- 16 -
Sonra kurulan Cemiyet bir kürt cemiyeti olduğu halde reis ermeni oluyor.. Buda gösteriyorki kürtler ortadan kaldırılmak için gizli bir uçuruma doğru götürülüyorlar. Ben Ali Riza ve taraftarlarımız namına şimdiye kadar verilen kararların hiç birini kabul etmiyorum.
Müzakere şiddetlendi, ermeniler ve Bedirhaniler Ali Riza taraftarlarının cemiyetten çıkarılmalarını, istediler. Bilhassa Tevfik Cemil:
Bunlar haindir, bunların cemiyetimizde işleri yok! dedi. Lıcalı Fehmi, idare heyet azaılğına bile kürtlerden kimsenin intihap edilmediğini ileri sürerek bu işte çok alçak bir maksat gizlendiğini haykırdı.
Ceplerindeki İngiliz bankanotlarının verdiği kuvvetle Celadet Alî hiddetle ayaga kalktı ve Fehminin üzerine yürüyerek kürtce: ( Lalayi men huzurumda kıssa meke ) yani huzurumda halt ediyorsun, fazla laf söyleme! diye sövdü.
Mhalif cemiyet
Beyrut toplanışında taşnaklarla bedirhanilerin ve bir kaç zabit bozuntusunun foyaları meydana çıkınca şeyh Ali Riza ve taraf-
- 17 -
tarları tamamen "Hoybon,, dân ayrılarak muhalif bir cemiyet teşkil ettiler. Ve bir beyanname ile maksatlarını ve oynanan oyunların mahiyetini anlattılar. Bu Cemiyetin azası şunlardır:
Abdül Kerim, Mehti, Ali Riza, Fehmi, Fakih, Abtullah, esbak şeyhülislam haydarizade İbrahim oğlu Davut.
"HOYBUN ERMENİ YURDU,, cemiyetinin Planı.
Taşnakla büyük Ermenistanin teşkili için yalnız Türkiyeyi deyil, Rusyayıda maglup etmek lazım geldiğini programlarına koymuşlardı. Müşterek Ermeni - Kürt cemiyetinin oynayacağı rol Ingilizler kadar Frantızlarında işine yaradığı için her iki tarafta bunlara yardım etmekte ve akıl öğretmekte idiler.
Hoybunu muvaffakiyyeti için şöyle bir Plan düşündüler:
1- Büyük Ermenistana Rusyada kalan parçalarını kurtarmak ancak Rus ve Türk idare lerinin değişmesine bağlıdır.
Rus idaresinin değişmesi monarşistlerin, yani Beyaz Rus ordusunun, hariçten rusyaya girmesiyle mümkün olabilecektir. Çünki Rusya
2
