kullanılmaktadır. Nefesli bir çalgı olup özellikle Kuzey Anadolu’da kullanılan “tulum” benzeri bir çalgı olan “gayda”, çoğunlukla Rodop dağlarındaki Pomak yerleşimlerinde ve müzik kültüründe görülmekte olup Biga’da pek görülmez.
Biga Çerkes Müzik Kültürü
Çerkesler Kuzeybatı Kafkasya’nın kadim halklarından biri olarak bilinmektedirler (Erdal, 2019). 19. yüzyılın en büyük göç hareketliliğini yaşayan Kuzey Kafkasya halkları ve Çerkesler 1864 yılından itibaren Osmanlı Devleti tarafından Balkan coğrafyasına yerleştirilmiştir. Yaşanan her göç olayına benzer biçimde Çerkeslerin de göçleri oldukça zorlu bir süreçtir. Bu tarihlerde Biga’ya gelerek yerleşen ve nüfusunu Çerkeslerin oluşturduğu Hacıköy’de yapılan derleme çalışmalarında bu zorluk, göç edenlerin torunları tarafından anlatılardan anımsanarak aktarılmış ve kaydedilmiştir. Bu anlatılardan göçlerin büyük acılar içinde olduğu, binlerce kişinin uygunsuz taşıma koşullarında ve oldukça kalabalık kitleler halinde gemilere bindirilerek göç ettirildiği, hatta buna tanıklık eden ve yaşayanların “Karadenizden çıkan balığı bile yiyemedikleri” ifade edilmiştir (Canbay, 2012). 19. yüzyılın sonlarında da ikinci kez göç ettirilerek Balkanlar üzerinden getirilip Anadolu’ya yerleştirilen (Koçkar ve Koçkar, 2019) Kafkas göçmenlerinin en yoğun olarak iskan edildiği bölge Marmara bölgesi içinde Çanakkale, Biga, Bandırma, Balıkesir, Bursa, Adapazarı ve İzmit olarak gösterilebilir (Bi, 2015: 1322, akt. Erdal, 2019, Aslan, 2006: 20-22 akt, Kaçkar ve Kaplan, 2019:43, Khalaf, 2019).
Çerkes kültürünü oluşturan en önemli unsurlardan birisi olan Çerkes halk şarkıları temelde insan sesiyle vokal olarak söylenen ezgiye ikincil bir vokal ezginin eşlik etmesiyle çoksesli bir yapıya dönüşen ezgilerdir (Erdal, 2019:215). Çerkes geleneksel müzikleri ve halk şarkıları çoksesli yapısal özellikleri ve koral icra biçimleri
ile başta düğünler olmak üzere geleneksel törenlerde icra edilen müziğin temelini oluşturur. Kuzey Kafkas halklarının karakteristik özelliklerini barındıran müzikler, sosyo-kültürel ve folklorik olarak bölgenin tarihsel ve sözlü geleneksel konularını ortak bir anlayışla yansıtırlar (Kaçkar ve Kaplan, 2019:43 s.44). Biga Bakacak (İpkaiye-İbkaiye) köyünden 1928 doğumlu İhsan Tüzün, Çerkes ezgilerini Pşinesiyle seslendirmektedir. Kayıtta, geleneksel Çerkes müziğine ait ezgiler icra edilirken, ezgilerin konu ve hikayesi de anlatılmaktadır. Alaattin Akçal (2020), tarafından paylaşılan kayıt, Çerkes halk şarkılarının Biga’daki yansımasını gösterir niteliktedir.
Çerkesler’de geleneksel müziğin günümüze kadar taşınmasında en önemli unsurlardan birisi, geleneksel dans müzikleridir. Müzik ve dans Çerkes toplumunda kadın ve erkeğin yanyana olduğu etkinliklerdir (Erdal, 2019:215). Bölgede geleneksel danslar dört temel kategoride değerlendirilebilir, bunlar; “Kaafa”, ve “Zefako”, kurgusu kadın ve erkek arasında kurulan güç, birliktelik ve aşk ilişkisi üzerine yapılan danslar; “Wuig”, erkekleri savaşa ya da ava uğurlamadan önce çalınan danslar, bölge halklarınca genellikle “Lezginka” adı verilen süratli, erkeklerin ve kadınların ayakucunda ve parmak ucunda
