Sayfa:ÎKÎNCITEŞRÎN VE MAHMUT ESAT BOZKURT.pdf/3

Bu sayfa doğrulanmış
312

nini Başvekil ismet Paşa Hazretleri de ehemmiyetle tasvip buyurdular. İnkılâbımızın yüksek iktidar ve faaliyetinizden istifade etmesini bekler ve görüşmek üzere Ankaraya teşrifinizi rica ederim.»

5 ikinciteşrin 1925 günü mektep tam devlet teşrifatiyle açıldı. Cumhur Reisi de Hükümet Reisi de redingot giyinmiş idiler. Bütün Vekiller bütün mebuslar, devlet erkânı, hep davetli idiler ve hep siyah giymişlerdi. Büyük Millet Meclisinin eski salonunda profesörler kürsü önünde yer aldılar Fahri Profesör sıfatıyla Başvekil İsmet Paşa da ara­larına gelip oturdu. Talebe salonun iki yanını doldurmuştu, çok canlı ve heyecanlı bir gündü, bir inkılâp günü idi.

Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa alkışlar arasında kürsiye çıktı ve mektebin ebedî şeref kaynağı olan açış nutkunu duyarak ve du­yurarak okudu. Gazi Türk İnkılâbının mahiyetini ve amacını anlatırken inkılâp yolunda kendisine de güçlük çıkaran eski hukuktan ve eski hukukçulardan şikâyet etti ve ilâve etti:

«Cumhuriyet Türkiyesinde eski kavaidi hayat, eski hukuk yerine yeni kavaidi hayatın ve yeni hukukun kaim olmuş bulunması bugün gayrıkabili tereddüt bir emri vâkidir. Bu emri vâki sizin kitaplarınızda ve mabihüttatbik olacak kanunlarınızda ifade olunacaktır.»

Mahmut Esat da cevabında eski hukuka çattı: «fıkıh ve onun müntesipleri, tarihin en büyük safahatında istibdadın ve hezimetlerin mucip sebepleri ve âmili oldular. Böyle sakat ve sakim esaslarla Türk milleti gibi büyük bir milletin mukadderatı yirminci asır ortasında idare oluna­bilir mi? ayıp ve günah değil midir?» Mahmut Esat, Büyük inkılâp lide­rinin işaret ettiği yolda yürümeyi çok şerefli ve çok feyizli bir esas kabul eden, Hukuk Mektebinin maziden müdevver esasları tarihe tevdi» ettiğini söyledikten sonra inkılâbı Adliyeye de teşmil etti: «Cumhuriye­tin Türk adliyecileri bu vüsat ve şümul dahilinde inkılâbın kendilerine tahmil ettiği vâsi ve şamil vazifenin ağırlığını ve mânasını müdriktirler. Bunun tekmil icaplarını ifaya da hazırdırlar... İnkılâp için hazır olmak ve onu tnüdafaa etmek rolü Türk Adliyesinin yegâne medarı iftiharı­dır, inkılâplar, beşeriyeti saadete götüren vasıtalardır. Karşı koyanların akıbeti behemehal bir hüsranı mutlaktır.»

İnkılâpçı Mahmut Esat-, ihtilâller tarihi dersinin profesörlüğünü üzerine almıştı. İngiliz, Fransız ve Sovyet Rusya inkılâplarını ve prensip­lerini, merkezî Avrupa teceddüt ve hareketlerini, Türkiye ihtilâllerini, inkılâp merkezinde yeni kurulan mektebin bu yepyeni dersinde anlata­caktı. Ancak üç derse gelebildi ve ders programda kaldı. Fakat sekiz yıl sonra, Türk inkılâbı tarihi profesörü olunca bu sıfatla inkılâplardan