Mudanya Askerî Sözleşmesi

Müttefik devletler tarafından 23 Eylül 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'ne ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin 29 Eylül 1922 tarihinde müttefik devletlere gönderdikleri notalar hükümlerine uyarak müttefik generalleri:

Büyük Britanya adına General Harrington,

İtalya Hükûmeti adına General Monbelli,

Fransa Hükûmeti adına General Charpy,

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti adına İsmet Paşa,

Yunanistan Hükûmeti adına General Mazarakis

arasında 3 Ekim 1922 tarihinde ve bundan sonraki günlerde Mudanya'da toplantılar yapılmıştır. Müttefik devletler Doğu Trakya'nın, Edirne dahil olduğu halde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'ne teslimine karar verdiklerinden bu konferansın amacı şundan ibarettir:

1. Yunan kuvvetlerinin Doğu Trakya'dan gerisine çekilmeye davet edilecekleri hattı belirtmek.

2. Yunan askeri kuvvetlerinin ve mülki idaresinin bu araziyi boşaltma düzeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti mülki idare ve jandarmasının bu araziye yerleşmesi tarzını tayin etmek.

3. Geçiş döneminde bu bölgelerde düzenin ve genel güvenliğin devam ettirilmesi maksadıyla kontrol sağlamak.

Delegeler aşağıdaki noktalarda birleşmişlerdir:

1. Sözleşmenin yürürlüğe konması tarihinden başlayarak Türk ve Yunan askeri kuvvetleri arasında çarpışmalar durdurulacaktır.

2. BU sözleşmenin yürürlüğe konması tarihinden başlayarak Trakya'daki Yunan kuvvetlerinin, gerisine çekilmeye davet edilecekleri hattı Adalar denizine döküldüğü yerden Trakya ile Bulgaristan sınırını kestiği noktaya kadar Meriç'in sol kıyısı teşkil edecektir.

3. Barış Yapılıncaya kadar, mümkün olabilecek her türlü karşılığı önleyebilmek için Meriç'in sağ kıyısı (Karaağaç dahil olmak üzere) müttefik devletlerce kıtalarınca işgal edilecek ve bu kıtalar müttefik devletlerce sayan

4. Edirne dolaylarına ulaşmayı sağlayan hat şubesinin geçiş serbestliğini tam olarak devam ettirmek için Cesr-i Mustafa Paşa (Sivilingrat)'dan Kuleliburgaz'a kadar Meriç'in sağ kıyısını takip eden demir yolu kısmı üç müttefik devletin Türkiye Büyük Millet meclisi Hükûmeti'nin ve Yunanistan'ın birer delegesinden kurulu bir karma komisyon tarafından gözetim altına alınacaktır. Bu gözetim, özel bir sözleşme ile düzenlenecektir.

5. Doğu Trakya'nın Yunan kıtaları tarafından boşaltılması, bu sözleşmenin yürürlüğe konmasından itibaren başlayacaktır. Bu boşaltmada, kıtaların kendisi, çeşitli askerî hizmet ve teşkiller ve onların çeşitli taşıt araçlarıyla savaş gereçleri stokları, cephaneler ve yiyecek depoları dahildir. Bu boşaltma ortalama on beş gün içinde yapılacaktır.

6. Jandarma da dahil olduğu halde, Yunan mülkiye memurları mümkün olduğu kadar çabuk çekileceklerdir. Her idare bölgesinden Yunan memurları çekildikçe mülkî hükûmet müttefiklerin memurlarına bırakılacak ve onlar da mümkün olduğu kadar aynı gün bunu Türk memurlarına devir ve teslim edeceklerdir. Bu devir ve teslim, Trakya'nın tüm olarak Yunan kıtaları tarafından boşaltılmasının bitiminden sonra, en çok otuz gün içinde sona erecektir.

7. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin memurlarına düzen ve mahalli güvenin devam ettirilmesine kesin olarak yetecek miktarda Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin jandarma kuvvetleri katılacaktır. Bu kuvvetlerin toplamı, subaylar dahil, 8000'i geçmeyecektir.

