Nutuk/11. bölüm/İkinci İnönü Zaferi ve İsmet Paşa'nın Metristepe'de gördüğü vaziyet
Bundan sonra, sıra bize geliyordu. İsmet Paşa, 31 Mart günü, mukabil taarruza geçti ve düşmanı mağlûp ederek, 31/1 Nisan gecesi ricâta mecbur etti. Bu suretle, tarih-i inkılâbımızın bir sahifesi, İkinci İnönü zaferiyle imlâ edildi.
Efendiler, düşman çekilirken Garp Cephesi Kumandanı’yla 1 Nisan günü cereyân eden muhhaberât, o günün tahassüsatını tespit eden vesâiktir. O tahassüsatı ihyâ için müsaade buyurursanız o günkü muhhaberâttan bazı telgrafları aynen okuyacağım.
Saat 6.30 sonrada Metristepe’den gördüğüm vaziyet: Gündüzbey şimalinde, sabahtan beri sebat eden ve dümdâr olması muhtemel bulunan bir düşman müfrezesi, sağ cenah grubunun taarruzuyla gayr-i muntazam çekiliyor. Yakından takip ediliyor. Hamidiye istikametinde temas ve faaliyet yok, Bozüyük yanıyor. Düşman, binlerce maktullerile doldurduğu muharebe meydanını silâhlarımıza terk etmiştir.
İsmet
Bütün tarih-i âlemde, sizin İnönü meydan muharebelerinde deruhde ettiğiniz vazife kadar ağır bir vazife deruhde etmiş kumandanlar enderdir. Milletimizin istiklâl ve hayatı, dâhiyâne idâreniz altında şerefle vazifelerini gören kumanda ve silâh arkadaşlarınızın kalb ve hamiyetine büyük emniyetle istinâd ediyordu. Siz orada yalnız düşmanı değil milletin ma’kûs tâli’ini de yendiniz. İstilâ altındaki bedbaht topraklarımızla beraber bütün vatan, bugün müntehalarına kadar zaferinizi tes’îd ediyor. Düşmanın hırs-ı istilâsı, azim ve hamiyetinizin yalçın kayalarına başını çarparak hurdahaş oldu.
Namınızı, tarihin kitabe-i mefâhirine kaydeden ve bütün milleti hakkınızda ebedî minnet ve şükrana sevk eden büyük gaza ve zaferinizi tebrik ederken, üstünde durduğunuz tepenin size binlerce düşman ölüleriyle dolu bir meydan-ı şeref seyrettirdiği kadar milletimiz ve kendiniz için şaşaa-i i’tilâ ile dolu bir ufk-ı istikbâle de nâzır ve hâkim olduğunu söylemek isterim.
Mustafa Kemal
Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine
Zulüm ve istibdat dünyasının en zalimâne hücumlarına karşı, yalnız ve şaşkın kalan milletimizin maddî ve manevî bütün kabiliyet ve kuvvetlerini ruhundaki ateşle toplayan ve harekete getiren Büyük Millet Meclisi’nin Reisi Mustafa Kemal Paşa!
Kahraman askerlerimiz, zâbitlerimiz ve askerlerimizle avcı hatlarında omuz omuza vuruşan fırka ve kolordu kumandanları namına takdirat ve tebrikâtınıza kemâl-i fahr ile arz-ı şükran ederim.
İsmet