- 60 -
settin han Şerefnamesini kürtce yazmak istediği halde kelime bulamadığından ve kendisi
iranda tahsil etmiş olduğundan farisi lisaniyle
kaleme almıştır.
Kitabın türkceye tercümesini de yapan Şeref hanın akrabasından bitlisli bir zattır. Kürt
lisanında kürtce diye gösterilen "300,, kelimenin 107 si dağ ve yayla ıstılahlarına ait türk.
tatar ve çerkes kelimelerinden alındığı görülmektedir. Bu hesapca kürtceyi teşkil eden
8500 kelimenin 5080 kelimesi türkcedir.
İngiliz ansiklopedisi diyorki "Kurmançe
denilen kürt lisanı şimalde gildani ve cenupta
turani lisanlarla karışıktır. Dağlılarda hususî
lehçelere de tesadüf edilir. Meselâ "Zeza,, ve
"Kurat,, ların dilini kurmancolar anlamaz.
Lisan bir milletin aslını gösteren en büyük
vesikadır. Meselâ kürtçe "gel,, manasına olan
vara anadolunun hemen bütün köylerinde "var,,
yahut "variver,, diye kullanılan varmak
tarından alınmış bir kelimedir. "here,, kürtçe
"git,, demektir. Bu da bizim yürümek mastarından "yürü,,nün dağlıların ağzından çıkan
sestir.
-61-
Bizim lisan mütehassısları kürtçeyi tetkik
ederlerse her halde türklüğe doğru ecnebilerden daha çok hakikatler bulacaklardır.
Altıncı kitap türkiyede kürt lisanının yasak
edildiğinden bahs ediyor. Esasen türkçe olan
bir lisanın türk memleketinde yasak edildiğine
kim inanır ve kim ihtimal verir?: Istanbulda
binlerce hamal, boyacı, işçi kürt vardır ve
hepsi kendi memleketlerinin lisanile konuşurlar. Ankarada bile boyacı çocuklarının kürtçe
kouştuğunu görmiyen yerli ve ecnebi varmıdır:
Bunlar ancak kürtçe ifade edemedikleri mevzuları türkçe söylerler ve kürt olmayanlar daima saf türkçe konuşurlar. Şehir ve kasabalarda yaşayan kürtler ve hatta bir çok köylüler
kürtçe bilmezler. Kürtler bir kusur yaptıkları
zaman "kusura bakma, biz kürdüz,, derler ve
dağlıyız cahiliz demek isterler. Kürtler türkçe
konuşmak ve ögrenmek hususunda büyük bir
istidat gösterirler. Boyacı çocukları bile ellerinde yeni harflerle yazılmış bir kitap ve gazete okuduklarını her gün görmekteyiz. Mektebe
devam edenler ise çok çabuk ve çok mükemmel muvaffakiyet kazanırlar.
