raporlar halinde Komite'ye bildirmekle yükümlüdürler[1]. Türkiye tarafından bu Sözleşme 15 Ağustos 2000”te imzalanmasına karşın, 23 Aralık 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir[2]. Kanımızca, Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme BM'nin ayrımcılık yasağı ve eşitlik ilkesini ayrıntılı olarak düzenleyen önemli sözleşmelerinden biridir.
Sözleşme'de ayrımcılığın tanımı yapılmamıştır. Bu karşın, İnsan Hakları Komitesi sözleşmede kullanıldığı haliyle ayrımcılığın tanımını şu şekilde yapmaktadır. “Herhangi bir ayırma, dışlama, kısıtlama veya renk, dil, din, ırk, cinsiyet ulusal ya da toplumsal köken, mülkiyet, doğum ya da başka durum, siyasi veya diğer görüşlere dayalı olarak gerçekleştirilen bütün hak ve hürriyetlerin herkes tarafından tanınmasını ve kullanılmasını engelleyecek veya sınırlandıracak ayrımcılıktır[3]." Komite'nin yaptığı bu tanıma göre ayrımcılık bu anlamıyla Sözleşme'de yer almaktadır. Ayrımcılığın kapsamı, nelerin ayrımcılık teşkil edeceği ayrıca özel ayrımcılık teşkil edecek durumlar da Sözleşme metninde yer almaktadır.
Ayrımcılık yasağı Sözleşme'nin 2. maddesinde, “Bu Sözleşme'ye taraf her Devlet kendi ülkesinde yaşayan ve yetkisi altında bulunan bütün bireylere ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da başka fikir, ulusal ya da toplumsal köken, mülkiyet, doğum ya da başka bir statü bakımından hiçbir ayırım gözetmeksizin bu Sözleşme'de tanınan hakları sağlamak ve bu haklara saygı göstermekle yükümlüdür.” şeklinde vurgulanmaktadır. Görüldüğü üzere burada ayrımcılığın ve ayrımcılık yasağının tanımı yapılmamış yalnızca ayrımcılık yasağının genel itibariyle sınırları belirlenmiştir. Taraf devletlere mensup bireylerin; asgari şartlar altında sahip olmaları gereken hakları belirleyerek, bu haklardan yararlanmada bireyler arasında ayrım yapılmayacağı düzenlenmiştir. Buna göre Sözleşme'ye taraf devletlerin, ayrımcılığın önüne geçmekte ve bireylerin ayrım gözetilmeden hak ve menfaatlerden yararlanmasını sağlamak konularında yükümlüğü bulunmaktadır.
Sözleşme'nin 3. maddesinde, özel bir ayrımcılık türü olduğunu söyleyebileceğimiz cinsiyet ayrımcılığına ayrıca yer verilmiştir. “Bu Sözleşme'ye taraf devletler, bu
- ↑ http:/www.ihop.org.tr/2007/04/04/nsan-haklar-komitesi/ (E.T.: 26/04/2019)
- ↑ htps://humanrightscenter.bilgi.edu tr/tr/content/117-medeni-ve-siyasi-haklara-iliskin-uluslararas-sozlesme/ (E.T. 26/04/2019)
- ↑ Uyar, L.; Birleşmiş Milletlerde İnsan Hakları Yorumları: İnsan Hakları Komitesi ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi 1981-2006, İstanbul, 2006, s. 42-43.
