Sayfa:Ceza hukukunda nefret ve ayrımcılık.pdf/94

Bu sayfa istinsah edilmiş

durumda mutlak bir eşit davranma borcundan söz edilmesi mümkün değildir. Yasa maddesine göre yalnızca belli bazı hallerde bu borcun varlığından söz edilmektedir[1].

Eşit işlem yapma borcunun uygulanabilmesi için;

Karşılaştırılabilir durumda olan bir işçi grubunun bulunması,

Karşılaştırılabilir durumdaki işçilerin aynı yerde çalışması,

Eşit olmadığı iddia edilen işin tüm işçilere yönelik bir uygulama olması,

İşveren ile işçi arasında hukuki bir ilişkinin varlığı,

Karşılaştırmaya konu edilen muamelelerin zaman birliği içinde olması,

Kurulu bir düzen olması gerekir[2].

Eşit davranma ilkesinin gündeme gelebilmesi için her şeyden önce birden çok işçinin çalışması, yani kıyaslanabilir durumda olan en az iki işçinin varlığı gerekmektedir. İşçi ve işveren arasında bir iş akdinin kurulmuş olması da diğer bir gerekliliktir. Hukuki olarak iş akdinin varlığından söz edilebilmesi için İş Kanunu'na göre herhangi bir şekil şartı aranmamaktadır. İş sözleşmesi için, aksi kararlaştırılmadıkça özel bir şekil şartı öngörülmemiştir[3]. Ayrıca söz konusu muamelelerin aynı yerde çalışan ve aynı uygulamaya tabi işçilere karşı ifası gereklidir. Bununla birlikte örneğin, işçi farklı bir işçinin altı ay önce tabi olduğu bir uygulamayı emsal göstererek kendisine yapılan muamelenin eşit olmadığını savunamaz. Diğer işçiye uygulanan ayrıcalığın da hala devam ediyor yani zaman birliği olması gerekir.

  İş Kanunu madde 5 ile nelerin ayrımcılık yasağı kapsamında olduğu sayılmıştır. Buna göre bir takım karakteristik özelliklere dayanılarak ayrımcılık yapılamayacaktır. Madde metninde sayılan ayrımcılık teşkil edecek nedenler ile Anayasa paralellik göstermektedir. Buna göre; “dil, ırk, felsefi inanç, din, cinsiyet, siyasal düşünce, mezhep vb. sebepler”e dayanılarak yapılan farklı muameleler ayrımcılık teşkil edecektir. Ayrıca işveren, iş sözleşmesinin türüne dayanarak da ayrımcılık yapamaz. ABAD'a göre


  1. Kandemir, M./Yardımcıoğlu, D.; İş Hukukunda Eşitlik İlkesi, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 19, S.30-31, 2014, s.8.
  2. Aktay, A. N./Arıcı, K./Kaplan Senyen, E.T.; İş Hukuku, Ankara, 2013, s.161.
  3. Aktay/Arıcı/Kaplan Senyen, s.75.
82