günde 600 kilometre katetmek üzere Anadolu hudutlarına can atabiliyorlar ve mütarekenın zarurî olduğunu bildiriyorlar. (Katma) sırtlarında ikinci ordu kıtaatından da istifade ile ancak bir İngiliz süvari fırkasının hareketi durdurulabiliyor.
21 Eylülde, taarruz edecek düşman bulamayan İngiliz ordusu toplanıyor ve işi tayyareye ve süvariye bırakıyor. İngilizlerin bu hareketteki kuvvetleri 57 bin tüfek, 21 bin kılınç. Bizim kuvvetlerimiz 31 bin tüfek, 6 bin kılınç. İngilizler cem'an 75 bin esir ve 300 top alıyorlar. Bütün menziller, parasiyle malzemesiyle insan ve hayvan ve erzakiyle İngilizlerin ellerine düşüyor. Ondört günde. İngilizlere terekttiğimiz arazi Kızılırmakla Meriç arası kadar bir daha, yani Ankara ile Edirne arası kadar. Tarih bu kadar acı sillesini ancak kendisinden ibret almıyanlara aşkeder.[1]
Ne gariptir 7 Teşrinievvelde yani Suriyede üç ordumuzun tamamiyle mahvından sonra bir İngiliz süvari fırkası eğlenceli bir yürüyüşle (Halebe) yürürken ben (Tibriz) de idim. Şark orduları gurup kumandanı Halil Paşa buraya gelmişti. Bugün bana şu teklifi yaptı:
(Tahran'ı hiç değilse «Reşt» i işgal et!) dedi. Dedim ki: (Vatanımızın felâkete düştüğünü halâ kabul etmiyor musunuz. Artık bir adım ileri gitmem. Ordunun sağ cenahından sol cenahına mesafesi 600 kilometreden fazla. Yalnız benim kolordum iki yüz kilometre sahaya dağılmıştır. Son gününde olsun (Anadolu)yu ezdirmiyelim.)
- ↑
(*) Filistindeki ordularımızın felâketine sebep:- — Başkumandanlığın cepheleri idaresindeki yanlışlığı.
- — Mevzi yanlışlığı,
- — Mevzide vaziyet yanlışlığı.
- — Geri tertiplerde noksanlık ve yanlışlıktır.
Bu hususları (Türkiyede Almanlar) eserimde tefsil ettim.
