Cinsel Saldırı ve Çocuğun Cinsel İstismarı Sanıklarının Mahkemedeki İletişimsel Amaçları
ölümü dolayısıyla yargılandığı kişiye duyduğu sevgiden bahsetmekle beraber ölenin boğazını sıkmadığını, ona şiddet uygulamadığını ve cinsel saldırıda bulunmadığını beyan eder. Böylece kendisine yöneltilen öldürme, cinsel saldırı ve kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlamalarını reddetmektedir.
Dördüncü örnekte “Herhangi bir zorlama olmadan, tamamen kendi isteğiyle şikayetçiyle birlikte olduk.” ve beşinci örnekte “P.T. ile zorla birlikte olmadım. (…) Öpüşürken rızası vardı.” beyanlarını veren sanıklar, ilgili kişilerle cinsel ilişkiye girdiklerini kabul etmekle beraber bu ilişkinin karşılıklı rızaya dayalı olduğunu belirtmektedir. Zira bu durumda eylem, cinsel saldırı olarak nitelenemeyecek ve suç teşkil etmeyecektir.
Hafifletme
Sanıklar, kimi durumlarda suçlamayı reddetmekle beraber yöneltilene göre daha hafif başka bir suçu işlediklerini kabul edebilmektedir. Böylesi durumlarda, örneğin, “kasten öldürme” ile yargılanan kişi bu suçu reddedip “olası kast ile öldürme” veya “taksirle öldürme” suçunu işlediğini ya da “cinsel saldırı” suçlamasıyla yargılanırken bu suçu işlemediğini ancak eyleminin “cinsel taciz” suçu kapsamında olduğunu açık veya örtülü biçimde kabul edebilir.
Benzer biçimde sanığın, eylemini kabul etmekle beraber bu eyleminin; bir şeyi bilmemekten, yanlış bilmekten veya başkaca bir hata ya da birtakım özel koşullardan kaynaklandığını belirttiği ifadeleri de bu altsözce kapsamında değerlendirilmektedir. Örneğin, mağdur ile cinsel ilişkiye girdiğini kabul eden bir sanık, ilişkiye girdiği kişinin yaşını veya akıl zayıflığını fark edemediğini ya da bu konuda yanıldığını veya yanıltıldığını ifade ederek kendisini savunabilir. Böylesi bir bağlam oluşturan sözler, hafifletme altsözcesi kapsamında değerlendirilmektedir.
Altsözcelerin adlandırılmasında iletişimsel amacın dikkate alındığı ve bu adların hukuki niteleme olmadığı daha önce belirtilmiştir. Dolayısıyla bu altsözce, “hafifletici nedenler” veya “indirim nedenleri” ile bağdaştırılmamalıdır. Örneklendirilen durumda kişi, sanığı olduğu ceza yargılaması kapsamındaki hukuk izlemi açısından, suçlamayı açık veya örtülü biçimde reddetmeyi hedefliyor da olabilir. Ne var ki altsözce, sözün iletişimsel amacına odaklandığından, bu sözün ceza muhakemesindeki karşılığı bir başka alanın veya çalışmanın konusudur. Amaç, temel olarak, bir eylemin makul veya mazur görülmesini sağlamak olduğundan ve eyleme ilişkin içkin bir kabul gerektirdiğinden, “hafifletme”nin uygun bir ad olduğu değerlendirilmektedir.
Aşağıda, bu altsözce kapsamında değerlendirilen çeşitli ifade örnekleri sunulmuştur. Kimi ifadeler daha önce olduğu gibi pratik nedenlerle kısaltılmış, metnin içerisinden eksiltme yapıldığı takdirde ise bunlar “(…)” ile gösterilmiştir.
399
