanır. Bu tutanakların duruşma safahatına uygun olmadığına ilişkin iddialar, Yüce Divanca incelenip karara bağlanır.
Sekizinci Bölüm: İnceleme ve Yargılama Usullerine İlişkin Müşterek Hükümler değiştir
Mahkemenin toplanması değiştir
Madde 41– Anayasa Mahkemesi, Başkan ve on asıl üye ile toplanır. Başkan, asıl üyelerden mazereti olanların yerini kıdem esasına göre yedek üyelerle tamamlar.
- Mazeretlerin sebep ve mahiyeti Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünde düzenlenir.
Müzakere gizliliği ve karar nisabı değiştir
Madde 42 – Anayasa Mahkemesinin müzakereleri gizlidir. Kararlar salt çoğunlukla verilir. Anayasa değişikliklerinde iptale karar verilebilmesi için üçte iki oy çokluğu şarttır.
- Oylamaya en kıdemsiz üyeden başlanır.
- Kıdem, Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilme gününe göre belli edilir. Aynı günde seçilenlerden yaşça büyük olanlar, aynı yaşta olanlar arasında ad çekme ile saptananlar kıdemli sayılır.
Bilgi, evrak ve belge gönderme yükümlülüğü değiştir
Madde 43 – Devletin yasama, yürütme ve yargı organlarıyla idare makamları ve bütün gerçek ve tüzelkişiler ve kuruluşlar Anayasa Mahkemesinin istediği bilgi, evrak ve belgeleri, tayin edilen süre içinde vermekle yükümlüdürler.
- Açıklanmasında Devletin yüksek menfaatlerine zarar vermesi umulan ve sır halinde saklanması gereken bilgilerin verilmesinden, evrak ve belgelerin gönderilmesinden ilgili makam kaçınabilir.
- Anayasa Mahkemesi bu hususta karara varmadan önce, yetkili kimselerden sözlü izahat isteyebilir. Bu yoldaki açıklamalar tutanağa geçirilmez.
- Söz konusu bilgi, evrak ve belgelerin istenmesi zaruretine Anayasa Mahkeme since üçte iki çoğunlukla karar verildiği takdirde istenen bilgi, evrak ve belgelerin verilmesi mecburidir.
- Ancak sır, Türkiye Cumhuriyetinin güvenliği ve yüksek menfaatleriyle birlikte yabancı devletlere de ilişkin ise, ilgili makamın söz konusu bilgi, evrak ve belgeleri vermemek hususundaki kararı kesindir.
- Dördüncü ve beşinci fıkralar gereğince bir sırrın verilmemesi halinde, bu sırla alakalı hususlar aleyhte delil teşkil etmez.
İçtüzük değiştir
Madde 44 – Anayasa Mahkemesinin çalışma esasları ve üyeleri arasındaki iş bölümü, mahkemenin yapacağı İçtüzükle düzenlenir.
- Bu İçtüzük Resmi Gazete'de yayımlanır.
Dilekçenin reddi değiştir
Madde 45 – Anayasa Mahkemesinin görevine girmeyen konulara ilişkin dilekçeler reddolunur. Ret kararı, dilekçe sahibine tebliğ edilir.
Dava ve işlere bakmanın caiz olmadığı haller değiştir
Madde 46 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri:
- 1. Kendilerine ait olan veya kendilerini ilgilendiren dava ve işlere;
- 2. Aralarında evlilik bağı kalkmış olsa bile eşinin, kan veya sıhriyet yönünden usul ve füruunun, dördüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan yönünden ve sıhriyeti doğuran evlilik kalkmış olsa bile üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) sıhriyet yönünden civar hısımlarının veya aralarında evlatlık bağı bulunan kimselerin dava ve işlerine;
- 3. Dava ve iş sahiplerinin vekili, vasisi veya kayyımı sıfatıyla hareket ettiği dava ve işlere:
- 4. Hakim, savcı, hakem sıfatıyla bakmış veya tanık ya da bilirkişi olarak beyanda bulunmuş olduğu dava ve işlere;
- 5. İstişari mütalaa ve kanaat beyan etmiş olduğu dava ve işlere;
- Bakamazlar.
