Kullanıcı:Dr.Suskun/Taslaklar/2. Taslak
Madde 1- Hükûmeteyn işbu muahedeye vaz-ı imza edilmesini müteakip derhal ve aynı zamanda kat-ı muhasamat için tedbir-i lâzımaya tevessül etmeği taahhüt ederler. Tedabir-i mezkûrenin temin-i icrası için mahallerine suret-i mahsusada komiserler izam olunacaktır.
Madde 2- İşbu muahedenin imzası akabinde hükûmeteynden her biri yani hükûmet-i Osmaniye Trablusgarp ile Bingazi'den ve İtalya hükûmeti Adalar Denizi'nde taht-ı işgalinde bulunan adalardan kendi zabit ve askerleri ile memurin-i mülkiyelerinin celpleri zımnında emir vermedi taahhüt eder.
İtalya zabita ve asakir-i ile memurin-i mülkiyesi taraflarından Trablusgarp ile Bingazi'nin tahliyesini müteakip vukuu bulacaktır.
Madde 3- Üsera-yı harbiye ile rehineler müddet-i kalile-i mümkine zarfında mübadele edilecektir.
Madde 4- Muhasamata iştirak etmiş veya muhasamat dolayısıyla dai-i mesuliyet harekâta tasaddi etmekle maznun bulunmuş olan Trablusgarp ve Bingazi ahalisi haklarında Hükûmet-i kıraliye ve aynı halde bulunan Adalar Denizi'nde Kain ve Hakimiyet-i Osmaniyeye tabi Cezayir ahalisi haklarında Hükûmet-i Osmaniye tam manasıyla bir affı umumî ye dahil değildir. Binaenaleyh hangi sınıf veya mevkide bulunursa bulunsun hiç bir şahıs esnayı muhasamatta icra ettiği efʼal-i siyasiye ve askeriyeden yahut izhar eylediği efkârdan dolayı şahsı veya emvali veyahut hukukundan istifadesi itibariyle takip veya tâzip edilemeyecektir.
Bundan dolayı mevkuf veya menfi bulunan eşhasın derhal sebilleri tahliye kılınacaktır.
Madde 5- İlan-ı harpten evvel tarafeyn-i âkideyn beyninde münakit veya merʼî bulunan bilcümle muahedat ve mukavelât ile her türlü taahüdat derhal tekrar kesb-i mer'îyet eyleyecek ve iki Hükûmet ile tebeaları beyninde muhasamattan evvel mevcut olan aynı vaziyet tekrar tesis ve iade kılınacaktır.
Madde 6- İtalya hükûmeti düvel-i saire ile münakit ticaret muahedatını tecdid ettiği sırada Devlet-i Âliye ile Avrupa hukuk-i düveli esası üzerine bir ticaret muahedenamesi akddetmeği taahhüt eder. Yani Devlet-i Âliye kapitülasyonlar ve bugüne kadar olan ukud ve saire ile mukayyet olmayarak bütün serbesti-i iktisadisini ve bilcümle Avrupa Devletleri misillû ticarete ve gümrüğe müteallik mevad ve hususatta icra-yı hareket hakkını itaya muvafakat eder. Şurası mukarrerdir ki salifüzzikir ticaret muahedenamesi canib-i Bab-ı Âli'den düvel-i saire ile aynı esas üzerine akddolunan muahedat-ı ticariye mevki-i tatbika vaz olundukta mer'iyyülicra olacaktır.
Bundan mada İtalya Hükûmeti memâlik-i şahanede rayiç üzere alınan resm-i gümrüğün yüzde on birden on beşe iblâğına ve âtiyüzzikir beş maddeye (petrol, sigara kağıdı, kibrit, küul, oyun kağıdı) yeniden insiharlar vaz'ına veyahut bunlardan istihlâk rüsum-ı munzaması istifasına muvafakat eder.
Şu kadar ki aynı muamelenin aynı zamanda ve bilâ fark memâlik-i saire ithalatı hakkında tatbik olunması meşruttur.
İnhisara tabi mevaddm ithali hususunda işbu inhisarlar idaresi aynı mevaddm ithalat-ı seneviyesi esası üzerine müesses yüzdesi nisbetinde İtalya müvaredatmda n olan eşya tedarüküne mecburdur. Şu kada r ki inhisara tabi mevaddm teslimi için teklif olunacak fiatlarm hin-i iştirada piyasanın hal ve mevkiine tevafuk etmesi ve ita olunacak eşyanın cins ve nevilerinin ve işbu cins ve nevilerden eşya için ilân-ı harpten evvelki üç sene zarfında kayıt ve işaret edilmiş olan fiatlarm had-di vasatisinin dahi nazar-ı itibare alınması lâzım gelir.
Şurası da mukarrerdir ki şayet Devlet-i Aliye salifüzzikir beş madde üzerine yeni inhisarlar vaz edecek yerde bunlara istihlâk rüsum-ı munzamesi tarhına kara r verecek olursa işbu rüsum-ı munzame memâlik-i Osmaniye ile diğer bilcümle memâlikin mahsulat-ı mümasilesine dahi aynı derecede tarh kılınacaktır.
