Sayfa:Türk Şairleri 1.pdf/10

Türk Şairleri 5 Åd. Adem (İstanbullu) Hiçbir tezkirede hayatı hak- kında malumat verilmeyen Adem'in hattat, musikişinas ve şair olduğunu Tuhfei Hattatin den öğreniyoruz. Müstakimzade diyor ki: 66 Adem: şehridir. Reis kalemi ricâlinden iken bâzı vüzerânın divan kâtibi olmuştu. Cibâli kapusunda sâkin olurdu. Bilcümle hutût 1 günâgûnı Emir efendi'den temeşşuk ile tahsil ve fazla-i âdemiyyet-i fazilet-i eş'âr ve musikî emsali maârifte sâhib-i tekmîl idi. Sıhhat ve hayâti ma'lûmum değildir. „ Bu eserin (1173 1759) da yazıldığına göre Ådem'in XVIII inci asır içinde yaşayan şair ve hattatlardan biri olması lâzımgeliyor. S Bir mecmuada Âdem Abdülbârî Çelebi, serlev- hasile Hakanî'nin, Qül yüzün gel görelim id-i mükerremcesine Câm-i lâ linle safâlar sürelim Cem'cesine gazaline şu yolda bir nazire yazılıdır (Ötm): İdelim nâleleri bülbül-i pür gamcesine Dökelim eşki o gül ârıza şebnemcesine Girelim râh-ı Hak'a terk idelim dünyâyı Ayş û nûşı koyalım biz dahi Edhem'cesine Bezm-i âlemde safâ kalmamış asla sâkî Her ayağ aldım ele oldı bana semcesine Varalım Kâ'be-i kûyine o yârın ey dil İçelim şerbet-i lâ'lin heme zemzemcesine Elhazer olma galat gû vü sefîh ü hodbin Söylerisen suhani söyleye Âdem'cesine İhtimal ki “Âdem Abdülbarî Çelebi, ile “İstanbullu Adem, ve bu mecmuayı vücude getiren şair aynı adamdır. Mecmuadaki şiirlerden üçünü yazıyorum: Bugün elimizde Âdem namına bir mecmua vardır (Mlt. Alm. K. Mz. Mc. No: 868 ). Şairin kendi gazelleri ile Nabi, Hayali, Fasih, Rami, Ragib ve Hakani'nin manzumelerini ihtiva eden bu mecmua ekseriyetle Âdem'in el yazısiyledir. bilhassa نها بر چهره اتوی آدم او لور بی سیم و خوف ها صور وی یک و ترمیم که شب است و جوعه - I - Perde i çeşm-i dil i hasteyi ifnâ ideiiz Durup açıktan o hurşîdi temâşâ ideriz Tek hayâl ile şeref virsün o Mûsâ lüknet Dili biz reşk-i ser-i Tür-i tecellâ ideriz Biz segân-ı der i dildar ile pür arbedeyiz Hâsılı yâr içün ağyâr ile gavga ideriz Ey muâlic bize ma'cûn i rehâ el virmez Dil-i rencûra yine gamla müdâvâ ideriz Fursat el virse bugün işrete demsâz oluruz Sanma Adem bizi endîşe-i ferdâ ideriz - - II — Ayb sanma bize sen mahz-1 melâl olduğumuz Anla âşık hele mahrum-i visâl olduğumuz Hemçü fânûs derunda yakarız şem'-i elem Sorsalar bilmeyiz ammâ ne hayâl olduğumuz Gösterir zümre-i ağyâra benân ile beni Bildi ol mâh bu za'f ile hilâl olduğumuz Kadrimiz bilmez o sîmin beden efsûsâ Anlamaz âteş i hicrân ile kal olduğumuz Pâymâl itmededir halk bizi ey Àdem Galibâ anladılar ehl-i kemål olduğumuz III- - İttikte rüh-i âline nâgâh nigâh Dil kaldı bün-i çâhı zenahdânında Derd-i elem-i aşkile düştüm ey mâh Lâhavle velâ kuvvete illâ billâh Bibliyografya; Thf. Ådem ( Abdülbârî ) -Âdem ( İstanbullu ) e bak. Âdem (Çelebi) Bu gün elimizde “Âdem Çelebi, namına kayıdlı bir divan vardır (Mlt. Alm. K. Mz. No 1). 2067 beyitli 385 manzumeyi ihtiva eden bu eser, - Ehl-i aşkın tâ ezelden mübtelâsıdır kadeli Meşrebince mübtelâlar aşinâsıdır kadeh 66 318 saz beytile başlar. Tertib edilmiş bir divan halinde bulun. mayan bu yazmada "Kalenderî,,, Semaî "Satranç gibi başlıkları taşıyan şiirler de görülür. Âdem, şairleri tarzında ve bilhassa Âşık Ömer tesiri altında şiirler yazmıştır. نیز چو که منافق که کشته برسند انجیر طواف کعبه میران و سوریه و تشویش امیر فر در بونده کوک بخش دربار شده فی آرزوید نطق اخر مست او لور نیزی برامج الصور سانی کشور را و آفت معضلی سوید متر به یک آینه و بره که به ر اج مصحف ال وصور سمو در بخش برافر و به موجب خان مزار و به رکن امتزا جمیز اول بحران بلند و نظر ما این بند دونه مالش نمیده کو نہ وال انشات جنمد ا و امید کیم که کارا به صوبه ابتدا آمیز کش انجر مجری خوبه ی واقف ندارید که سون تانی آب رود گر را به اول بوتا به کری ورق و ارزان تنسیخ آرزویدر Bihamdillâh bihamdillah iriştik gül gibi yaza Şüküfeler ağız açmaz ki başlar nâz ü niyâza gibi imaleli beyitler vücude getiren Adem, Divan ede- biyatına da yabancı kalmamıştır. Noktasız harflerle şiir yazmak tasallüflerine de düşmekle beraber onun oldukça muvaffakiyetle yazılmış parçalarını da görü- yoruz. Fakat birçok imlâ yanlışları ile yazılan bu divana, Âdem mahlâslı diğer şairlerin eserleri karışmış olmak ihtimalini de unutmamalıdır.