10
1. Tarihtenevel zamanlar.
2. Tarih zamanları.
Tarihtenevelki zamanlarda yaşamış olan insanların hayatları hakkında bize fikir veren onların bıraktıkları eserler olduğunu biliyoruz. Bu zamanlar üç devreye ayrılır:
1. Yontmataş Devri.
2. Cilâlıtaş Devri.
3. Maden Devri: Bakır; tunç, demir san'atleri.
Bu devirlerin adları insanların hayatlarını müdafaa ve ihtiyaçlarını temin için kullandıkları maddeye ve maddeyi işleyişlerine göre verilmiştir.
Bu devirler insanların medenî hayat ve san'ate doğru terakki merhalelerini gösterir. Filhakika, devirden devre daimi terakki vukubulmuştur. Fakat zannolunmasın ki dünyanın her mıntakasında yaşamış olan bütün insan kütleleri, bu terakki merhalelerini, ayni zamanda katetmişler ve ayni zamanda müştereken tarihi devirleri yaşamaya başlamışlardır.
Böyle olmamıştır. Bazı insan cemiyetleri ya daha müstait olduklarından veyahut muhit ve ahvalin kendilerine muvafık şerait bahşetmesinden dolayı, diğer insan cemiyetlerinden daha çabuk terakki etmişlerdir.
Medenileşmiş kavimlerin, tarihtenevelki zamanlarının nekadar devam ettiğini kati olarak bilmek mümkün değildir. Her halde, hepsinin vahşilik halinden çıkmak için geçirdikleri zamanlar pek uzundur.
Bütün insanlar için, Kabataş Devri ni takip eden Yontmataş Devri, en uzun sürmüş bir devirdir. Diğer devirler, daha fazla süratle biribirini takip etmiştir.
Yontmataş Devrini, Ortaasyada Türkler, milâttan 12,000 sene evel atlıyabildikleri halde Avrupalılar bu tarihten 5,000 sene soraya kadar bu devri yaşamıya devam etmişlerdir; yani Avrupada milâttan ancak 7,000 sene evel bu devirden çıkılabilmiştir.
Bakır, Tunç ve Demir Devirleri dahi Türklerin medeniyet kurdukları sahalarda diğer yerlere, meselâ Avrupaya nazaran çok evel başlamıştır.
I. Yontmataş Devri:
a) Yontmataş Devrinde insanlar, taşları taşla yontarak muhtaç oldukları her nevi aletleri yaparlardı (Res.3).