Başkan ve üyelerin reddi değiştir
Madde 47 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri tarafsız hareket edemeyecekleri kanısını haklı kılan hallerin dava açılmadan veya iş Mahkemeye gelmeden önce mevcut olduğu iddiası ile reddolunabilirler.
- Bu takdirde, Anayasa Mahkemesi, reddedilen üye katılmaksızın ret konusu hakkında kesin karar verir.
- Ret şahsidir. Kurulun toplanmasına mani olacak sayıda üyenin reddine ilişkin talepler dinlenmez.
Ret dilekçesinin reddi değiştir
Madde 48 – Ret dilekçesinde, ret sebeplerinin açıkça gösterilmesi ve lüzumlu ispat vasıtalarının hep birlikte bildirilmesi gereklidir. Bu şartları kapsamayan dilekçeler reddolunur.
Yemin delil teşkil etmez.
Çekinme değiştir
Madde 49 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyelerinin, 46 ncı maddede yazılı sebeplere dayanarak davaya veya işe bakmaktan çekinmeleri halinde, Anayasa Mahkemesi, çekinme isteğinde bulunan Başkan veya üyenin de iştirakiyle konu hakkında kesin karar verir. Ancak, çekinme isteğinde bulunan oylamaya katılamaz.
Kurulun toplanmasına mani olacak sayıda üyelerin çekinme istekleri dinlenmez.
Yersiz ret istemleri değiştir
Madde 50 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyelerinin reddine ilişkin istemlerin reddi halinde, ret isteyenden Mahkemece, ret isteminin mahiyetine göre 10.000 liradan 100.000 liraya kadar para cezası alınır.
Yukarıdaki fıkraya göre hükmolunacak para cezası Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsil edilir.
Tanık ve bilirkişilerin dinlenmesi değiştir
Madde 51 – Anayasa Mahkemesinde bakılan dava veya işler dolayısıyla bilgisine başvurulan bilirkişi veya tanığın dinlenmesi, usul kanunları gereğince resmi bir makamın iznine bağlı bulunup da Devlet menfaatlerine zararlı olacağı mülahazasıyla izin verilmediği takdirde; Mahkeme izin vermeye yetkili kimsenin sözlü veya yazılı mütalaasını aldıktan sonra, izin vermemenin yersizliğine üçte iki çoğunlukla karar verirse, bilirkişi veya tanık sır saklama ödevine dayanamaz.
Ancak, izin vermeme keyfiyeti, açıklanmasında mahzur bulunan sırrın Türkiye Cumhuriyetinin güvenliği ve yüksek menfaatleri ile birlikte yabancı devletlere de ilişkin bulunması sebebine dayanıyorsa, yetkili makamın bu husustaki kararı kesindir.
Harç, vergi ve resimden muafiyet değiştir
Madde 52 – Bu Kanunun 18 nci maddesinin (1) ve (2) numaralı bentleri uyarınca kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasaya aykırılığı sebebiyle yapılan başvurular ile 28 inci maddesi uyarınca mahkemelerden gelen istekler ve bunlara bağlı tasdikli örnekler ve Anayasa Mahkemesince bu konularda alınacak kararlar ve yapılacak işlemler ile 18 inci maddenin (6) numaralı bendi gereğince yapılacak istem ve işlemler harç, vergi ve resme tabi değildir.
Anayasa Mahkemesi kararları değiştir
Madde 53 – Anayasa Mahkemesi kararları gerekçeli olarak yazılır. Kararlar, inceleme veya yargılamaya katılan başkan ve üyeler tarafından imzalanır. Muhalif kalanlar, kararda muhalefet sebeplerini açıklarlar. Kararlar ilgililere bu şekliyle tebliğ olunur.
Anayasa Mahkemesi kararları kesindir. İptal kararları, gerekçesi yazılmadan açıklanamaz.
