Taburu silah altına alınacak olan redif askerlerinden bedel vermek isteyenler için çıkartılan nizâmnâme

İrâde Meclis-i Mahsûs 1622

Efrâd-ı redîfeden tabûru silâh altına alınacak olduğu halde bedel vermek isteyenler için ittihâz olunacak usûlü şâmil ve beş bendi müştemil nizâmnâmedir:

Birinci Bend: Asâkir-i redîfe efrâdından olup da mensûp olduğu tabûr silah altına da’vet olunduğu zaman bedel vermek isteyenler zîrde ta’yîn olunacak şerâite tevfîkan müddet-i redîfesi içinde genç ve dinç iki re’s hayvan besleyecek ve işbû hayvânları taraf-ı devletten her ne zaman istenilür ise hemen i’tâ eyleyecek ve şâyet müddet-i redîfesi zarfında lüzûmu olmayıp istenilmez ise müstahfiz tezkiresini aldığı anda tabûru merkezine teslîm edecek ve şu hayvanları nezdinde bulundukça zedelemeyecek sûretle kendi umûrunda dahî kullanabilecektir.

İkinci Bend: Böyle bedel hayvanı tedârik edecek olanlar redîf tezkeresini aldıkta tabûru merkezine gidip kendisinin hayvan besleyeceğini tutulacak defter-i mahsûsa kaydettirecek ve redîf tezkeresini aldığı vakit şu usûlü ihtiyâr etmeyip de bir müddet sonra hayvan vermek arzu eylediği hâlde yine kabûl edilecek ve fakat tabûru silah altına da’vet olununcaya kadar kendisini defter-i mahsûsuna kaydettirmeyip de tabûru da’vet olunduktan sonra hayvân vermek isteyenlerin verecekleri hayvanlar kabul olunmayıp kendilerinin bizzât silah altına alınması veyâhut bu misillûlerden bedel-i şahsî ahz olunması iktizâ edecektir ve fakat bu bedel-i şahsînin sâbıkı gibi neferât-ımüstebdeleden bulunması lâzım gelecektir. Üçüncü Bend: İşbû hayvanların alınıp kullanılması redîf tabûrlarının silah altına alınmasıyla meşrût olmayıp devletçe görülecek lüzûm u ehemmiyete müstenid olacak ve mezkûr hayvanlar talep vukû’ bulduğu anda ashâbı tarafından i’tâ olunacağı gibi alınacak hayvanların ashâbının müddet-i redîfesi içinde yine i’âde olunup olunmaması devletin yedd-i ihtiyârında bulunacak ve i’âde olunacak hayvan her şahsın kendi hayvanı olmak lâzım gelmeyip hayvanı alınan şahıs ale’l-ıtlâk i’âde olunan hayvanı redîflik müddeti içinde beslemeye medyûn olacaktır ve fakat alınan hayvanın yerine tekrâr hayvan tedârikinden ashâbı mu’af tutulacaktır ve müddet-i redîfesi münkaziyye olmaksızın vefât edenlerin hayvanları veresesine âit olup idâre-i askeriyye tarafından müdâhale olunmayacaktır.

Dördüncü Bend: Kendisine bedel olarak usûlü vechile hayvan beslemek yalnız redîflik müddetinde silah altına alınmaya iskât edecek ve böyle hayvan besleyeceklerin yine beher sene icrâ olunacak ta’lîm zamanında tabûr merkezlerinde bulunarak ta’lîm eylemesi lâzım gelecektir.

Beşinci Bend: Beher redîf tabûru merkezinde tabûrun merkezde bulunacak zâbitânı nezâret ve tabûr kâtibi ma’rifeti bir defter tutulacak ve hayvan beslemek isteyenlerin künye ve isimleri ve beslenilecek hayvanların ta’yîn kılınacak baytar zâbitânı ma’rifetleriyle mu’âyeneleri bi’l-icrâ kabûle şâyân idüğü tebeyyün eylediği hâlde asâkir-i şâhâne süvârî ve topçu hayvânâtına mahsûs damga ile damgalanıp ton ve boyları mezkûr deftere kayıt kılınacak ve damgalanmış hayvanlar şâyet nezdinde telef olacak olur ise ashâbı yerlerine hemen diğerlerini tedârik ile mu’âyene ve damga ve kayıt usûlünü îfâ ettirmeye borçlu bulunacak ve tabûrun büyük zâbiti ma’rifetiyle aralıkta yoklama usûlü bi’l-îfâ hayvanı nezdinde sakat ve telef olup da yerlerine diğerlerini tedârik etmeyenler mes’ûl tutulacaktır.

Kaynak: Ünal, Uğur (2006). Sultan Abdülaziz Devri Osmanlı Kara Ordusu (1861-1876) (PDF) (Doktora). Ankara: Gazi Üniversitesi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
Telif durumu:

Bu eser, başka bir eserin bilimsel olmayan metodlarla oluşturulmuş bir transkripsiyonu veya faksimilesi olup ana eserden bağımsız bir telif hakkı korumasına sahip değildir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'un işlenmiş eserleri tanımlayan 6. maddesine göre; henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi (ilmi bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler istisna olmak üzere) halinde oluşturulan eser telif korumasına tâbi olacaktır. Ancak bu eser kanunun gösterdiği istisna kapsamında olduğundan kamu malıdır.