Utku TANRIVERE
Bir kontrol iletisi karşısında iki yazarın beşer farklı iletisinin mukayese edildiği ilk deneyde, öncelikle M0 iletisinin özellikleri tespit edilmiştir. Buna göre ileti, bir sıralı cümleden ibaret olup tümceler noktalama işareti (virgül) ve bağlaç ile bir araya getirilmiştir. Bu noktalama işareti dışında cümle içinde veya sonunda noktalama işareti kullanılmamıştır. Cümleye küçük harfle başlanan iletinin konusu romantik ilişkilerdir. İletide konu etiketi veya şekil ve işaret bulunmamaktadır.
Y1 yazarının üslubu incelendiğinde, bazı sıralı cümleler noktalama işaretiyle bir araya getirilmişse de bu eğilimin tutarlı (sürekli) olmadığı görülmüştür. Cümle ve ileti sonlarında noktalama işareti kullanmayan yazar, tırnak içindeki cümlelerin içinde veya sonunda da noktalama işareti kullanmamıştır. Tırnak işaretlerini çift (standart: “ ”) kullanan yazar, iletilerine küçük harfle başlamaktadır. Hezeyan içeren ifadelerde sözcüklerin tamamı büyük harfle yazılmış, bunun dışında dikkat çekici bir yabancı sözcük ya da argo ve jargon kullanımına rastlanmamıştır. Sıralı cümle olarak kurgulanan iletilerin konusu romantik ilişkilerdir. Sayılar, yalnızca zaman ölçüsü belirtilirken (“5 dakika”) rakamla ifade edilmiştir. Konu etiketi veya şekil ve işaret kullanılmamıştır.
Y2 yazarı, hiçbir iletisinde noktalama işareti kullanmamıştır. Yazarın “giriyolar”, “sövücen”, “davranıcan”, “benimde”, “getirde”, “yazmıcaksan” (sırasıyla “giriyorlar”, “söveceksin”, “davranacaksın”, “benim de”, “getir de”, “yazmayacaksan”) ifadeleri, ölçünlü dilden çeşitli bakımlardan uzaktır. Yazar, oluşturduğu iletilerin sonunda “aq” ifadesine yer vermektedir. Konuları çeşitlilik gösteren iletilerde bağlaç kullanılmamış olup bir iletide “2 şeker” denilerek sayı, rakamla yazılmıştır. Konu etiketi veya şekil ve işaret görülmemiştir.
M0 iletisi ve Y1 yazarı arasında dört benzerlik bulunmuştur: Cümle ve ileti sonundaki noktalama işaretleri, iletilere küçük harfle başlanması, iletilerde argo kullanılmayışı ve konu içeriklerinin romantik ilişki çağrışımlı oluşu benzerdir.
M0 iletisi ile Y2 yazarı karşılaştırıldığında ise dört ayırt edici ölçütten ikisi benzer, ikisi ayrı sonuç vermiştir. Buna göre noktalama işaretleri ve iletilere küçük harfle başlanması yönünden benzerlik görülmüş ancak ölçünlü dilden uzaklaşan ifadeler ile argo kullanımı bakımından ise ayrılık tespit edilmiştir.
Sonuç olarak iki yazarla yapılan bu deneyde, M0 iletisinin Y1 yazarı tarafından yayınlandığı değerlendirmesi yapılmış ve bu karşılaştırma doğrulanmıştır.
| Deney | Karşılaştırma | Ayırt edici ölçüt | Benzerlik sayısı | Ayrılık sayısı | Sonuç |
| D2 | M0-Y1 | 3 | 3 | 0 | M0=Y1 |
| M0-Y2 | 3 | 0 | 3 | ||
| D3 | M0-Y1 | 5 | 1 | 4 | M0=Y2 |
| M0-Y2 | 5 | 5 | 0 |
Tabloda sunulmuş olan ikinci deneyin karşılaştırma iletisinde (M0) noktalama işareti kullanılmamıştır. Y1 kodlu yazar ise yalnızca bir iletisinde birer kez cümle içinde ve sonunda noktalama işareti kullanmış olup diğer dört iletisinde hiçbir noktalama işaretine yer vermemiştir. Y2 kodlu yazarın, tüm iletilerinde noktalama işareti kullanması dolayısıyla Y1 yazarının münferit olarak yalnızca bir iletide noktalama işareti kullanmış oluşu göz ardı edilmiştir. Y2 yazarı ise bir iletide cümleye küçük harfle başlamış ve bir iletiyi ardışık iki nokta ile sonlandırmıştır. Ayrı ayrı birden çok iletide tekrar etmediğinden, bu özellikler de yazara ait ileti ve cümlelerin büyük çoğunluğuna göre belirlenmiştir. M0 iletisinin, Y1 kodlu yazar tarafından yayınlandığı tespiti doğrulanmıştır.
İki yazarın beşer iletisiyle gerçekleştirilen üçüncü deneyde, tanımlı ölçütlerle birlikte Türkçe karakter (ç, ı, ğ, ö, ş, ü) kullanımı ve “bir” veya “bi” yazımında görülen farklılıklar da öne çıkmıştır. Kontrol iletisi olan M0 ile Y1 yazarı arasında görülen tek benzerlik iletilerin küçük harfle başlamasıyken, dört farklı ölçütte ayrılık görülmüştür. Y2 yazarının iletilerinde ise ayırt edici olarak kullanılan beş ölçütte de benzer sonuç alınmıştır. Karşılaştırmanın ardından M0 iletisinin, Y2 kodlu yazar tarafından yayınlandığı görülmüştür.
255