8. Yunan kıtalarının geri çekilme hareketleri ve mülki idarenin devir ve teslim işi, başlıca merkezlere yerleştirilecek olan müttefikler arası kurulların idaresi altında yapılacaktır. Bu kurulların görevi yukarıda yazılı geri çekilme, devir ve teslim işini kolaylaştırmaya aracılık etmektir. Bu kurullar her çeşit taşkınlığa engel olmaya çalışacaklardır.

9. Bu kurullardan başka Doğu Trakya'yı müttefik kıtalar işgal edeceklerdir. Ortalama yedi taburdan kurulu olan bu kıtalar düzenin devam ettirilmesini sağlayacaklardır ve yukarıda belirtilen müttefikler arası kurullara yardımcı olacaklardır.

10. Müttefiklerin kurulları ve kıtalarının geri çekilmesi, Yunan kıtalarının boşaltmasından otuz gün sonra olacaktır. Müttefik hükûmetler düzenin devam ettirilmesi ve Türk olmayan halkın korunması için yeteri kadar önlem alındığı hakkında fikir birliğine vardıkları taktirde bu geri çekilme işi daha yakın bir tarihte olabilir. Bu suretle Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti bir idare bölgesinde güvenlik ve idare bakımından görevlerini düzenli olarak yaptığı anda müttefik heyetler ve kıtalar bu idare bölgesinden, kararlaştırılan otuz günlük sürenin bitiminden önce geri alınabilirler.

11. Anadolu'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kıtaları aşağıda gösterilen ayırıcı hatlar üzerinde duracaklarıdır ve bu hatalı barış konferansının açılması ve devamı süresince geçmeyeceklerdir. Yukarıdaki ayırıcı hatlar müttefik ordulardan her birinden birer subayla Büyük Millet Meclisi ordusundan bir subaydan birleşik olmak üzere karma komisyonlar tarafından sınırlandırılacaktır.

Müttefik hükûmetlerle TBMM Hükûmeti her türlü olayın önünü alacak gerekli ihtiyat tedbirlerine başvurmakla beraber aşağıdaki bölgelerde kendi kuvvetleri miktarını çoğaltmamayı ve tahkimat veyahut askeri faaliyetlere girişmemeyi taahhüt ederler.

Çanakkale Bölgesi; Bozburnu-Kumburnu hattının boğazdan başlayarak 15 kilometre doğusunda bir mesafeye kadar.

İzmit yarımadasında; Boğaziçi'nden başlayarak Şile - Darıca hattının 15 kilometre doğusunda bir mesafeye kadar.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, Bozburun (Lapseki kuzeyi) ile Karaburun (Karabiga'nın kuzeyinde) arasındaki kıyının en az 15 kilometre mesafesine kadar topçu yerleştirmemeyi taahhüt eder.

12. Müttefik kıtaları şimdi bulunduğu arazide kalacaklardır. Bu araziye Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, barış konferansı kararına kadar, uymayı taahhüt eder.

İstanbul yarımadasında; Podima'nın yedi kilometre kuzey batısının Karadeniz üzerinde bir noktadan Istranca - Mertekil - Kışağıl - Sinekli - Karaşan Çiftliği - Kadıköy - Yenice - Filandina Çiftliği - Kalikratya (mevkiler dahil) hattının doğusunda kalan yarımadanın bütün kısmı.

Gelibolu yarımadasında; Baklaburnu (Saros körfezinde) ve Soğuklukmansabı (mevkiler dahil) hattının güneyinde kalan yarımadanın bütün kısmı.

13. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, barış antlaşmasının onayına kadar Doğu Trakya'ya kıta geçirmemeyi ve orada bir ordu toplamamayı ve devam ettirmemeyi taahhüt eder.

14. Bu sözleşme imzalandıktan üç gün sonra, yani 14/15 Ekim 1922 gece yarısı yürürlüğe girecektir.

Mudanya'da dört nüsha halinde Fransızca olarak 11 Ekim 1922'de imza edilmiştir.