TÜRK TİYATROSU
“— Bu meslek adam geçindirmez, sefil, perişan olursunuz" diyerek bu gençlerin isteklerini reddetmişti. (1) Gene meşrutiyetin ilânından evvel Muvahhit, Şadi, Müfit Ratip, Refik Halit, Refi Cevat, Suat Tevfik, Ali Muhittin, Raif Beyler bir ev tiyatrosu teşkil etmişlerdi. Müfit Ratip Bey, Mınakyanın oynadığı piyesleri not ediyor, eve gelince bunları tertip ve tanzim ediyor, diğerleri de oynuyorlardı. Gene meşrutiyetten evvel Reşat Rıdvan Bey, birçok defalar sahneye intisaba teşebbüs etmiş, hatta bir defa babası şehremini Rıdvan Paşa oğlunun bu arzusunu imkânsız bırakmak için tiyatroları kapatmıya bile kalkmıştı!
Meşrutiyetin ilânı senesinde birden ilk coşkunluk içinde tiyatroya karşı da büyük bir arzu ve rağbet uyandı. Birkaç ay içinde kıyamet kadar tiyatro heyeti teşekkül etti, bilhassa birçok Türkler sahneye intisap ettiler. Bu arada Tepebaşında yazlık tiyatroda (Amfi) Namık Kemal Beyin “VATAN" piyesinin temsili kararlaştırılmış, bu piyesteki İslâm Bey rolü için bir müsabaka açılmıştı. Raşit Rıza Bey bu rolü temsil etmek suretile meşrutiyetin ilk senesinde sahneye çıktı. “1908"
Müfit Ratip Bey de arkadaşlarının ev tiyatrosunu halk karşısına çıkmıya davet etmiş, şekerci Ali Muhittin ve Rehberi ittihat mektebi müdürü Raif Beylerden madası bu teklifi kabul ederek umum karşısında temsil vermiye başlamışlardı. Bunlar heyete Aznif ve küçük Şamram Hanımları da alarak ilk defa Şehzadebaşında Ferah tiyatrosunun karşısındaki binada umumî bir temsil vererek “Nasıl oldu" isimli piyesi ve Molyerden Ahmet Vefik Paşanın adapte etmiş olduğu “Zor Nikâhı" komedisini oynamışlardır.
(1) Ahmet Fehim Efendile mülâkatım. (Vakit gazetesi. 17 kânunusani 1926)
Şadi Bey, sahneye çıktığı senelerde
Raşit Rıza Bey, sahneye çıktığı sene
75
