Nutuk/20. bölüm/Vesika 242/b
|
Gayet aceledir
Zata mahsustur |
Harbiye, 3.3.36
|
Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine:
Gayet mahrem şahsa ait rapordur: Evvelki telgrafa zeyldir. Grup Reisi ile Meclis Reis Vekilleri saraya gönderildi.
Pâdişâh müstafi Sadrazam’la ve anı müteakiben Danimarka sefirini kabul ile meşgûl olduğundan başkâtip ve başmâbeynci ile müzakerelerini emretmiş. Grup reisi teşkilât-ı milliyenin pâdişâha sadakatini ve makasid-i vataniyesini, pakt esaslarını ve teşkilât-ı milliyeye müstenid grupun nizamnamesini evvel ve âhir bade’t-tafsil sabah arz edilen istifa hadisesini söyler ve netice olarak pâdişâh reisini ve şeyhülislâmı bizzat intihap etmek hakkına maliktir. Bi’l-mukabele Meclis de kabineye itimat veya adem-i itimat salâhiyetini hâizdir. Memleketin buhran-ı vükelâ ve sâireye tahammülü yoktur. Böyle bir hal vâki olmamak için pâdişâh iyi düşünür, meclis ve ekseriyetin fikrini düşünmeli. Ferit Paşa ve yârânını ve hatta Tevfîk Paşa’yı sakın intihap etmemeli. Neticesi buhrandır. Zaten tecrübe edilmiştir. Başkâtip huzura arz ve ber-vech-i âti cevâbı tebliğ etmiştir:
Bütün meb’ûslara selâm; ahvâl ve vaziyetin vahametini ben de onlar kadar müdrikim. İcab-ı hal ve vaziyete göre birisini intihap edeceğim. Onun salâhiyetine tecavüzle rüfekasının intihâbına müdahale edemem. Ancak ona ekseriyet grubu ile anlaşmasını tavsiye edeceğim demiştir. Heyet bi’t-teşekkür ayrılmışlardır. Şimdi Cengiz, İsa beraberiz. Arz-ı ta’zîmat eyleriz. (Rauf)
Salih