Anayasa Mahkemesince Anayasaya aykırı olduğundan iptaline karar verilen kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü veya bunların belirli madde veya hükümleri, iptal kararının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar.
Gerekli gördüğü hallerde Anayasa Mahkemesi, iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, iptal kararının Resmi Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez.
Anayasa Mahkemesi bir kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli hükümlerinin iptali halinde meydana gelecek olan hukuki boşluğu kamu düzenini tehdit veya kamu yararını ihlal edici mahiyette görürse, yukarıdaki fıkra hükmünü uygular ve boşluğun doldurulması için Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile Başbakanlığa bilgi verir.
Anayasa Mahkemesi, bir kanun veya kanun hükmünde kararnamenin tamamını veya bir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez.
İptal kararları geriye yürümez.
Anayasa Mahkemesi kararlarının yayımlanması ve bağlayıcılığı değiştir
Madde 54 – Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazetede hemen yayımlanır ve Devletin yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri ve kuruluşları bağlar.
Başkan ve üyelerin şahsi ve görevle ilgili suçları değiştir
Madde 55 – Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyelerinin görevlerinden doğan veya görevleri sırasında işledikleri suçlarla şahsi suçları için soruşturma açılması Anayasa Mahkemesinin kararına bağlıdır. Başkan, gereken hallerde işi Anayasa Mahkemesine götürmeden önce bir üyeye ön inceleme de yaptırabilir. İmzasız, adressiz yahut takma adla yapılan veya yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikayetler Başkanlıkça işleme konulmaz.
Anayasa Mahkemesince, soruşturma açılmasına karar verildiği takdirde gerekli soruşturmayı yapmak, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununa göre gereken kararı vermek ve sözkonusu Kanunun sorgu hakimine tanıdığı yetkileri kullanmak üzere üç üye görevlendirilir. Bu kurulun vereceği kararlar kesindir. Ön inceleme yaptırılmasına, kurul üyelerinin seçilmesine, soruşturmanın yapılmasına ve gereken kararların verilmesine dair esaslar Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünde gösterilir.
Ağır cezayı gerektiren suçüstü hallerinde hazırlık soruşturması ve ilk soruşturma genel hükümlere tabidir.
Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyelerinin şahsi suçlarında, Yargıtay üyelerinin şahsi suçlarına ilişkin hükümler uygulanır.
Anayasa Mahkemesi üyeleri açısından Sıkıyönetim Kanununda sözü edilen izin mercii Anayasa Mahkemesidir. Anayasa Mahkemesinin, sıkıyönetim komutanlığınca kovuşturma yapılmasına izin vermemesi halinde o üye hakkında yapılacak işlemler İçtüzükte gösterilir.
Dokuzuncu Bölüm: Mali İşler, Personel İşleri, Kadrolar değiştir
Bütçe
Madde 56 – Anayasa Mahkemesi, genel bütçe içinde kendi bütçesi ile yönetilir.
Bütçenin birinci derecede ita amirliğini Başkan; ikinci derecede ita amirliğini Genel Sekreter yapar.
Muhasebe işleri, Anayasa Mahkemesi nezdinde kurulacak muhasebe teşkilatı, masraf tahakkuk işleri ise Mahkemenin mali işler müdürlüğü tarafından yürütülür.
Türkiye Büyük Millet Meclisinde bütçe ile ilgili görüşmelerde Adalet Bakanı veya tensip ettiği takdirde Anayasa Mahkemesi Genel Sekreteri hazır bulunur. Bu görüşmelere Başkan ve üyeler açıklama yapmak üzere davet edilemezler.
Genel Sekreterin seçimi ve personelin atanması
Madde 57 – Anayasa Mahkemesi Başkanının uygun gördüğü bir raportör, asli görevine ek olarak, Genel Sekreterlik görevini de yapar.
Genel idare, teknik ve sağlık hizmetleri sınıfına giren personel Genel Sekreterin önerisi üzerine Başkan, yardımcı hizmetler sınıfına giren personel Genel Sekreter tarafından atanır.
