163
Bence projenin başlangıcındaki tartışmaların nedeni kişiliklerin farklı olması ya da Haskoning’in projeyi uygulama yöntemi değildi. Daha derinde bir neden vardı. İdeolojik olarak MEAVSB Proje çalışanları, özellikle V. De Visscher tarafından temsil edilen taraf, modern batıdaki balıkçılık teknolojilerinin direkt olarak Lagdo Gölü’ne yerleştirilmesini istiyordu. Haskoning takımının ise bir araştırma yaklaşımı vardı ve bu ekonomist E.F.Schumacher’in tanımladığı yaklaşımdan etkilenmişti. Schumacher, 1973 yılında yayımlanan kitabında şöyle demişti: “Small is beautiful; a study of economic as if people mattered” (Küçük güzeldir). Ekonomik araştırmalar insana önem vermelidir. Bu kitap, o zaman tüm kalkınma çalışmaları için önemli bir kaynaktı ve İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yayımlanan en etkileyici yüz kitap arasında yer alır. Bu yaklaşım, bölge halkının yüz yıllık süre içerisinde neler yaptığını görmeye ve bu temeli varolan yapıyı bozmadan yeni teknolojiye adapte etmeye çalışır. AB görevlileri ise, “Daha fazla araştırma yapmayın, bize sadece yolları, botları, balıkçılık malzemelerini, klinikleri nereye yapacağımızı söyleyin,” diye yakınıyorlardı. Bizim cevabımız ise, “Bekleyin, biz balıkçıları nerede yaşayabileceğini ve gölün taşıp taşmayacağını henüz bilmiyoruz. Eğer çok yağmur yağarsa tüm yapılanlar su altında kalabilir,” oldu. Açıkçası eğer AB yerine FAO proje finansörümüz olsaydı, bu araştırma temelli yaklaşımımız için daha uygun olurdu. AB ve Kamerun Hükümeti olabildiğince çabuk parayı harcamak istiyordu. Daha önce de belirttiğim gibi AB Balıkçılığı Geliştirme Programı deneyimsizdi ve alandaki tek uzman biyolojik ve balıkçılık araştırmalarıyla birlikte kadınların balıkları saklama ve pazarlama konusundaki önemli rollerine de sıcak bakan biyolog Bayan Cornelia Von Nauen’di. Fakat onun, o dönemde Brüksel’deki “big and quick” (büyük ve hızlı) harcama taleplerine karşı sesini yükseltmeye gücü yoktu. AB, onun arkasından “new rich” (yeni zengin) gibi hareket ediyordu ve o zaman 12 farklı AB üyesi ülkedeki şirketler de lobi oluşturuyordu.
Biz tabii ki yalnızca araştırma yapmadık. Ben Bobi-Lagdo’da suyun altındaki ağaçların çıkarılmasını organize ettim ve bir de bunun için ihale dosyası hazırladım. İki şirket teklifleriyle bana yanıt verdi. Birisi Fransız şirket, diğeri ise Lagdo Gölü’nde çalışan Çinlilerin kurduğu Chinese of Lagdo. Ben Çinli ustaları seçtim. Çünkü onların teklifi “small is beautiful” anlayışına daha yakındı. Çelik kablolarla ağaçları tek tek çıkardılar. Balıkçılar ağaçların çıkarıldığını görünce neredeyse savaş çıkıyordu. Herkes orada yaşamaya devam etmek
Kamerun’da balıkçılık çalışmaları kapsamında yerel teknelerin iyileştirilmesine yönelik çalışmalar da yaptık.
