Sayfa:Ceza hukukunda nefret ve ayrımcılık.pdf/84

Bu sayfa istinsah edilmiş

kullanılarak yaşam hakları ellerinden alınmayacaktı. Kaldı ki, polisin salt “Allah'ın belası Çingeneler” şeklindeki ifadesi de ayrımcı bir muamele olup, nefret söylemi olarak nitelendirilebilir.

Kanımızca, AİHS uluslararası alanda maddi bağlayıcı etkiye sahip bir sözleşme olması sebebiyle insan haklarının hukuki bir zeminde ele alınarak ciddiyet kazanmasında büyük rol oynamıştır. Bunun yanı sıra Sözleşme'ye aykırılık iddiası ile meydana gelen hak ihlallerinin başvuru ve denetim merkezi olan AİHM'in varlığı ve etkin işleyişi ile insan hakları fiili olarak güvence altına alınmaya çalışılmaktadır. AHİM'in uluslararası alanda ayrımcılık yasağına ve tüm bireylerin haklar ve onur bakımından eşit olduğuna ilişkin emsal nitelikte birçok kararı bulunmaktadır.

2.3.2. Avrupa Sosyal Şartı

Avrupa Sosyal Şartı[1], Avrupa Konseyi tarafından korunan bazı sosyal hakları içeren bir hukuk metnidir. Şart, Türkiye tarafından 18 Ekim 1961 tarihinde imzalanmış olup, 24 Aralık 1989'da yürürlük kazanmıştır[2]. Şart'ın revize edilmiş hali olarak bazı yeni hak ve özgürlüklere yer veren Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı (GGASŞ), 03 Mayıs 1996'da kabul edilerek Ol Temmuz 1999'da yürürlüğe geçmiştir[3].

Aktif statü hakları olan ekonomik ve sosyal haklar Şart'ta ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Sosyal haklar kategorilere ayrılarak düzenlenmiştir. AHİS'te yalnızca temel hak ve hürriyetler yer alırken, Şart'ta temel haklar yer almamaktadır. Şart'ın ilk halinde açıkça ayrımcılık yasağı, eşitlik, eşit muamele gibi ayrımcılığı doğrudan ya da dolaylı bir şekilde ayrıca ve açıkça yasaklayan hükümler bulunmamaktadır. Ancak, Sosyal Şart'ın giriş bölümünde “Hiçbir ırk, renk, cinsiyet, din, siyasal görüş, ulusal soy veya sosyal köken ayrımı gözetilmeksizin sosyal haklardan yararlanma hakkının sağlanması gerektiği” ifadesi yer almaktadır[4]. Buradan anlaşıldığı üzere, Avrupa Konseyi üyesi devletler tarafından sosyal haklardan yararlanılması sırasında ayrımcılık gözetilmeyeceği genel bir ilke mahiyetinde kabul edilmiştir.


  1. European Social Charter (ESC)
  2. https://humanrightscenter.bilgi.edu.tr/tr/content/67-avrupa-sosyal -sart/ (E.T.: 21/10/2019)
  3. Gemalmaz, M. S.; Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgeleri, C. 1, Ankara, 2012, s. 348.
  4. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Avrupa Sosyal Şartı, Yay. No: 06, Ankara, 2014, s. 47. ailevecalisma.gov.tr/media/1318/Avrupa-sosyal-şartı.pdf (E.T.: 21/10/2019)
72