Kuruluş günü
Madde 58 – Her yılın Nisan ayının 25 inci günü Anayasa Mahkemesinin kuruluş günüdür. Kuruluş günü törenlerle kutlanır, seminerler ve konferanslar tertiplenir ve ayrıca o dönem içinde emekliye ayrılmış olan Başkan, Başkanvekili ve üyelerin onuruna düzenlenecek gecede törenle onur belgeleri ve geçmiş hizmetlerinin onurunu simgeleyen birer armağan verilir.
Bu amaçla yapılacak tören ve armağanların giderini karşılamak üzere her yıl Anayasa Mahkemesi bütçesine yeterli ödenek konulur.
Yol giderleri, tazminatlar, gündelikler
Madde 59 – Anayasa Mahkemesi Başkanı, Başkanvekili, üyeleri ile raportörlerinden keşif, bilirkişi incelemesi veya buna benzer tetkikatı yapmak üzere görevlendirilenlere, gerçek yol giderleri ile görevden geçen günler için ek gösterge dahil brüt aylık tutarlarının Başkan ve üyeler için yirmide biri, raportörler için otuzda biri oranında gündelik verilir. Bu gündelikler, zorunlu gideri karşılamazsa, aradaki fark belgelere dayalı olmak şartı ile ayrıca ödenir.
Şu kadar ki, bu suretle yapılan ödemeler gündeliklerin yüzde ellisini geçemez.
Yükselme süresi
Madde 60 – Anayasa Mahkemesi üyelerinin kazanılmış haklarının hesabında esas alınacak yükselme süreleri iki yıldır. Bu sürenin bitiminde, kazanılmış hakları bir üst dereceye kendiliğinden yükseltilir.
Avukatlıktan Anayasa Mahkemesi üyeliğine geçenlerin kazanılmış hak aylıklarına esas alınacak derece ve kademeleri serbest avukatlıkta geçen sürenin üçte ikisi Anayasa Mahkemesinde geçmiş sayılarak belli edilir.
Lojman ihtiyaçlarının karşılanması
Madde 61 – Anayasa Mahkemesi üyeleri ile raportör ve memurlarının lojman ihtiyaçlarını karşılamak üzere Anayasa Mahkemesi bütçesine yeterli ödenek konulur.
Kaldırılan ve ihdas edilen kadrolar
Madde 62 –
- A) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ekli (I) sayılı cetvelin (a) ve (b) bölümlerinde gösterilen Anayasa Mahkemesi geçici raportör kadroları kaldırılmış, bunların yerine bu Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde gösterilen kadrolar ihdas edilmiştir.
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Anayasa Mahkemesinde geçici raportör olarak görev yapanlar, hiçbir işleme gerek olmaksızın ihdas edilen bu kadrolara atanmış sayılırlar. Bunlar, bu Kanunun 16 ncı maddesi gereğince, yeni bir görevlendirme işlemi yapılmaksızın Anayasa Mahkemesindeki raportörlük görevlerine yeni kadro unvanlarıyla devam ederler.
- B) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Anayasa Mahkemesine ait genel idare hizmetleri, yardımcı hizmetler ve sağlık hizmetleri sınıflarına ait ekli (III) sayılı cetveldeki kadrolar kaldırılmış, yerine bu Kanuna ekli (IV) sayılı cetvelde yer alan kadrolar konulmuştur. Bu düzenleme sonucu, kadroları değişenlerin durumlarına uygun yeni kadrolara atanmaları, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten geçerli olarak yapılır. Durumlarında değişiklik olmayanlar aynı görevlerine devam ederler.
- Ek Madde 1- (Ek: 14/7/2004-5221/1 md.)
