S. Gökatalay, Erken Soğuk Savaş Ankara’sında Sinema Kültürü
Tablo I. Ankara'da Ocak 1945'te Gösterilen Filmlerin Yapım Yılı ve Yerleri
Yapım Yılı/ Yapım Yeri | ABD | Büyük Britanya | Hindistan | Mısır | Türkiye | Bilinmeyen | Toplam |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1935 | 1 | 1 | |||||
1939 | 2 | 2 | |||||
1940 | 1 | 1 | |||||
1941 | 4 | 1 | 1 | 6 | |||
1942 | 13 | 1 | 14 | ||||
1943 | 8 | 1 | 9 | ||||
1944 | 1 | 1 | |||||
Bilinmeyen | 1 | 1 | |||||
Toplam | 30 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 35 |
Kaynak: Bu tablo[1] Ulus gazetesinin 1945 Ocak ayı sayılarında bulunan sinema ilanlarından yola çıkılarak oluşturulmuştur.
Tablo I’in gösterdiği diğer bir şey Ankaralının izlediği filmlerin çoğunun önceki yıllara ait yapımlar olmasıdır. Bunun en büyük nedeni İkinci Dünya Savaşı’dır. Ayrıca, savaş sırasında Türkiye’ye gelen yabancı filmlerin ciddi bir biçimde kesintiye uğraması durumu söz konusudur. Gösterilen filmlerin çoğunluğunun eski filmler olmasına karşın sinema salonları, özellikle de Ankara Sineması, salonlarının reklamını yaparken bu durumu dile getirmemekte, hatta tam aksine bu filmlerin yeni filmler olduğunu iddia ederek, bir bakıma tüketiciyi kandırmaktadır. Örneğin, Ankara Sineması “Meçhul Şövalye” [özgün ismi The Scarlet Pimpernel] filminin reklamını yaparken “1945 yılının en büyük filmi” demektedir (Şekil 1) (Ankara Sinemasında, 1945, s. 6). Oysa bu film 1935 yılında çevrilmiştir. Park Sineması da benzer bir pazarlama tekniğini takip etmektedir. “Kartalın Aşkı” [özgün ismi Thunder Birds: Soldiers of the Air] filminin reklamını yaparken bu filmin “1944 senesi sinema tekniğinin en güzel eseri” olduğu iddia edilmektedir (Bu Pazartesi Park Sinemasında, 1945, s. 4). Oysa bu film 1942 yılında yapılmıştır. Genel anlamda, üst sınıflara hitap eden sinema salonlarında görece daha yeni filmler gösterilirken, orta ve alt sınıfların uğrak yeri olan sinema salonlarında ise daha eski filmler izlenmektedir.
- ↑ 5 Tabloda 1945 Ocak ayı boyunca Ankara’daki altı sinemada (Ankara, Park, Sus, Sümer, Ulus ve Yeni Sinema) tam zamanlı olarak gösterilen 35 filmin ayrıntılı bir listesi Ek 1’de görülebilir. Değerlendirmede Ocak ayının seçilmesinin nedeni film sezonunun tam ortasına denk düşmesi ve önceki sezonlardan kalma yapımlardan ziyade, Ankara’ya yeni gelen filmlerin gösterilmiş olmasıdır.