adaletsizlik halidir”[1]. Aristo'nun yaptığı dağıtıcı ve denkleştirici adalet tasnifinde bu anlayış hakimdir. Aristo'ya göre, malların paylaştırılmasında herkesin yeteneği ve o toplumdaki yeri esas alınmalıdır. Bu dağıtıcı adalettir. Denkleştirici yani düzenleyici adalette ise sübjektif durumlar dikkate alınmaz. Denkleştirici adalet sadece bir hukuki ilişkinin taraflarının eşit işlem ve muamele görmesini sağlar[2]. Yani hukuki anlamda eşitlik, benzer özellik temelinde bir eşit muameleye tabi olunması ve ayrım gözetilmemesi esasına dayanmaktadır.
Ayrımcı muamele, simetrik olmayan bir davranış olarak kabul edilebilir. Simetrik davranıştan söz edebilmek için ortada karşılaştırılabilir durumda olan iki farklı grubun ya da durumun varlığı aranmaktadır. Karşılaştırılabilir karakteristik özellikleri olan iki farklı grubun bulunduğu bu hallerde, bunlardan birine diğerine göre farklı davranılması söz konusu ise, ayrımcı muamele simetrinin bozulması şeklinde ortaya çıkmaktadır[3].
Ayrımcılık “Bir toplulukta ırk, din, dil, cinsiyet vb. sebeplerle herhangi bir başka gruba ayrım gözeterek davranma veya toplumun belli karakteristik özelliklere sahip bir kesiminin diğerlerine sağlanan imkan ve fırsatlardan yoksun bırakılması” şeklinde ifade edilebilmektedir[4].
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)'nün 1958 yılında kabul ettiği İş ve Meslek Sözleşmesi'ne göre: “Ayrımcılık; ırk, renk, cinsiyet, din, siyasal görüş, ulusal ya da sosyal menşei bakımından yapılan işte, meslek edinmede veya edinilen işte tabi olunacak muamelede eşitliği yok edici ya da bozucu etkisi olan her türlü ayrılık gözetme, ayrı tutma, üstün tutma veya haktan mahrum etme” olarak ifade edilmiştir[5].
Ayrımcılık kavramı ilk kez hukuki bir kavram olarak bir İngiliz Mahkemesi kararında kullanılmıştır. 1878 tarihli söz konusu karara göre; “bireyin karakteristik
- ↑ Tepe, H.; “Etik Bir Sorun Olarak Ayrımcılık”, Pratik Etik- Etiğin Pratik Sorunları, Ankara, 2016, s.186.
- ↑ Güriz, A.; Adalet Kavramı, s.13-14. http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi/anyarg7/adnan.pdf (E.T.:25/05/2019)
- ↑ Fredman, S.; Discrimination Law, Oxford University Pres, 2002, s.105.
- ↑ Türkkaya, A.; Çatışmaların Kaynağı Olarak Ayrımcılık, Ankara, 1996, s.1.
- ↑ 4 Haziran 1958 tarihli 111 No'lu Ayrımcılık Sözleşmesi m. 1'de “ayrımcılık” tanımlanmıştır.
