Sayfa:İstiklal Harbimizin Esasları.pdf/188

Bu sayfa istinsah edilmiş
189
İSTİKLÂL HARBİNİN ESASLARI

vur buyurulan şekilde varit olamıyacağını zannederim.

12 Şubat 336 da Nezareti celileye ve berayi malümat heyeti muhteremelerine arzettiğim İngiliz kaymakamı Revlenson mülâkatının hülâsayı mevzuu en bariz noktaları muhtevidir. Şu takdirde çarei halâs olarak mütalâa buyrulan şark mıntıkasından hemen harekâta başlamak ihtiyaç ve mülâhazası bu veçhile zail oluyor. Esasen mevsimin şiddeti, halkın sefaleti, müşkülât, menzil ve iaşe zaruretinin bizi anbar merkezlerine raptetmesi bu plânı hâlen gayrikabili tatbik bir şekle koyuyor.

2 — Bolşevikler Kafkasları ve Azerbaycanı geçip fiilen temasa gelmedikçe ve kuvvet ve teşkilâtları taayün etmedikçe işe fiilen karışmamız defaatle mesbuk maruzatım veçhile bizi en yakın ve seri bir tehlikenin şiddetleri altında ve yalnız olarak vaktinden evvel İtilâfiyuna ezdirir ve memleket muzmahil olur. Binaenaleyh böyle bir harekette zerre kadar kâr olmayıp imhamız muhekkaktır. Fakat arzettiğim şekilde aleddevam vaziyetler tevazzuh ettikçe o safhanın hadisatı şüphesiz derecei kuvvetine göre tecelliyatı cedide ika edecek ve belki de garp nazarında bile mazur gösterecektir. Binaenaleyh buna intizaren şimdiki halde yapacağımız iş daima müçtenip, pek muhteriz görünmek ve fakat meyus olan milletin yeis ve nevmidisini izale ve itilâfın istihdaf eylediği maksata müzaheret için ancak iştiklâli tam ve malûm manatıkta tahliyei vatan suretile hükûmeti seniyece muhafazayı bitarefiyi kâfil seri bir sulh istemek ve bu bitarefi sayesinde itilâfiyunun istediği seddi mühimmin kendiliğinden husule geleceğini anlatmak ve bütün zekâ ve mahareti bu noktada toplamaktır.

3 — Ecnebi matbuatından ve erkânı harbiyei umumiyenin neşriyatından sarahaten anlaşılıyor ki itilâfiyun şarkta (Bir Alman - Rus - Türk) plânından kuşkulanıyor ve Türklerin muaveneti islâmı ayaklandırmak ihtimalâtı kaviyesinden bahsolunuyor. Bir taraftan Türkiye berhayat kalırsa konferansın iflâs etmiş addolunmasını neşrü ilân eyleyen Venizelos, son zamanlarda Türklerin bolşeviklerle iştirakı harekâtını iddia ediyor. Bir Gürcistan nazırı daha on gün evvel Potiye gelerek halka verdiği nutkunda Anadoluda M. Kemal, Fuat paşalarla Rauf Bey ve rüfakâsının bolşeviklik ilân ettiklerini söylüyor. Yani