- 12 -
ermeni kanı ve ermeni parası dökülmedikce Hinçak ve Ramgavar gibi muhalif fırkalardanda yardım görmek ve ermeni davasını kürtlerle kazanmak taşnak siyasetine pek uygun geliyordu. Alelhusus teşekkül edecek büyük ermenistanın içinde kalacak olan kürtler şimdiden nekadar kırılır ve nekadar zaiflarsa ermeniler için okadar faydalı idi. Bir taşla bir kaç kuç vuracaklarını anlayan taşnaklar İngiliz davetini büyük bir heyecanla kabul ettiler.
Teşkil edilecek cemiyetin isminin kürtçe olması hem kürtleri okşamak ve hem de asıl maksadı saklamak noktai nazarından muvafık görülmüştü. Halbuki ermenileri de okşamak ve ermeni gayesini kaybetmemek lazımdı. Taşnakların ilk teşekkülü zamanından beri aralarında milli bir tabir gibi Hoybun yani "Ermeni yurdu,, tabirini aldılar. Kürtçe istiklâl manasında bir kelime mevcut olmadığından " Benlik,, manasına gelen "Hoybun,,u tevil ederek hafifçe deyiştirerek kabul ettiler.
Bu suretle temeli ve iskeleti Taşnaklardan
- 13 -
ruhu İngilizlerden ve eti kürtlerden ibaret olan bu cemiyete "Hoybun,, dediler.
İlk toplanış İrakta oldu. Şunlar toplandı:
Ermenilerden: Leon "Paşa,,, Urfalı Emirizyan Bağdatta Londra oteli müsteciri Sultanyan, Muşlu Aris.
Kürtlerden: Şeyh Saidin kardeşi Ali Riza, doktor Şükrü Mehmet, firari zabitlerden Hurşit, İhsan Nuri. hınıslı Mehmet Emin (Broski), lıcalı Fehmi, süleymaniyeli topçu yüzbaşısı Abdül Kerim şalul.
Paris kongrası
Ermeniler Pariste bir kongra toplamak ve cemiyeti akvama muracaat için aşiretler namına birer murahhas istediler. Suriye kürtlerini Berazi aşireti rüesasından Hüsnü, Irak kürtlerini mahut Şerif "Paşa,, ve diğer kürtleri doktor Şükrü Mehmet temsil etmek üzere Parise gittiler
Ermeni murahhaslardan şunlardı:
Ropen "Paşa,,, Papasyan Bogos-Nober, erivan rüesasından Ahadisyan, Vaharonyan.
Verilen kararda biri kilikyada diğeri Eri-