Utku TANRIVERE
M4 iletisinde ise cümle (ve ileti) sonunda noktalama işaretine yer verilmemiş ancak cümleye büyük harfle başlanmış, bu nedenle bir ölçütte benzerlik ve bir ölçütte farklılık tespit edilmiştir.
M3 iletisinde cümle (ve ileti) sonunda noktalama işareti bulunması bir farklılık, cümleye küçük harfle başlanması ise bir benzerlik unsurudur.
M1 ve M2 iletilerinde ise cümle (ve ileti) sonunda noktalama işareti kullanılmaması ile cümleye küçük harfle başlanması, bu iletiler için tespit edilen iki benzerlik ölçütüne karşılık gelmektedir. Ne var ki, kontrol iletisi olan M0’da “güzellik” konusundan bahsedilerek “ruh güzelliği”ne değinilirken, M1 iletisinde bir sporcudan bahsedilerek “at ağzını s*kerim”[1], “i*ne”, “yallah arabistana” ifadelerine yer verilmesi; sözcük ve bağlam özellikleri bakımından bu iki iletinin birbirinden kuvvetle uzaklaşmasına neden olmuştur. Böylelikle en fazla benzerlik ve en az farklılık ölçütü gösteren ileti, M2 olarak tespit edilmiştir.
Beş Yazar ve Beşer İleti
Beş farklı yazarın beşer iletisinden elde edilen üslup özellikleriyle kontrol iletisi M0’ın karşılaştırıldığı üç ayrı deneyin özetlenmiş sonuçları, aşağıdaki tabloda sunulmuştur. Bu deneylerle ilgili vurgulanması gerekli görülen konulara tablonun altında yer verilmektedir.
| Deney | Karşılaştırma | Ayırt edici ölçüt | Benzerlik sayısı | Ayrılık sayısı | Sonuç |
| D1 | M0-Y1 | 4 | 0 | 4 | M0=Y4 |
| M0-Y2 | 3 | 3 | 0 | ||
| M0-Y3 | 4 | 2 | 2 | ||
| M0-Y4 | 6 | 6 | 0 | ||
| M0-Y5 | 6 | 1 | 5 | ||
| D2 | M0-Y1 | 1 | 0 | 1 | M0=Y3 |
| M0-Y2 | 1 | 0 | 1 | ||
| M0-Y3 | 1 | 1 | 0 | ||
| M0-Y4 | 1 | 0 | 1 | ||
| M0-Y5 | 3 | 0 | 3 | ||
| D3 | M0-Y1 | 1 | 0 | 1 | M0=Y4 |
| M0-Y2 | 2 | 1 | 1 | ||
| M0-Y3 | 2 | 0 | 2 | ||
| M0-Y4 | 2 | 2 | 0 | ||
| M0-Y5 | 2 | 0 | 2 |
İlk deneyde sadece benzer sonuç verip farklılık göstermeyen yazarlar, 3 ölçütle Y2 ve 6 ölçütle Y4 olarak tespit edilmiştir. Y2 yazarı; yalnızca soru cümlelerinin sonunda ikişer kez soru işareti kullanıp diğer cümlelerin sonunda noktalama işaretine yer vermemesi, cümleye küçük harfle başlaması ve argo kullanımı[2] yönünden benzerlik göstermiştir. Y4 yazarı ise tıpkı M0 iletisinde olduğu gibi bir defa kesme işareti (‘) kullanıp cümle içinde başkaca noktalama işaretine yer vermemiş, cümle ve ileti sonunda noktalama işareti kullanmamıştır. Yazar aynı zamanda kontrol iletisinde olduğu gibi cümlelere küçük harfle başlamış, özel isimlerin ilk harflerini küçük yazmış ve Türkçe karakter (ç, ı, ğ, ö, ş, ü) kullanmamıştır. Bununla beraber M0 iletisinde yabancı bir dizi karakterinden bahsedilirken, Y4 yazarının bir iletisinde bu karakterin yer aldığı diziden bahsedilmiş, bir başka iletide ise “dizi hayranlarına yönelik internet sitesi” (“fansite”) konu edilmiştir. Dolayısıyla konu, özel isimlerin küçük harfle yazılması ve Türkçe karakter kullanılmayışı; Y4 yazarını M0 iletisi ile benzerliği bağlamında öne çıkarmıştır.
Yapılan ikinci deneyde toplam sekiz sözcük içeren kontrol iletisi, yalnızca bir ölçütte ayırt edici sonuç vermiştir ve bu, yazarın cümle (ve ileti) sonunda noktalama işareti kullanmayışıdır. Y1, Y2, Y3 ve Y4
257
