Tuba GÜN ÇINĞI
terör korkusu nedeniyle alışveriş merkezlerinden (1 asy>2,998, p <.05), toplu taşıma araçlarından ft osy-3,175, p <..05), daha önce bir terör eylemini deneyimlemiş olan alanlardan (t ç77> 2.091, p <.05) ve kalabalık alanlardan 14s62,377, p <.05) uzak durma davranışı ile çocuk sahibi olma durumu arasında anlamlı farklılık söz konusudur. Buna göre, çocuk sahibi olanlar (X-3,01) olmayanlara (X-2,57) göre terör saldırılarına maruz kalma korkusu nedeniyle alışveriş merkezlerinden daha fazla uzak durmaya çalışmaktadırlar. Çocuk sahibi olanlar (X-2,81) olmayanlara (X-2,36) göre terör korkusu nedeniyle toplu taşıma araçları kullanmaktan daha fazla kaçınmaktadırlar. Çocuk sahibi olanlar (X-3,13) olmayanlara (X-2,81) göre daha önce terör eylemlerinin gerçekleştiği alanlardan daha fazla uzak durmaya çalışmaktadırlar. Aynı doğrultuda, çocuk sahibi olanlar (X-3,30) olmayanlara (X-2,93) göre terör saldırılarına maruz kalma korkusu nedeniyle kalabalık yerlerden daha fazla uzak durmaya çalışmaktadırlar.
Çocuk sahibi olma durumu ile terör olayları nedeniyle psikolojinin olumsuz etkilenmesi arasında da anlamlı farklılık bulgulanmıştır (t 479 2,515, p <.05). Buna göre, çocuk sahibi olanlar (X-3,13) olmayanlara (X>2,75) göre terör olaylarından psikolojik olarak daha olumsuz etkilendiklerini dile getirmişlerdir.
Görüşmelerden elde edilen veriler de bireylerin çocuklarına ilişkin korkularının ön planda olduğunu göstermektedir. Kendisi ve çocuğu Ankara Gar saldırısında ağır yaralanan ve çok sayıda ameliyat geçiren bir katılımcı terör saldırısına kurban gitmeye, ölmeye dair herhangi bir korku yaşamadığını, ancak çocukları için böyle bir kaygı duyduğunu ifade etmiştir:
Çocuklarımız için endişeliyiz çünkü onlar bizim geleceğimiz, bizim göremediğimiz, yaşayamayacağımız şeyleri onlar yaşayacaklar muhtemelen, umarım yaşayacaklar. Yaşasınlar istiyoruz, onun için endişeliyiz. Bi de bizim kararımızla onlar dünyaya gelmiş, öyle bişeyimiz de var, misyonumuz, sorumluluğumuz da var onun için de kaygılıyız yani (Kadın, yaş 52).
Terör mağduriyeti, hem alturistik risk algısı hem de alturistik terör korkusu üzerinde etkili olan bir diğer değişkendir. Daha önce bir terör saldırısını doğrudan veya dolaylı olarak deneyimlemiş olanların ailelerine ve yakınlarına ilişkin terör risk algıları ve terör korkularına bakılmıştır. Buna göre doğrudan terör mağduriyeti ile alturistik terör risk algısı ft as 3,703, p < .05) ve alturistik terör korkusu ft 90 2,551, p < .05) arasında anlamlı bir fark bulgulanmıştır. Bir terör olayına doğrudan maruz kalanlar (X-3,88) kalmayanlara (X-3,19) göre ailesinin/tanıdıklarının terör saldırılarına maruz kalabileceğini daha fazla düşünmektedir. Aynı şekilde, bir terör olayına doğrudan maruz kalanlar (X-3,69) kalmayanlara (X-3,21) göre ailesinin/tanıdıklarının terör saldırılarına maruz kalmasından daha fazla korkmaktadır. Benzer bulgulara gerçekleştirilen görüşmelerde de rastlanılmıştır. Ankara Gar saldırısında ağır yaralanmış, öldü denilerek morga konulmuş ve bir bacağını kaybetmiş olan bir katılımcı ile gerçekleştirilen görüşme sırasında, katılımcının, saldırıdan ancak 60 gün sonra babasını görebilen 13 yaşındaki kızı, defalarca aramış ve babasına nerede olduğunu, ne yaptığını sormuştur:
Kızım aradı. (Telefon konuşması). Korkuyo korkuyo, yaşamaya korkuyo, nefes almaya korkuyo, göndermeye korkuyo, tüm korkularına rağmen illa benim yanıma gelmek istiyo. (...) Beni kontrol edebilmek istiyo. İşte sabah bi olay var hemen internete giriyor onları bi takip ediyo. Nolacak, nolmayacak, gitme, gidersen ben de gelirim, geliyor da (Erkek, yaş 43).
Görüşmeci, mağduru olduğu terör saldırısından sonra kızının sürekli haberleri takip ettiğini, kendisini kontrol etmeye çalıştığını, yanından ayrılmamaya dikkat ettiğini ve sürekli kendisine telkinde bulunduğunu aktarmıştır. Bu veri, alturistik terör korkusunun yalnızca bireylerin çocuklarına ilişkin korkuları değil aynı zamanda çocukların anne babalarına ilişkin korkuları üzerinden de şekillendiğini göstermektedir.
Araştırmada ortaya konulan bir diğer sonuç, yaşanılan şehre ilişkin risk algısının, yaşanılan şehrin ve muhitin alturistik terör risk algısına ve alturistik terör korkusuna etkisine ilişkindir. Bu bulgulara göre, ailesinin/tanıdıkların terör saldırısına maruz kalabileceği düşüncesi ile büyük şehirlerin giderek riskli hale geldiği düşüncesi arasında anlamlı bir fark vardır |t 57-4,808, p < 01). Büyük şehirlerin her geçen gün daha riskli hale geldiğini düşünenler (X-3,51), bu düşünceyi paylaşmayanlara (X-2,78) göre, ailesinin/tanıdıklarının terör saldırılarına maruz kalabileceğini daha fazla düşünmektedirler. Aynı şekilde büyük şehirlerin giderek riskli hale geldiğini düşünenler (X-3,55), bu düşünceyi paylaşmayanlara göre (X-2,57) yakın gelecekte ailesinin/yakınlarının bir terör saldırısına maruz kalmasından daha çok korkmaktadırlar (t e7s- 6,726, p < 01)
Benzer sonuçlar yaşanılan şehir için de geçerlidir. Araştırma sonuçları, Ankara'da yaşayanların
(X3,42) Ankara dışında yaşayanlara (X-3,05) göre ailesinin/tanıdıklarının terör saldırılarına maruz kalma
363
