Yüksek Seçim Kurulu'nun seçimlerde yayın yapacak yayın organlarıyla ilgili kararı
Cumhurbaşkanının 10.03.2023 tarihli ve 2023/121 sayılı kararı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçiminin yenilenmesine karar verilmiş olup, anılan karar Resmî Gazete’nin 10.03.2023 tarihli ve 32128 Mükerrer sayılı nüshasında yayımlanmıştır.
Kurulumuzun 10.03.2023 tarihli ve 2023/90 sayılı kararıyla, birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminin 14.05.2023 Pazar günü, Cumhurbaşkanı Seçiminin ikinci oylamaya kalması durumunda 28.05.2023 Pazar günü yapılmasına karar verilmiştir.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 79’uncu maddesindeki düzenlemeyle seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiştir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 55/A maddesinin son fıkrasında; “Ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye Yüksek Seçim Kurulu yetkilidir. Yüksek Seçim Kurulunun buna ilişkin kararı Resmî Gazetede yayımlanır.” hükmü yer almaktadır.
Bu nedenle, ülke çapında (ulusal düzeyde) yayın yapan özel radyo ve televizyonlar ile bölgesel yayın tipinde olup, uydu yayını yapan televizyonların belirlenerek ilân edilmesi amacıyla hazırlanan karar taslağı Kurulumuza sunulmuş olmakla, konu incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Anayasa’nın 79’uncu maddesinde; seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi, dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikâyet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama görevinin Yüksek Seçim Kuruluna ait olduğu, Yüksek Seçim Kurulu ve diğer seçim kurullarının görev ve yetkilerinin kanunla düzenleneceği belirtilmiştir.
298 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinde; özel kanunlarına göre yapılacak Cumhurbaşkanı, milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ye Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halkoyuna sunulmasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
Anılan Kanun’un 55/A maddesinin;
Birinci fıkrasında; seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yapacakları yayınlarda; 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 5, 20, 22 ve 23’üncü maddeleri ile 31’inci maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine tabi olduğu,
Üçüncü fıkrasında; birinci fıkra hükmüne göre özel radyo ve televizyonların yayın ilkelerinin belirlenmesinde Yüksek Seçim Kurulunun görevli ve yetkili olduğu,
Dördüncü fıkrasında; yapılacak yayınların bu ilkelere uygunluğunun gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için Yüksek Seçim Kurulu; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurullarının görevli ve yetkili olduğu,
Son fıkrasında da; ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye Yüksek Seçim Kurulunun yetkili olduğu,
belirtilmiş ve 2954 sayılı Kanun’da da "seçim hukuku" yönünden yayın ilkelerine yer verilmiştir.
Buna göre; 298 sayılı Kanun’un 55/A maddesi uyarınca Yüksek Seçim Kuruluna verilen görev ve yetkilerin yukarıda yer alan hükümler çerçevesinde yerine getirilmesi gerekmektedir.
Özellikle 298 sayılı Kanun’un 55/A maddesinin dördüncü fıkrasında öngörüldüğü üzere; yerel düzeyde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurullarının görevli ve yetkili kılındığı göz önünde tutularak;
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının;
(e) bendinde; “Bölgesel yayın: Bir coğrafi bölge içindeki illerin toplam nüfusunun asgari yüzde yetmişine ve Üst Kurulca coğrafi bölge içinde belirlenen illere ulaştırılan yayın hizmetini,”
(aa) bendinde; “Ulusal yayın: Ülke nüfusunun asgarî yüzde yetmişine ve Üst Kurulca belirlenen yerleşim yerlerine karasal ortamdan ulaştırılan yayın hizmetini,”
(jj) bendinde; “Yerel yayın: En fazla bir ilin sınırları içine karasal ortamdan ulaştırılan yayın hizmetini,”
ifade ettiği belirtilmiştir.
Buna göre, “yayının yapıldığı yer” kavramından yönetim ve yayın merkezinin bulunduğu yerin anlaşılması gerekir.
Bu kavramlar ve ölçütlere göre ülke çapında (ulusal düzeyde) yayın yapan radyo ve televizyonların belirlenmesi sonucunda, Yüksek Seçim Kurulu ile ilçe seçim kurullarının görev ve yetki alanları da tespit edilmiş olacaktır.
Bu bakımdan, ülke çapında yayın ölçütlerine uyan televizyonlarla radyoların, ülke çapında yayın yapan televizyon ve radyolar olarak belirlenmesi önem arz etmektedir.
Ayrıca, özel radyo ve televizyonların seçim dönemindeki yayınlarında uyacakları yayın ilkelerinin belirlenmesinde de 298 sayılı Kanun’un 55/A maddesi hükümlerinin öncelikle göz önünde bulundurulması gerekir.
