TBMM Susurluk Araştırma Komisyonu Raporu/Öneriler
ÖNERİLER
Komisyonumuzca mezkur konuyla ilgili olarak alınan bilgiler ve yapılan incelemeler ile daha önce Meclis Araştırma Komisyonlarınca tanzim edilen Hayali İhracat ve Faili Meçhul Suçları Araştırma Komisyonlarının raporlarında yer alan konumuzla alakalı önerilerden bir kaçı da raporumuza alınarak, aşağıdaki önerilerin yapılması uygun görülmüştür.
TBMM’nce Yapılması Gerekenler:
• Adalet ve Yargı reformu yapılmalıdır. Bu konudaki reform yasa tasarıları süratle yasalaştırılmalıdır. Yargının yeniden yapılandırılması ve yargılamanın hızlandırılması ile olayların üzerine kararlılık ile gidilebilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Hakim ve savcıların mali durumu iyileştirilmelidir.
Adli polis teşkilatı kurulmalıdır.
Türk Ceza Kanunu kapsamına günümüz suç tiplerini karşılayacak maddeler konulmalıdır. Türk Ceza Kanununda, organize suçlara ilişkin yer alan cezalar caydırıcı hale getirilmelidir.
Devlet sırrı kavramının sınırlarının belirlenmesi ve bu sırların parlamentonun bilgisine istenildiğinde açılması hukuk devletine işlerlik kazandırmak açısından gerekli görülmektedir.
Herkese mal beyanı getirilmelidir. Kamu görevlilerinin mal beyanları açık olmalıdır. Parasal ilişkilerin sözkonusu olabileceği yerlerde görev yapan kamu görevlilerinin mal varlıklarındaki değişiklikler mutlaka en az iki yılda bir denetim elemanlarınca haklı bir artış gösterip göstermediği açısından kontrol edilmelidir. Aynı şekilde TBMM üyelerinin mal varlıklarının Sayıştay tarafından denetlenmesine imkân veren düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Bu paralelde 3628 sayılı Kanunda gerekli değişiklikler biran önce gerçekleştirilmelidir. Özel kişiler için nereden buldun Yasası etkin bir şekilde çalıştırılmalıdır.
Devlet yapısının yeniden düzenlenmesi, mafya, uyuşturucu kaçakçılığı, mason locaları, 1980 öncesi terör, kontgerilla, mafya, kumarhaneler; halkın güvenliğinin sağlanabilmesi için araştırılmalıdır. İtalya’daki Gladyo hareketinin arkasında P-2 Mason Locası çıkmıştır. Bu nedenle, Türkiye’deki benzerleri hakkında böyle bir fikrin doğmaması için geniş bir araştırma yapılmalıdır.
Güneydoğudaki feodal yapı, terörün nedenleri ve arkasındaki rantın, koruculuğun, uyuşturucu ticareti ve karaparayla ilgili devlet içindeki organizasyonların her yönüyle araştırılması gerekmektedir.
Olağanüstü hal kaldırılmalıdır. Güneydoğu, ekonomik ve sosyal yönden hızla kalkındırılmalıdır. Bu bölgede eğitim ve kültür seviyesi yükseltilmelidir.
Türkiye’de Meclis Araştırma Komisyonlarının görev süresi artırılmalı ve yetkileri genişletilmelidir. Kamuoyuna mal olmuş konuların yeterli ayrıntıda incelenebilmesi için yeterli süre iznini verecek İç Tüzük düzenlemeleri geciktirilmeden yapılmalıdır. Ayrıca, bu Komisyonlara işlevsel hale getirecek yeni düzenlemeler yapılarak, bu Komisyonların yetkileri artırılmalıdır.
Ülkemizde mevcut İhtisas Komisyonlarının yanında, Batı Ülkelerindeki her konuda inceleme, araştırma ve denetleme yetkisi olan Daimi Komisyonların kurulması yönünde gerekli İç Tüzük değişikliğinin yapılması yararlı olacaktır
Polis, jandarma ve istihbarat birimlerinin yeniden yapılanması, etkinliklerinin artırılması, fonksiyonlarının tanımlanması, etkin görev yapmaları için mali ve sosyal imkânlarının iyileştirilmesi, moral güçlerini arttıracak alt yapının oluşturulması, hem güvenlik güçlerinin kendi aralarında, hem istihbarat birimlerinin kendi aralarında, hem de bu birimler arasında koordineli çalışma sağlayacak bir yapı oluşturulmalıdır. İstihbarat birimleri arasındaki koordinasyonsuzluk süratle giderilmelidir. İstihbaratın sivilleştirilerek tek çatı altında toplanması ve Başbakan ve Parlamentoya karşı sorumlu olmasını sağlayıcı düzenlemeler geciktirilmeden alınmalıdır.
Güvenlik güçlerinin yurttaşların güvenliğiyle ilgili bir şekilde oluşturulması yararlı olacaktır. Polis özel timlerine jandarma bölgelerinde de rahatlıkla operasyon yapabilmelerini sağlayan hukuki düzenlemeler yapılmalıdır. Şehirlerde emniyet, köylerde jandarma adi suçlara yöneltilmeli, terör suçları ile mücadele polis özel timlerin bırakılmalıdır.
Polisin şehirlerde ve kırda da aynı görevi yapabilecek şekilde yeniden düzenlenmesi, Jandarmanın Silahlı Kuvvetler içerisinde ülke koruması ile ilgili görevlere çekilmesi gerekir.
Terörle mücadelede yöntemin yanlışlığı konusunda ciddi bir Meclis Araştırması yapılmalıdır. Terör sorunu üzerine doğru teşhisler konularak, ortaya çıkan terör rantı kaldırılmalıdır.