Madde 7- İtalya hükümeti memâlik-i şahanede postahanelerimevcut olan düvel-i saire bunları lağıv ettikleri zaman kendisi dahi memâlik-i Osmaniyedeki İtalya postahanelerini lağıv etmeği taahhüt eyler.
Madde 8- Bâb-ı Âli memâlik-i Osmaniyede uhud-i atika usulüne hitam vermek ve yerine hukuk-ı düvel usulünü vaz eylemek m aks adiyle alâkadar olan düvel-i muazzama ile bir Avrupa konferansında veyahut suver-i aharla müzakera t icrası fikir ve niyetinde bulunduğundan İtalya hükümeti Bâb-ı Âlinin işbu niyatmın hak ve savaba mukarenetini bittasdik bu hususta kendisine muavenet-i kâmile ve samimiye de bulunacağını şimdiden beyan eyler.
Madde 9- Hükûmet-i Osmaniye kendi devair ve idarelerinde müstahdem olup muhasamatın hin-i ilâmında terhise mecbur olmuş olduğu İtalya tebeası tarafından kendisine ifa edilmiş olan hidemat-ı hasene ve sadıkaneden mütehassıl hoşnudisini izhar etmek istediği cihetle anları terk etmiş oldukları mevkilere iadeye hazır bulunduğunu beyan eyler. Bunlara hizmetten hariç kalmış oldukları aylar için mazuliyet maaşı ita olunacak ve hizmetin şu suretle inkıtaa duçar olması keyfiyeti b u memurla r meyanında tekaüt maaşına kesb-i istihkak etmiş olanlarca bir gûna zararı mucip olmayacaktır.
Bundan maad a Hükûmet-i Osmaniye kendisile münasebatta bulunan (Düyun-ı umumiye , şimendifer kumpanyaları, bankalar ve saire gibi) müessesatm dahi kendi hizmetlerinde bulunmuş olan ve aynı halde bulunan İtalya tebeasma karşı bu suretle hareket etmeleri zımnında müessesat-ı mezkûre nezdinde icra-yı vesatat etmeği taahhüt eyler.
Madde 10- İtalya hükümeti ilân-ı harpten evvelki üç seneden her biri zarfında Trablusgarp ile Bingazi varidatından Düyun-ı umumiyeye tahsis edilmiş olan mebaliğin miktar-ı vasatisine muadil bir meblâğı hükûmet-i Osmaniye hesabına olarak her sene Düyun-ı Umumiye-i Osmaniye veznesine tediye etmeği taahhüt eyler. Salifüzzikir taksit-i senevinin miktarı biri İtalya Hükûmet-i tarafından ve diğeri Hükûmet-i Osmaniye canibinden tayin olunacak olan iki komiser tarafından bilittifak tayin kılınacaktır, ihtilâf zuhuru takdirinde karar-ı vaki salifülbeyan komiserlerden ve tarafeyn arasında bilittifak tayin olunacak olan bir hakem alelhakemden mürekkep bir heyet-i hakemiyeye havale edilecektir.
Şayet bu hususta bir itilâf hasıl olmazsa tarafeynden her biri devletlerden birini irae edecek ve hakem alelhakemin emr-i intihabı bu suretle irae olunan devletler canibinden müttefikan icra kılınacaktır.
Gerek Hükûmet-i Kıraliye ve gerek Hükûmet-i Osmaniye vasatatile Düyun-ı Umumiye-i Osmaniye idaresi marüzzikir taksit-i senevi yerine yüzde dört faizle resülmale tahvil olunacak bir meblâğ-ı muadil itasını taleb etmek salâhiyetini haiz olacaklardır.
Fıkra-i salife hakkında hükûmet-i kıraliye taksit-i senevinin iki milyon İtalya frankından dûn olamayacağını ve resülmale tahvil olunacak meblâğ-ı muadil talep vuku bulur bulmaz Düyun-ı Umumiye idaresine itaya amade bulunduğunu şimdiden tasdik ettiğini beyan eyler.
Madde 11-İşbu muahedename imza olunduğu gün mevki-i icraya vaz edilecektir.
Tasdikan lilmekal murahhasla r işbu muahedenameyi imza ve tahtim etmişlerdir.
İşbu muahedename 18 teşrinievvel 1912 tarihinde iki nüsha olarak (Lozan)da tanzim kılınmıştır.
Mehmet Nabi
Rumbeyoğlu Fahrettin
Pietro Bertolini
Gido Fuzinato
Cozepe Voldi
|
Kaynak: "Cilt 1, Osmanlı İmparatorluğu Antlaşmaları, 20 Zilkade 1330, ERİM, Nihat" (PDF). Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi. 1953. 
Bu eser 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 31. maddesine göre Vikikaynak'ta yer almaktadır:
Madde 31 - Türkiye Cumhuriyeti'nde resmen yayımlanan veya ilân olunan kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge ve kazai kararların çoğaltılması, yayılması, işlenmesi veya herhangi bir suretle bunlardan faydalanmak serbesttir. 
|