14 Mayıs 2023 Pazar günü birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde, Kurulumuz Başkanlığının 06.03.2023 tarihli ve E.87309 sayılı yazısıyla; 298 sayılı Kanun’un 55/A maddesinin son fıkrası gereğince ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyon kanallarının (hangi tür yayın analog - dijital yaptıklarının), tam adı, yazışma adresi ve telefon numaraları Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığından sorulmuş olup, alman cevabi yazıda;
Karasal ve uydu ortamında ülke çapında yayın yapan televizyon kanallarının;
24, 26, 360 TV, A HABER, a PARA, a2, AKILLI TV, akit tv, akrt, AKSU TV, ALTAŞ TV, ANADOLU DERNEK TV, ATV, ATV AVRUPA, AVRUPA 7, BAHARTÜRK, BBNTÜRK, BEA, BENGÜTÜRK, BEYAZ TV, bir tv, BİTLİS TV, Bloomberg HT, BRTV, BURSA TV, caddetv, CEM TV, Cinel, CNN TÜRK, ÇAY TV, DİYAR TV, DOST TV, EDESSA TV, EKİNTÜRK TV, EKOTÜRK, ER, ESKİŞEHİR SÜPER TV(ES TV), EUROSTAR, EvaTv, EYmen, FLASH HABER, FM TV, FOX, GAZİANTEP OLAY TV, Gonca TV, gözdetv, GTV, h halk, HABER TÜRK, haberglobal, ikra, K 15, k kardelen, KAÇKAR TV, KADIRGA, KANAL 23, KANAL 3, KANAL 32, KANAL 33, KANAL 68, KANAL 7, Kanal Antalya, KANAL B, KANAL D, kanal ege, KANAL FIRAT, KANAL S, KANAL URFA, Kanal V, KANAL58, KENT TÜRK, KON TV, KÖY TV, KRT, KUDÜS TV, Lalegül, LİDER HABER, LİNE TV, MALATYA VUSLAT, MAVİ KARADENİZ TV, MEK, MELTEM TV, MERCAN TV, NTV, on4,
REHBER, rumelitv, SAT-7 TÜRK, SEMERKAND TV, SEMERKAND WAY, SHOW TÜRK, SHOW TV, SHOWMAX, STAR TV, SUN RTV, SZC, TEK RUMELİ TV, Tele 1, tempotv, teve2, teve63, TGRT BELGESEL, TGRT HABER, TH TÜRK HABER, TİVİ 6, TON, TRAKYA TÜRK, TV 1, TV 264, TV 41, TV 5, TV 52, TV A, TV KAYSERI, tv 100, tv4, tv42, TV8, TV8 INT, TV8,5, TVDEN,tvnet, ULUSAL 1, UZAY HABER, ÜLKE TV, ÜNİVERSİTE TV, Vizyon 58, Wm TV Woman Kadın, WORLD TURK Dünyanızın Televizyonu, YENİ KOCAELİ TV, YEŞİLYOL TV, YILDIZ EN, Z ZAZA TV,
Ülke çapında yayın yapan radyo kuruluşlarının ise;
ABC FM, AKRA FM, ALEM FM, BAYRAM FM, CEM RADYO, CNN TÜRK RADYO, ÇAĞRI FM, DOLUNAY FM, Erkam Radyo, HABERTÜRK RADYO, KAFA RADYO, Karadeniz FM, KRAL FM, Kral Pop, LALEGÜL FM, METRO FM, NTV RADYO, Number 1 Türk FM, Number One, Pal Nostalji, POWER FM, power plus, POWER POP, POWER TÜRK, RADYO 45’LİK, RADYO 7, Radyo A Haber, RADYO D, RADYO FENOMEN, Radyo Seymen, Radyo Turkuvaz, RADYO VİVA, RD 2000 FM, RİBAT FM, SEMERKAND RADYO, SEYR FM, Show Radyo, SİARAY TÜRK, SLOW TÜRK, SÜPER FM, TGRT FM, Virgin Radio Türkiye, YÖN RADYO,
oldukları bildirilmiştir.