Parti içi demokrasi gerçekleştirilmeli, Siyasi Partiler Kanunu, Seçim Yasası dahil, devletin tüm kurum ve kuruluşlarıyla, demokrasinin gerçek ilkeleriyle uyuşur şekilde yeniden yapılandırılması sağlanmalıdır. Bürokratik oluşum bu yapıya uygun hale getirilmelidir.
Bütün kamu görevlilerinin işledikleri suç iddialarından dolayı haklarında gerekli yasal takibatların ilgili adli mercilerce doğrudan yapılmasını engelleyen düzenlemeler (Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat) değiştirilerek, ilgili adli mercilere bütün kamu görevlileri hakkında doğrudan takibat yapabilme imkânı sağlanmalıdır.
Yasadışı suç örgütlerinin uyuşturucu madde kaçakçılığı, kumar, haraç, çek - senet tahsilatı ve arazi yağmalamalarının süratle önüne geçilmesi ve benzer amaçlara yönelik olacak oluşumların engellenmesi için, Adalet Bakanlığınca hazırlanan Organize Suç Önleme ve Suç Örgütleri Hakkında Kanun Tasarısı zaman geçirilmeden yasalaştırılmalıdır. Bu Yasa Tasarısındaki cezalar caydırıcı olması bakımından en yüksek seviyede tutulmalıdır. Bu yasa düzenlemesinde sözkonusu yasadışı işlerden elde edilen varlıkların geniş kapsamlı şekilde tamamının devlet tarafından müsaderesini zorunlu kılan hükümler konulmalıdır. Tek merkezden yönetilen bir sistemle mücadele usulü getirilmeli ve bu merkezce eşgüdüm sağlanmalıdır. Bu paralelde özel mücadele ve kovuşturma birimleri oluşturulmalıdır.
Polis suç kanıtları toplama ve değerlendirme yasası çıkartılmalıdır. Psikotropik maddelerin kullanımı ve takibine dair yasanın eksikliklerinin giderilmesi yönünde bir çalışma yapılmalıdır.
Kuvvetler ayrılığı ilkesi fiilen uygulamaya geçirilmelidir.
Yasama dokunulmazlığı yeniden düzenlenmelidir.
Bankalar Kanununda yapılacak değişiklik ile büyük miktarlarda para akımları kontrol altına alınmalıdır.
Geçici Köy Koruculuğunun kaldırılması, bu gerçekleşinceye kadarda sınırlandırılması ve bu sağlanıncaya kadar da sıkı bir kontrol altında tutulması gerekmektedir.
Yasadışı olayların yoğunluk gösterdiği, daha çok büyük rantların ortaya çıktığı yerler, başta İstanbul olmak üzere metropollerdir. Özellikle İstanbul yurtiçinde yasadışı yaşamın merkezi konumundadır. Bu nedenle irdelenmesi gerekir. İstanbul’un idari yapısının gözden geçirilerek, yönetici kadrolarına yapılacak atamalara özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Yine memur statüsündeki kamu görevlilerinin atama, terfi ve görev süreleri ile özlük haklarının düzenlenmesi önem arzetmektedir.
Yürütme Organınca (İlgili İdarelerce) Yapılması Gerekenler:
Hukukun üstünlüğü sağlanmalıdır. Bütün işlemler hukuk içerisinde ve kamu vicdanını tatmin edici şekilde meydana gelmelidir.
Silah alımları kontrol altına alınmalıdır. Herkese silah ruhsatı verilmemelidir. Her silahın balistik kayıtları bulunmalıdır. Ruhsatsız silah bulundurmanın cezası caydırıcı hale getirilmelidir.
Kamu kuruluşlarının Güneydoğudaki kadrolarına, asaleten, yetenekli, liyakatlı ve deneyimli personelin atanması yapılmalıdır.
Kanundaki haklardan istifade eden itirafçılara yeni kimlikler verilerek OHAL Bölgesinden uzaklaştırılmaları sağlanmalıdır. Adeta, bu şahısları devletin veya başka kişilerin kullanması görüntüsünü veren devlet - itirafçı ilişkisine son verilmelidir. Bu bağlamda, İtirafçılık Yasası yeniden ele alınmalıdır.
Gümrükler kontrol altına alınmalıdır.
Büyükşehirlere göçün önlenmesi hususunda gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.
Denetim ve Teftiş sistemi çok önemli olup, önemine uygun bir konuma getirilmelidir. Teftiş sistemine işlerlik kazandırılmalıdır. Denetim elemanlarının yetkileri ve imkânları iyileştirilmelidir. İçinde bulunduğu birimin en üst kademesi ile ilgilendirilmeli, müdahaleden korunmalı ve güvence getirilmelidir. Kamu idarelerindeki teftiş ve denetim işlemlerinin periyodik olarak sürekli yapılması sağlanmalıdır.
Özelleştirmede karaparanın aklanmasına izin verilmemelidir.
Kumarhaneler tamamen kapatılmalıdır.
Kayıtdışı ekonominin kayıt altına alınması gereklidir.
Organize suçlarla ilgili olarak bir bilgi bankası oluşturulmalıdır
Faili meçhul olaylar, ilgili güvenlik birimleri ve adli mercilerce mutlaka aydınlatılmalıdır.
Başbakanlık Teftiş Kurulu’unun bu konudaki raporunda değinilen, Maliye ve İçişleri Bakanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesindeki inceleme ve soruşturma sonuçları takip edilmelidir. Mezkur rapordaki öneriler ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilmelidir.
Raporun bir örneğinin önerilen hususlarının gereğinin yerine getirilmesi için ilgili Devlet Kuruluşlarına intikali sağlanmalıdır.
Sonuç ve kanaatine varılmıştır.
İş bu rapor saygı ile Yüce Meclis’in takdirine sunulur. 03.04.1997