Yüce Divan sıfatıyla yapılan yargılamanın gerekli kıldığı durumlarda genel, katma ve özerk bütçeli dairelerde çalışanlar ile hâkim, savcı ve Sayıştay denetçileri aylık, ödenek, her türlü zam, tazminatlar ile diğer malî, sosyal hak ve yardımlar kurumlarınca ödenmek kaydıyla geçici olarak Anayasa Mahkemesinde görevlendirilir. Görevlendirme, Anayasa Mahkemesi Başkanının istemi üzerine ilgili kurum ve kurullarca on gün içinde sonuçlandırılır. Geçici görev süresi ilgililerin terfi ve emekliliklerinde hesaba katılarak özlük hakları devam ettirilir. Geçici görev süresince yükselme ve kademe ilerlemelerine esas olmak üzere Anayasa Mahkemesi Başkanı, ilgili kurum ve kurullara yazılı bilgi verir. Geçici olarak görevlendirilenlere bu görev süresince almakta oldukları aylık, ödenek, zam ve tazminatlardan ayrı olarak her ay (2500) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda ek ödenek verilir.
Anayasa Mahkemesi personeline, bütçe kanunlarındaki sınırlamalara bağlı kalınmaksızın fiilen ödenmekte olan fazla çalışma ücretleri Yüce Divan sıfatıyla yapılan yargılamanın sonuçlanmasına kadar iki katı olarak ödenir.
- GEÇİCİ MADDE 1 – 7 Kasım 1982 tarihinde Anayasa Mahkemesi asıl ve yedek üyesi olanların kadroları ile görevleri devam eder. Bunlardan Anayasa Mahkemesince belli görevlere seçilenlerin bu suretle kazanmış oldukları sıfatları saklı kalır.
Anayasa Mahkemesi asıl üye sayısı onbire ininceye kadar boşalan asıl üye kadrosuna, asıl ve yedek üye sayısı onbeşe ininceye kadar da boşalan yedek üye kadrosuna seçim yapılmaz. Anayasa Mahkemesinin yeni düzenlemeye intibakı sağlanıncaya kadar asıl üye sayısının onbirden, asıl ve yedek üye sayıları toplamının onbeşten aşağı düşmesi nedeniyle yapılacak seçimlerde 4 üncü maddede yer aldığı halde hiç temsil edilmeyenlere öncelik verilmek suretiyle aynı maddedeki esas ve sıraya uyulur. Anayasa Mahkemesi asıl üye sayısı onbire ininceye kadar, dava ve işlerde, 22/4/1962 gün ve 44 sayılı Kanunun öngördüğü toplanma yeter sayısı uygulanır.
- GEÇİÇİ MADDE 2 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde 42 nci madde hükümlerine göre üye kıdemleri yeniden belirlenir.
- GEÇİCİ MADDE 3 – 60 ncı madde hükmü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilmiş olanlar hakkında da uygulanır.
- GEÇİCİ MADDE 4 – Muhasebe teşkilatı kuruluncaya kadar muhasebe işleri Adalet Bakanlığı Muhasebe Müdürlüğünce yerine getirilir.
- GEÇİCİ MADDE 5 – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Anayasa Mahkemesinde görevli başkatip unvanı "Yazı İşleri Müdürü" olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklik nedeniyle ilgililerin yeniden atanmaları gerekmez. Bunlar, yeni unvanları yan ödeme kararnamesinde yer alıncaya kadar, eski unvanları üzerinden yan ödeme almaya devam ederler.
- GEÇİCİ MADDE 6 – Anayasa Mahkemesi üyelerinin andiçme törenine, Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyeleri de davet edilirler.
