182
Tayland (1989-1990) Göllerde Balıkçılık Yönetimi Büyük metin Türkçe’de hiçbir dilde rastlamadığım bir kelime vardır: “Dost, dostluk”. Ben iş hayatımda da hep dostlarımla iş birliği yaptım. İş anlaşmalarımın çoğu resmî başvuru prosedürleriyle değil, ilgi alanlarımın ortak olduğu arkadaşlarım vasıtasıyla olmuştur. Benim Kuzey Kamerun’daki projemi takip eden biyolog Hans De Iongh babamla Endonezya’da balıkçılık araştırma projesini uygularken başka çevreleri de merak etmişti.
Hidroelektrik baraj nehirleri, “floodplain” (taşkın ovası) balık varlığı ve biyolojik zenginliğin kaybı, 1980li yıllarda herkesin konuştuğu bir “hot topic”, oldu. Çevreci gruplar bu durum karşısında eylemler gerçekleştirdiler. FAO tarafından 1987 yılında yapılan araştırmaya göre, balığın bir insanın protein ihtiyacını karşılamadaki önemini göstermek isterim. Dünya’da balık stoğu yıllık 69.6 milyon, domuz varlığı 59 milyon, sığır 47,7 milyon, tavuk ve diğer kanatlılar 31,4 milyon, yumurta 30,5 milyon, süt 15 milyon, koyun ve keçi 8 milyon tondur.1
Belirttiğim gibi, De Iongh çok meraklı bir insandı ve her zaman tehlike altında olan hayvanları korumak isterdi. Endonezya’da kaplanları, Yeni Gine’deki “dugong”u ve Tayland’da Mekong Nehri’ndeki dev yayın balığını merak ediyordu. Bu inanılmaz derecede büyük yayın balığını (400 kg) Japon İmparatoru Hirohito da fark etmişti. İmparator Hirohito kendisi deniz biyoloğu olduğu için Japonya’da Tayland’daki balık varlığından faydalanmak için destekleyici projeleri kendi parasından finanse ediyordu.
Bugünkü Japon İmparatoru Akihito da deniz biyoloğudur. Kaya balığı üzerine yaptığı araştırmalarla tanınmaktadır. O dönemde Batı ülkelerinin liderleri arasında, biyolojik çeşitliliğin korunması için iş birliği yapıldı. Hollanda Prensi Bernard da Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın (WWF) başkanıydı ve ağabeyim Prens Bernard’ın özel koruması olarak onunla birlikte Kenya’ya gitmişti.
1 Newsletter 1993 International Agricultural Centre, Wageningen, the Netherlands.
