Sayfa:Hz. Peygamber’in seriyyeleri.pdf/13

Bu sayfa istinsah edilmedi
 

1. KUREYŞ KERVANLARINA KARŞI DÜZENLENEN İKTİSADİ VE SİYASİ AMAÇLI TACİZ SERİYYELERİ

Bu seriyyelerin temel gayesi, Mekke-Şam ticaret yolunu kontrol altına almak suretiyle, Kureyş'in, Şam ticaretini engellemekti. Böylece bir yandan Mekke müşriklerinin iktisadi gücü zayıflayacak, diğer yandan da müslümanların gerektiğinde kendilerini her türlü saldırıya karşı koruyabileceklerini ve o bölgede dikkate alınması gereken bir güç oldukları anlaşılmış olacaktı.

Hz. Peygamber, bu gayeyi gerçekleştirme hususunda askeri operasyonlarını iki şekilde yürütmektedir: Birincisi, bizzat kendi komutasında düzenlediği askeri harekatlar: Veddan, Buvat, ei-Uşeyra ve Bedir gazveleridir. (Vakidi, 1965:1, 11-12, 19; İbn Hişam, I-II, 591, 598, 670-710; İbn Sa'd, 1985, TI, 8,9,11-27.) İkincisi ise, sahabeden bir kişinin komutasında gönderdiği askeri birlikler, diğer bir deyişle seriyyelerdir. Bu anlamda gönderilen seriyyeler: Hamza b. Abdulmuttalib, Ubeyde b. Haris, Sa'd b. Ebi Vakkas ve Zeyd b. Harise komutasında iki seriyye olmak üzere, toplam beş seriyyedir.

Bu seriyyelerin gayesini doğru anlayabilmek için Şam ticaret yolunun Mekkeliler için ne denli önemli olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Bu durumda müslümanlar için de, Kureyş'e iktisadi ambargo uygulayabilmek için çök önemli bir bir koz olduğu tesbit edilmiş olacaktır. Bu konuyla ilgili olarak, Vakidi'nin naklettiği ve Buhari'nin Sahih'inde yer verdiği bir haber bize önemli ipuçları vermektedir.

"Sa'd b. Muaz, Mekkeli Ümeyye b. Halef'in dostu idi. Ümeyye ticaret için Şam'a giderken Medine'ye uğradığında, Sa'da misafir olur, Sad da Mekke'ye geldiğinde Ümeyye b. Halefin konağına inip ona misafir olurdu. Sa'd b. Muaz, Rasulullah'ın Medine'ye hicretinden kısa bir müddet sonra , umre yapmak için Mekke'ye gider ve Ümeyye'nin misafiri olur. Sa'd b. Muaz Ümeyye'ye: "Benim için Harem'in tenha bir saatini gözetle de Kabe'yi rahatça tavaf edeyim” der. Bunun üzerine Ümeyye, Sa'd'ı, gündüzün yarısına yakın olan kuşluk vaktinda Ka'be'ye çıkarır. Ümeyye'nin, Sa'd'la beraber bulunduğu bir sırada Ebu Cehil çıkagelir ve: "Ya Eba Safvan! Yanındaki bu adam kimdir?"diye sorar. O