Yürürlükten kaldırılan hükümler değiştir
Madde 63 – 22/4/1962 tarih ve 44 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük değiştir
Madde 64 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme değiştir
Madde 65 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
I SAYILI CETVEL
(a)
KadroUnvanı Sınıfı Derecesi Adedi
Anayasa Mahkemesi
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 1 2
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 1 6
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 2 2
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 3 2
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 4 1
TOPLAM: 11
(b)
KadroUnvanı Sınıfı Derecesi Adedi
Anayasa Mahkemesi
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 1 2
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 2 1
Geçici Raportörü Hakim ve Meslek Mensupları 3 1
TOPLAM: 4
II SAYILI CETVEL
İHDAS EDİLEN KADROLAR
KadroUnvanı Sınıfı Derecesi Adedi
Anayasa Mahkemesi
Raportörü Hakim ve Savcı 1 8
" " " " 2 3
" " " " 3 3
" " " " 4 1
" " Denetçi, Başdenetçi, Uzman Denetçi 3 5
" " Doçent 2 1
" " Yardımcı Doçent 4 1
" " Araştırma Görevlisi 6 1
TOPLAM: 23
Yukarıda gösterilen kadrolar, raportörlerin bağlı bulundukları esas kurumların teşkilat kadrolarına ve görev unvanları cetvellerine Anayasa Mahkemesi Başkanlığı başlığı altında eklenir.
III SAYILI CETVEL
EK GÖSTERGELER
İptal Edilenler Derecesi Ek Gösterge
Genel Sekreter 1 + 400
Genel Sekreter Yardımcısı 2 + 200
Sivil Savunma Uzmanı 2 + 200
Daire Tabibi 3 + 300
Kararlar Müdürü 3 + 100
Mali İşler Müdürü 4 + 50
Kütüphane Müdürü 4 + 50
Personel Müdürü 4 + 50
IV SAYILI CETVEL
İHDAS EDİLEN KADROLAR
Kadro Unvanı Sınıfı Derecesi Adedi Ek Gösterge
Genel Sekreter Yardımcısı G.İ.H. 3 1 + 200
Kararlar Müdürü " 3 1 –
Personel Müdürü " 4 1 –
Yazı İşleri Müdürü " 4 1 –
Kütüphane Müdürü " 4 1 –
Sivil Savunma Uzmanı " 4 1 –
Daire Tabibi S.H.S. 1 1 –
TOPLAM: 7
D E R E C E L E R
5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Toplam
Özel Kalem Müdürü G.İ.H. 1 – – – – – – – – – – 1
Mali İşler Müdürü " 1 – – – – – – – – – – 1
Levazım Müdürü " 1 – – – – – – – – – – 1
Yazı İşleri Müdürü " 1 2 – – – – – – – – – 3
Daire Müdürü " 1 – – – – – – – – – – 1
Müdür Yardımcısı " – 10 – – – – – – – – – 10
D E R E C E L E R
Kadro Unvanı Sınıfı 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Toplam
Zabıt katibi G.İ.H. – 3 3 3 6 6 6 – – – – 27
Şoför " – – 2 2 2 4 6 – – – 18
Santral memuru " – – – – 1 1 – – – – – 2
Hemşire S.H.S. 1 – – – 1 – – – – – – 2
Laborant " – – – – 1 – – – – – – 1
Teknisyen T.H.S. – 1 1 1 1 1 – – – – – 5
Başodacı Y.H.S. – – 1 – – – – – – – – 1
Mübaşir " – – 1 – – 1 – – – – – 2
Dağıtıcı " – – 1 – – 1 – – – – – 2
Gece bekçisi " – – 1 – 1 1 1 – – – – 4
Odacı " – – 2 2 4 4 6 6 5 – – 29
Çamaşırcı " – – – – – – – – 1 – – 1
Kaloriferci " – – – – – – 2 2 – – – 4
TOPLAM 6 16 12 11 15 16 19 14 6 – – 115
(1- 4) GENEL TOPLAM 7
(5-15) GENEL TOPLAM 115
Sayfa 17
6250
2949 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
_______ ____________________________________________________ __________
KHK/346 — 25/10/1988
KHK-375 2, 3, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 14, 15,
18, 19, 21, 23, 25, 26, 29, 30, 31 ve 15/7/1989
28 Tazminat
nisbetlerinin
tespit edildiği
tarihi izleyen
aybaşında
Diğer maddeleri 1/7/1989
KHK/570 — 15/4/1997
tarihinden
geçerli olmak
üzere
3/4/1997
tarihinde
4280 — 8/7/1997
5221 Ek Madde 1 22/7/2004