TÜRK TİYATROSU
bei zatiyem ile müsbettir. Tasa'udatı teneffüsiyyeye munzam olan petrol mazarratı emrazı teneffüsiyenin başlıca membaı olmuş olur.
Buraları da belediye memurlarının muhafaza edegelmekte olduğu sıhhat ve istirahati âmmenin bir kat daha temini için nazarıdikkatlerine arzolunduğu gibi kumpanyasını muntazam bir hale sokan İsmail Efendinin de bilhassa atfı nazarı dikkat eylemesi tavsiye olunur.
Gülünçhanei Osmanî kumpanyası bunların hepsinden ziyade muzırrı sıhhat bir halde görülüyor.
Maarif mecmuasındaki imzasız yazının başlığı “Ramazan geceleri" dir. Burada ramazan münasebetile her yerde yapılan şeylerden bahsedilirken deniliyor ki:
Tiyatroların mebni olduğu mahalde evvelâ kukla tiyatrosuna tesadüf olunur. Bu tiyatro, taksimat ve tertibatça mükemmel ise de fakat huzzarın oturdukları mahallin toprak olması şayanı teessüftür.
Oyuna gelince: O masnu küçük kuklaların hemen bir insanın evza ve etvarını tamamile icra etmeleri insanı memnun ediyor.
Son perdede sınaî dere ve ırmak sularının manzarası ve rengârenk elektrik ziyalarile perdenin tenviri calibi dikkat olmaktadır [^] İşte sair tiyatrolara nisbetle hoşça vakit geçirmek isteyenler buradan memnun olabilirler. Fakat şurası cayı sualdir ki intizamı bu dereceye gelmiş olan kuklalardan tiyatro oyunlarına tatbik ederek oyun oynanılamaz mı?
Kukladan sonra Opera kumpanyasına tesadüf olunur. Tiyatro ve sahnenin noksanii tertibatı ve mahallinin toprak oluşu ve rütubetin ziyadeliği medarı itiraz olabilir zannederim. Oyun esnasında aktrislerden bazılarının kendi kendilerine mükâleme etmeleri abes görülür.
Çoktanberi Osmanlı tiyatrosunda yeni oyun intizarında bulunulduğunu evvelce dermeyan etmiştik. Birinci defa olarak ilân olunan Sekiz yüz kırk bir numara nam lûbiyatın temaşası için gidildi.
Tiyaronun hiç bir mahallinde bir menfez bulunmadığı cihetle içilen sigara dumanından mütehassıl havayı sâf (!) insanı muztarip etmekte idi.
Osmanlı tiyatrosu o kadar nail olduğu rağbet ve teveccühü âmmeye mukabil böyle mağara gibi dar bir mahâlli intihap edişi ve bu intihabında ısrar ve devamı hakikaten şayanı teessüftür. Kendisinin devam ve memnuniyeti halkın rağbetine vabeste olduğu halde onlara karşı bu yolda mı mukabele edilmeli? Anların sıhhat ve istirahatleri için edilecek dikkat ve itinanın şerhine hacet messetmez.
Mevkilerin her kangı birine dahil olan zatın bir daha dışarı çıkması mu-
[^] Elektrik tenviratı Türkiyeye 1908 meşrutiyetinden sonra girmiştir, onun için bu kuklayı oynatan ecnebi hüner sahiplerinin beraberlerinde dinamo, projektör veya hususi bir vasıta getirerek perdelerini aydınlattıkları anlaşılıyor.
71
