9
TBMM'nin hukuku hakimiyet
ve hükümraninin mümessili
hakikisi olduğuna dair
heyeti umumiye kararı
1-2.11.1338 (1922)
Bir kaç asırdır saray ve Babı âlinin cehalet ve sefahati yüzünden Devlet azim felâketler içinde müthiş bir surette çalkalandıktan sonra nihayet tarihe intikal etmiş bulunduğu bir anda Osmanlı İmparatorluğunun müessis ve sahibi hakikisi olan Türk milleti Anadoluda hem harici düşmanlarına karşı kıyam etmiş, hem de o düşmanlarla birleşip Millet aleyhine harekete gelmiş olan saray ve Babı âli aleyhine mücahedeye atılarak Türkiye Büyük Millet Meclisi ve onun hükümeti ve ordularını biteşkil harici düşmanlar saray ve Babı âli ile fiilen ve müsellehan ve malum müşkilâtı şedide ve mahrumiyeti elime içinde cidale girişmiş, bu günkü halas gününe vasıl olmuştur. Türk milleti saray ve Babı âlinin hiyanetini gördüğü zaman Teşkilatı Esasiye kanunu isdar ederek onun birinci maddesi ile. Hakimiyeti Padişahtan alıp bizzat Millete ve ikinci maddesi ile İcrai ve Teşrii kuvvetleri onun yedi kudretine vermiştir. Yedinci 'madde ile de harp ilânı, Sulh akdi gibi bütün hukuku hükümraniyi Milletin nefsinde cem eylemiştir. Binaenaleyh; o zamandan beri eski Osmanlı İmparatorluğu tarihe intikal edip yerine yeni ve Milli bir Türkiye Devleti yine o zamandan beri padişahlık merfu olup yerine Türkiye Büyük Millet Meclisi kaim olmuştur. Yani bu gün İstanbul'da bulunan heyet mevcudiyetini usulen himaye edecek hiç bir meşru ve gayri ecnebi kuvvete ve muzahareti Milliyeye malik olmayıp bir zılli zail halindedir. Millet şahsi hükümranlık
9 3. Tertip Düstur, Cilt: 3, s. 152
96
