Biga’da Yapılan Derleme Çalışmaları
Yerel ölçekteki kültürel etkileşimle birlikte küresel anlamda olumsuz etkileri yadsınamayacak olan kültürel dönüşüm, yöredeki insanlar tarafından kaygıyla karşılanmaktadır. Mahalli ölçekte kültürel alanda yapılan değerli çalışma ve etkinliklerle bunun önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Dernek, kurum ve genel olarak sivil toplum örgütlerinin duyarlılığı net biçimde görülürken, kültürün devamı ve yaşatılması dile getirilen öncelikli ve ortak kaygıdır. Halk kültürünün önemli yapıtaşlarından birini oluşturan ezgili ürünlerden olan halk müziği örneklerinin, teknik uzmanlık ve donanımla ele alınarak, notalama veya sesli kayıt gibi yöntemlerle arşivlenmesi ve paylaşılması söz konusu bu kaygının giderilmesi adına önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Böylece bu ürünler kayıt altına alınarak korunabilir ve aktarımları sağlanabilir. Müziği sesli olarak kaydetmek var olan ezgisel verinin elde edilmesi, araştırılması ve aktarılması adına en önemli yollardan biridir. İkincil olarak da ezginin notalanması- notaya alınması ve bu yolla değerlendirilmesi gerekmektedir. Her iki yolla da yapılan çalışmaların uzman kadrolar ve bilimsel yöntemlerle yapılmasının gereği yadsınamaz. Bu yaklaşımla başta müzik olmak üzere özellikle sözlü kültür ürünlerinin aktarımı mümkün olabilir. Biga özelinde böyle bir çalışma yurdumuzun diğer bölgelerini de kapsayan bir derleme çalışması kapsamında ilk resmi folklor derlemesi olarak Ankara Devlet Konservatuarı arşivi için Muzaffer Sarısözen, Halil Bedii Yönetken ve teknisyen Rıza Yetişken tarafından 28.07.1947 ve 02.08.1947 tarihleri arasında yapılmıştır. Bu süre içinde birçok zeybek, karşılama ve türkü kayıt altına alınmış ilerleyen süre içinde derleme çalışmaları başta TRT olmak üzere farklı ilgili kişi ve kurumlar tarafından aralıklarla devam ettirilmiştir.
Ankara Devlet Konservatuvarı 1937-1957 yılları arasında ilçe ve köylerle birlikte tüm yurdu kapsayan on yedi derleme gezisi gerçekleştirmiş bu çalışmalarda on bine yakın ezgi ses kaydı olarak derlenmiştir. Bursa’dan başlayarak, Biga, Çanakkale ve Tekirdağ genelinde sürdürülen derleme gezisi 1947 yılının Ağustos ayında Muzaffer Sarısözen, H. Bedii Yönetken ve Rıza Yetişen tarafından gerçekleştirilerek 258 halk türküsü ve oyun ezgisi kayıt altına alınmıştır. Kayıtlar Ankara Devlet Konservatuvarı arşivinde işlenmeden bekletilmiş ve bozulma riski ihtimaline karşı araştırma çalışmalarına açılması mümkün olamamıştır. Bu kapsamda yapılan derlemeler ve künye bilgileri Tablo 1’de görülmektedir.
| Ezgi Adı | Kaynak Kişi | Derleme Tarihi | Yer |
|---|---|---|---|
| Gelin Geldi | Jale Mavili | 02.08.1947 | Çanakkale, Biga |
| Çift Oyun Havası: Kareler Giymez | Jale Mavili | 02.08.1947 | Çanakkale, Biga |
124
