Sayfa:Erken Soğuk Savaş Ankara'sında Sinema Kültürü.pdf/10

Bu sayfa doğrulanmış

S. Gökatalay, Erken Soğuk Savaş Ankara’sında Sinema Kültürü


yıldızlarının isimlerinin nasıl telaffuz edildiklerini dahi paylaşmaktadır (Artistlerin Türkçe adları, 1946, s. 3). Bu tarz sinema dergilerinde ve günlük gazeteler aracılığıyla en güncel Hollywood dedikodularından tutun da Amerikan film yıldızlarının boy boy fotoğraflarına kadar (Şekil 4), pek çok konuda bilgiler ve görseller paylaşılmakta, Türk halkının Hollywood’a olan ilgisi ve Amerikan film sektörü hakkındaki bilgisi artırılmaktadır.[1] Örneğin, Ankara merkezli olarak çıkan Sine Magazin dergisi, “Önce ne idiler...” başlıklı yazısında, Hollywood yıldızlarının, önceki mesleklerini vermektedir (Önce ne idiler..., 1951, s. 7). Başka bir örnek ise 29 Kasım 1952’de ilk kez çıkan Ankara’da Bu Hafta dergisidir. Ankara’da Bu Hafta, okuyucuları arasında dört sayı sürecek bir yarışma düzenlemiştir. “Ayın En Güzel Filmi” için oy kullanacak okurlardan kurayla belirlenecek üç kişiye sırasıyla Ankara'daki bütün sinemalara bir ay, iki hafta ve bir hafta boyunca gitmek hakkını veren üç adet ödül vermektedir (Müsabakamız, 1952, s. 5).

Dönemin Türk sinemacılığını olumlu anlamda etkileyen en önemli gelişmelerden bir diğeri ise belediyelerin, yerli filmlerden aldığı eğlence vergisinin, 1948 yılında %75’ten %25’e indirilmesidir. Böylesi radikal bir gelişme Türk sinemacılığının gelişimine katkı sağlamıştır (Özgüç, 1996, ss. 10-11). Eğlence vergisinin indirilmesinin de katkısıyla, “1916-1944 arasında yıllık film sayısı ortalaması 1.46 iken, 1945-1959 arasında 41.46’ya yükselmiştir” (Özön, 1968, ss. 23-24). Eğlence vergisinin indirilmesinin yanı sıra, 1945 sonrasındaki iktisadi ve siyasi konjonktürün de Türk sinemacılığı üzerinde olumlu bir etkisi vardır. Zira, 1911’de Trablusgarp Savaşı’yla başlayan ve Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı ile devam eden uzun bir savaş dönemi, Türk sinemacılığını olumsuz biçimde etkilemiştir. 1930’larda ise Büyük Buhran’ın yıkıcı etkileri kolaylıkla görülebilir. Bu bağlamda, Türk sinemacılığının gelişmesine elverişli siyasi ve iktisadi bir ortam ancak İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesiyle ve kapitalist dünya ekonomisinin genişleme dönemine girmesiyle mümkün olmuştur. Tüm bu etkenlerin sonucunda, gittikçe gelişen ve çeşitlenen, özelde Ankara sinema kültürü ve genelde Türk halkının sinema alışkanlıkları ile ilgili en yerinde tespiti, Ankara merkezli


Şekil 3. 1945 Yıldız Yıllığı reklamı. Kaynak: Hollywood yıldızları ve sinema, 1945, s. 5.
Şekil 4. Hollywood Dünyası dergisinden bir kapak. Kaynak: Hollywood Dünyası, 1945, s. 1.

  1. Sinema dergi ve gazeteleri dışındaki Türk basın ve yayın organlarının bu dönemde Hollywood’a ilişkin yaptığı haberlerden seçmeler için bkz.: Acar, 2018, ss. 167-174.
156
Ankara Araştırmaları Dergisi 2019, 7(1), 147-174