Açıklanan hukuki temeller ve gerekçeler ışığında ülke çapında yayın yapan televizyon ve radyoların yukarıda belirtildiği şekilde saptanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- Yayının yapıldığı yer kavramından, yayın yönetim ve merkezinin bulunduğu yerin anlaşılması gerektiğine,
2- Bu ölçütlere göre Türkiye’de ve Türkiye’ye yönelik olarak ülke çapında Türkçe yayın yapan;
a) Özel Televizyonların;
24, 26, 360 TV, A HABER, a PARA, a2, AKILLI TV, akit tv, akrt, AKSU TV, ALTAŞ TV, ANADOLU DERNEK TV, ATV, ATV AVRUPA, AVRUPA 7, BAHARTÜRK, BBNTÜRK, BEA, BENGÜTÜRK, BEYAZ TV, bir tv, BİTLİS TV, Bloomberg HT, BRTV, BURSA TV, caddetv, CEM TV, Cinel, CNN TÜRK, ÇAY TV, DİYAR TV, DOST TV, EDESSA TV, EKİNTÜRK TV, EKOTÜRK, ER, ESKİŞEHİR SÜPER TV(ES TV), EUROSTAR, EvaTv, EYmen, FLASH HABER, FM TV, FOX, GAZİANTEP OLAY TV, Gonca TV, gözdetv, GTV, h halk, HABER TÜRK, haberglobal, ikra, K 15, k kardelen, KAÇKAR TV, KADIRGA, KANAL 23, KANAL 3, KANAL 32, KANAL 33, KANAL 68, KANAL 7, Kanal Antalya, KANAL B, KANAL D, kanal ege, KANAL FIRAT, KANAL S, KANAL URFA, Kanal V, KANAL58, KENT TÜRK, KON TV, KÖY TV, KRT, KUDÜS TV, Lalegül, LİDER HABER, LİNE TV, MALATYA VUSLAT, MAVİ KARADENİZ TV, MEK, MELTEM TV, MERCAN TV, NTV, on4, REHBER, rumelitv, SAT-7 TÜRK, SEMERKAND TV, SEMERKAND WAY, SHOW TÜRK, SHOW TV, SHOWMAX, STAR TV, SUN RTV, SZC, TEK RUMELİ TV, Tele 1, tempotv, teve2, teve63, TGRT BELGESEL, TGRT HABER, TH TÜRK HABER, TİVİ 6, TON, TRAKYA TÜRK, TV 1, TV 264, TV 41, TV 5, TV 52, TV A, TV KAYSERİ, tv 100, tv4, tv42, TV8, TV8 INT, TV8,5, TVDEN, tvnet, ULUSAL 1, UZAY HABER, ÜLKE TV, ÜNİVERSİTE TV, Vizyon 58, Wm TV Woman Kadın, WORLD TURK Dünyanızın Televizyonu, YENİ KOCAELİ TV, YEŞİLYOL TV, YILDIZ EN, Z ZAZA TV,
b) Özel Radyoların;
ABC FM, AKRA FM, ALEM FM, BAYRAM FM, CEM RADYO, CNN TÜRK RADYO, ÇAĞRI FM, DOLUNAY FM, Erkam Radyo, HABERTÜRK RADYO, KAFA RADYO, Karadeniz FM, KRAL FM, Kral Pop, LALEGÜL FM, METRO FM, NTV RADYO, Number 1 Türk FM, Number One, Pal Nostalji, POWER FM, power plus, POWER POP, POWER TÜRK, RADYO 45’LİK, RADYO 7, Radyo A Haber, RADYO D, RADYO FENOMEN, Radyo Seymen, Radyo Turkuvaz, RADYO VİVA, RD 2000 FM, RİBAT FM, SEMERKAND RADYO, SEYR FM, Show Radyo, SİARAY TÜRK, SLOW TÜRK, SÜPER FM, TGRT FM, Virgin Radio Türkiye, YÖN RADYO,
olduğuna,
3- Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasına ve ayrıca karar özetinin TRT aracılığıyla kamuoyuna duyurulmasına,
4- Karar örneğinin;
a) İçişleri Bakanlığına,
b) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığına,
gönderilmesine,
c) Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine,
ç) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce www.ysk.gov.tr adresinde ve Yüksek Seçim Kurulu kurumsal portalında yayınlanmasına,
15.03.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.
Başkan Ahmet YENER |
Başkanvekili Ekrem ÖZÜBEK |
Üye Ali ÜRKER |
Üye Orhan USTA |
Üye Battal ÖĞÜT |
Üye Talip BAKIR |
Üye Dr. Serdar MUTTA |
Üye Mahmut AKGÜN |
Feyzi EROĞLU
Ali ÇOPUR
İsmail KALANDER
Kaynak: "2023/128 sayılı YSK Kararı" (PDF). resmigazete.gov.tr. 16 Mart 2023. 15 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2023.
Bu eser 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 31. maddesine göre Vikikaynak'ta yer almaktadır:
Madde 31 - Türkiye Cumhuriyeti'nde resmen yayımlanan veya ilân olunan kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge ve kazai kararların çoğaltılması, yayılması, işlenmesi veya herhangi bir suretle bunlardan faydalanmak serbesttir. |