Biga Halk Müziği Kültürü: Kültürel Kaynaşmanın Müzikal Yansıması
yaptıkları akrobatik hareketlere dayalı danslardır (Kaçkar ve Kaplan, 2019:46). Bölgede yapılan çalışmalarda müzik ve dans geleneğinin zaman içinde kısmi olarak unutulmaya başlandığı, isimlerin değiştiği ve çalgıların tür-sayı olarak azaldığı görülmektedir. Çiftetellinin bir benzeri olarak bilinen ve bütün Çerkes yerleşimlerde bilinen ve oynanan bir oyun olan “Leperuş”, “Kumuk”, “Vuuji (Wuig)” ve “Lezginka” olarak adlandırılan oyunlar Biga ve civar Çerkes yerleşimlerinde oynanan oyunların genel tanımı olarak ifade edilmektedir (Canbay, 2012).
Müzik ve dansın en coşkulu haliyle ve bütün katılımcıların içinde olduğu geleneksel eğlence anları ise düğünlerdir. Çerkesler için de düğünün özel bir önemi vardır. Biga Çerkes yerleşimlerinde düğün kültürü ve içindeki kültürel unsurlar hassasiyetle korunmaya ve aktarılmaya çalışılmaktadır. Özellikle, “Khaafe (Kaafa)” olarak adlandırılan müziğin yörede pek çalınmamasına rağmen anlatısı ile aktarımının sağlanmasına çalışılmaktadır.
“...khaafe dediğimiz bu müzik bir prensin kızıyla çobanın arasındaki aşk hikayesini anlatıyor. Prensin kızı çobana aşık oluyor, çoban o müziği her gün kavalıyla çalıyor, kız onu dinliyor ve bu şekilde ona aşık oluyor. Prensin kızı yataklara düşüyor, eğlenemez oluyor artık kimse onu eğlendiremiyor, düğünler dernekler kuruluyor bilmem neler yapılıyor, yok, yatağından bile kalkmıyor, ama günün belli bir saatinde o müziği şey yapmaya başlayınca canlanıyor, oturuyor yatağına böyle gülümsüyor, dinliyor falan, derken bütün ülkeye bir gün şey
Adige-Qafe
yapıyorlar, haber gönderiyorlar, diyorlar ki; benim kızımı iyileştirecek olana, güldürecek olana ben kızımı vereceğim diyor, kimler geliyor, prens çocukları yakışıklılar bilmem neler, hiçbiri şey yapamıyor, tam o sırada dışarda bu müziği, khaafe müziğini çala çala çoban geliyor, kız yerinden kalkıyor, düğün yapılan yere çıkıyor onu karşılıyor ve herkesi unutuyorlar ve o müzik eşliğinde dans etmeye başlıyorlar ve.. khaafe müziğinin şeyi o, dans ediyorlar ve kız iyileşiyor, adam da çobana veriyor kızı.. şimdi bunu düğün bitiminde çalarlar, paydos olduğunda iş bittiği zaman,... (Canbay, 2012)”
Telaşlı bir heyecanla hazırlıklarına başlanan bir Çerkes düğününde yerlere oyuncuların üzerinde dans edeceği saman balyaları çözülerek yerlere serilir, samanlar sulanır ve bu sırada dans edecek genç kızlar ve erkekler karşılıklı olarak sıralanır, erkekler 3-4 metre uzunluğunda 25-30 cm genişliğinde, iki sandalye veya yükselti üzerine konmuş olan bir tahtanın etrafına dizilirler ve ellerinde ritim çalmak için birer küçük tahta parçası bulunur. Tahtaları birbirine vurarak çıkardıkları sesler bir yandan diğer çalgılara ve dansçılara eşlik ederken diğer yandan alana coşku verir. Buna “tahta çalmak” denir. Bazı bölgelerde ortadaki uzun tahta yerine doğrudan ellerindeki 30cm. kadar uzunluktaki iki tahta parçasını birbirine vurarak ritim tutarlar. Son yıllarda “Phaçiç” adı verilen 25-30cm. uzunluğunda, birbirine bağlı tahta parçalarından oluşan bir çalgı da düğünlerde ritm eşlik çalgısı olarak kullanılmaktadır (Koçkar ve Koçkar, 2019:463). Danslar öncesinde başlayan Pşine ve tahta sesleri meydandaki kalabalığı az sonra başlayacak olan danslara
