kırılgan ve savunmasız işgücü” olarak tarif edilen mevsimlik göçmen tarım işçileri, yani sorudaki bahçelerde, tarlalarda çalışanlar, bu desteklerden yeteri kadar istifade edememişlerdir. Çünkü kayıtlı çalışma, göçmen işçilik durumunda ise “vatandaşlık” bağı veya çalışma izni, sosyal güvenlik numarası gibi uygulamalar bu sosyal desteklerin ilk şartları olarak gösterilmiştir4.
Hangi üründe ve hangi coğrafyada çalışırlarsa çalışsınlar mevsimlik gezici tarım işçileri ve göçmen işçiler, salgın süresince ilk etapta yukarıda bahsedilen karmaşık gıda tedarik zincirinin ilk halkası olarak gündeme gelmiştir. Bu gündeme gelişin altında yatan temel neden ise, özellikle gelişmiş ülkelerin tarımsal üretimde işgücü bağlamında başka ülkelere bağımlı olmalarıdır. Covid-19 kapsamında alınan, ulusal ve uluslararası alanda getirilen seyahat kısıtlamaları bu işgücünün hareketliliğini ve bu hareketliliğe bağlı olarak özellikle hasat işlerini kısmen sekteye uğratmıştır. Bu da Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Almanya, Fransa, İngiltere gibi ülkelerin işgücü açığını kapatmaya dönük önlemler almasına neden olmuştur. Bu ülkeler bir taraftan tarımsal üretimin aksamaması için finansal destekler oluştururken, diğer taraftan da özellikle mevsimlik göçmen tarım işçilerinin her zaman olduğu gibi ülkelerine seyahat edebilmeleri için çaba sarf etmişlerdir.
Avrupa Birliği Komisyonu Mart 2020 sonunda yayınladığı bir bildiride “Mevsimlik işçiler, özellikle mevcut sezonda hasat, dikim ve bakım işleri açısından tarım sektörü için kritik öneme sahiptir”4 uyarısında bulunarak bu işçilerin Avrupa Birliği (AB) sınırları içinde kolay ve güvenli dolaşmalarını sağlamak için üye ülkeleri işbirliği yapmaya çağırmıştır. AB ülkeleri bir taraftan işgücü açığını kapatmak için mevsimlik göçmen tarım işçilerinin ülkelerine ulaşımı için özel çaba sarf ederken, diğer taraftan ulusal işgücü kaynaklarını da harekete geçirmek için bir dizi çalışmalar yapmıştır. Bunların başında İngiltere tarafından başlatılan “Feed the Nation” (Ülkeni Besle)6 ve “Pick for Britain” (Britanya için Topla)7 gelmektedir. Bu kampanyalar ile, Covid-19 nedeniyle geçici olarak işsiz kalan, ya da yeteri kadar sosyal destek alamayarak geçim güçlüğü çeken insanlar, mevsimlik ve geçici olarak tarımsal işlerde çalışmaya özendirilmiştir. Benzer bir kampanya Fransa tarafından da “Fransa Büyük Tarım Ordusu” (Grande Armée de l’agriculture) adıyla gerçekleştirilmiştir8. ABD ve Kanada çok uzun zamandır tarımsal işgücü ihtiyacı için Orta Amerika ve Karayip ülkelerinden gelen işçilere bağımlıdır. Her iki ülke de belgesiz ve izinsiz çalışan göçmenler bir yana, bu alanı çeşitli göçmen işçi programları ile düzenlemektedir. AB ülkelerinin yaşadığı benzer işgücü sıkıntısı bu ülkelerde de hissedilmiştir. ABD H2-A vizesi
30
