Bektaşî Şairleri ve Nefesleri/Yetim Ali Çelebi

YETİM ALİ ÇELEBİ

XVI ncı asır Kalenderîlerindendir. İstanbul’da doğdu. Babası Yeniçeri ocağında turnacıbaşı idi. Kendisi de bu ocağa intisab etti. O devrin maruf şeyhlerinden Şeyh Cemal’e mürid oldu. Bilâhare bir Kalenderhane uyandırdı. Seyyidi Ali Çelebi ile Hint seferinde bulundu. Vefatı 960 (M. 1552) dadır. Bu­ gün elimizde divanı bulunmayan Yetim’in müteferrik şiirleri­ne mecmualarda tesadüf olunmaktadır. Gemicilik ıstılâhlarını muhtevi meşhur bir manzumesi de vardır. Kalenderîliği teren­nüm eden bir murabbaı, şeyhinin vefatından dolayı ne kadar müteessir olduğunu göstermektedir. Prof. Ahmed Caferoğlu’nun Viyana kütüphanesindeki bir mecmuadan (No. 2006) is­tinsah ettiği Kul Yetim mahlâslı manzumenin de bu şaire aid olmak ihtimali mevcuddur. Bu iki manzume ile diğer bir gaze­lini dercetmekle iktifa ediyorum:

―1―

Allah bir Muhammed Ali
Nazar eyle bâri bana
İzz ü celâlin aşkına
Çektirme şol zârı bana

Pirlerden inüb Hû deriz
Yalan dünyâyı nideriz
Ölürüz hasret gideriz
Göster şol dîdârı bana

Muhammed Ali’dir server
Âşıkına varır yalvar
Her kişinin murâdın ver
Efendim sevdiğim bana

Kul Yetim ağlar yerinir
Aşk hayâliyle sürünür
Cennet-i Rıdvan görünür
Şol güzelin kaddi bana


—2—

Bihamdillâh yine bir hoş demim var
Ferâgat âleminde âlemim var
Dü âlem işret ü ayşına virmem
Derûn-i dilde cânâ bir gamim var
Cihânın az u çoğundan geçelden
Gönülde sanma kim bîş ü kemim var
Salındırmaz muhîti kirpiğine
Benim cism-i terimde bir nemim var
Duhân-ı âha sertâpî boyandım
Yetim âh itmeyim mi mâtemim var


— 3 —

— Murabba —


Levh-i dilde nice bir nakş-ı vekar eyleyelim
Ser ü sâmânı koyub aşk ile kâr eyleyelim
Zerd olub âlem-i tecride güzâr eyleyelim
Gel kalender olalım terk-i diyâr eyleyelim

Her ne kim hâtıra olsa yuyalım âb gibi
Kâinâtı görelim vâkıa-i hâb gibi
Şark u garbı gezelim mihr-i cihantâb gibi
Gel kalender olalım terk-i diyâr eyleyelim

Câme-i âriyeden bu ten-i hâkîyi soyub
Ârdan âri olub neng ile nâmûsu koyub
Baş açık yalın ayak kafile-i aşka uyub
Gel kalender olalım terk-i diyâr eyleyelim

Yine âlâyiş-i dehri yuyalım pâk olalım
Girelim bir nemede âşık-ı bîbâk olalım

Ehl-i diller yoluna sürünelim hâk olalım
Gel kalender olalım terk-i diyâr eyleyelim

Terk-i âdetle yine kendimize bend edelim
Resm ü âyîn-i cihânı nice pâbend edelim
Azm-i Şîrâz ü Buhârâ vü Semerkand edelim
Gel kalender olalım terk-i diyâr eyleyelim

Emr-i Hak erdi sefer eyledi çün Pîr Cemal
Rûm’da sana karâr oldu Yetîm emr-i muhâl
Arab’a ya Acem’e eyleyelim isti’câl
Gel kalender olalım terk-i diyâr eyleyelim