Kitâb-ı Dedem Korkut Alâ Lisan-ı Tâife-i Oğuzân/İç oguza taş oguz asî olup beyrek öldügi boyını beyân eder
İç oguza taş oguz asî olup beyrek öldügi boyını beyân eder
uç uk boz uk yıgnak olsa kazan evin yagmaladurıdı kazan gerü evin yagmalatdı amma taş oguz bile bulınmadı hemin iç oguz yagmaladı kaçan kazan evin yagmalatsa helâlınuñ elin alur taşra çıkarıdı aldan yagma ederidi taş oguz beglerinden aruz emen ve kalan begler bunu eşitdiler eyitdiler ki
bak bak şimdiye degin kazanuñ evin bile yagma ederidük şimdi neçün bile olmayavuz dediler ittifâkî cemî taş oguz begleri kazana gelmediler adâvet eylediler kılbaş derler bir kişi varıdı kazan eydür mere kılbaş bu taş oguz begleri hânım bile gelürleridi şimdi neçün gelmediler dedi kılbaş eydür
hânum men varayın anlaruñ dostlıgın düşmenligin bilin dedi kazan eydür
sen bilürsin var dedi kılbaş birkaç âdam ile binüz kazanuñ tayısı aruzuñ evine geldi aruz dahı altun günlügin dikmişidi oglanlarıyıla oturmışıdı kılbaş gelüp aruza selâm verdi eydür
kazañ buñlu oldı elbetde tayum aruz maña gelsün dedi kara başm buñaldı üzerüme yagı geldi develerüm bozlatdılar kara koçda kazılık atlarum kişnetdiler kazan beñzer kızumuz gelinümüz buñlu oldı menüm kara başuma gör neler geldi tayum aruz gelsün dedi aruz eydür
mere kılbaş ol vakt kim uç soz uk yıgınak olsa ol vakt kazan evin yagma ederidi suçumuz neyidi ki yagmada bile olmaduk dedi hemîşe kazanuñ başına buñlu gelsün tayısı aruzı dâyim aña tursun biz kazana düşmenüz bellü bilsün dedi kılbaş burada soylamış görelüm hânum ne soylamış eydür
mere kavat
kalkubanı kazan hân yerinden turı geldi
ala taga çadırın otagın dikdi
üç yüz atmış altı alp erenler yanına yıgnak oldı
yemek içmek arasında begler seni añdı
üstümüzeyagı nesne gelmedi
men senüñ dostlıguñ duşmanlıguñ sınayu geldüm
kazana düşmen imişsin bildüm
dedi kalkup hoş kal deyüp getdi
aruz gayet saht oldı taş oguz beglerine âdam saldı emen gelsün alp rüstem gelsün dönebilmez dölek evren gelsün gerü kalan begeler hep gelsün dedi taş oguz begleri hep yıgnak oldı ala bârgâh otakların düze dikdi atdan aygırdan deveden bugra koyundan koç kırdurdı taş oguz beglerine agırlık edüp toyladı eydür
begler men sizi neye kıgırdum bilürmisiz eyitdiler
bilmezüz aruz eydür
kazan bize kılbaşı göndermiş elüm günüm çapıldı kara başum buñlu oldı tayum aruz maña gelsün demiş kılbaşa eyitdüm ki kaçan ki kazan evin yagmaladurıdı taş oguz begleri bile yagmalarıdı begler gelüp kazanı selâmlar gederidi emen eydür
yâ sen ne cevâb verdüñ aruz eydür ki
mere kavat biz kazan düşmenüz dedüm emen eydür
eyü demişsiz aruz eydür
begler yâ siz ne dersiz begler eydür ne deyelüm çûn kazana düşmen olduñ biz de düşmenüz dediler aruz araya mushaf fetürdi hep begler el urup and içdiler senüñ dostuña dost ve düşmenüñe düşmenüz dediler aruz cümle begleri hil'atladı döndi eydür
begler beyrek bizden kız almışdur güyegümüzdür ammâ kazanuñ ıtagıdur gelsün bizi kazanıla barışdursın deyelüm getürelüm bize mûtî olurısa hoş olmaz ise ben sakalını tutayın siz kılıç üşürüñ pâreleñ aradan beyregi götürelüm andan sonra kazanıla işümüz hayrola dedi
begrege kâgır gönderdiler beyrek odasında yigitlerile yeyüp içeridi aruzdan âdam geldi selâm verdi beyrek 'aleyk aldı eyitdi
hânum aruz size selâm eder kerem etsün beyrek gelsün kazanıla bizi barışdursun der beyrek hoş ola dedi atın çekdiler bindi kırk yigitile aruzuñ evine geldi taş oguz begleri otururiken girüp selâm verdi beyrege aruza eydür
bilürmisin seni neye kıgırduk beyrek eydür
neye kıgırduñuz aruz eydür
hep şol oturan begler kazana âsî olduk and içdük mushaf getürdiler sen dahı and iç dediler kazana men âsî olmazam deyü and içdi soyladı eydür
men kazanuñ nimetini çok yemişem
bilmezisem gözüme tursun
kara koçda kazılık atına çok bilmişem
bilmezisem maña tabût olsun
yahşı kaftanların çok geymişem
bilmezisem kefenüm olsun
ala bârgâh otagına çok girmişem
bilmezisem maña zindân olsun
men kazandan dönmezem bellü bilgil
dedi aruz beyregüñ sakalını tutdı begler beyrege kıyamadı beyrek aruz kakıdugın burada bildi soylamış eydür
aruz maña bu işi edecegüñ bilseyidüm
kara koçda kazılık atuma bineridüm
egini berk demür tonum geyeridüm
alın başa kunt ışıgum ururıdum
kargu talı altmış tutam şüñümi elüme alurıdum
ala gözlü begleri yanuma salarıdum
kavat men bu işi tuysam saña böyle gelürmidüm aldayuban er tutmak avrat işidür avratuñdanmı ögrendüñ sen bu işi kavat dedi uruz eydür
mere herze merze söyleme oguzına başum komışam kazandan dönmezem geregise yüz pâre eyle dedi aruz gene kakıdı beyregüñ sakalını berk tutdı beglere bakdı gördi kimse gelmez aruz kara pûlâd üz kılıcı tartup beyregüñ sag uylugın çaldı kara kana bulaşdı beyregüñ başı buñlu oldı begler hep tagıldı her kişi atlu atına bindi beyregi dahı bindürdiler ardına âdam bindürüp kucakladılar kaçdılar beyregi odasına yetürdiler cübbesin üzerine örtdiler beyrek burada soyladı eydür
yigitlerüm yerüñüzden örü turuñ
ag boz atumuñ kuyrugını kesüñ
arku beli ala tagdan dünin aşuñ
akındılı görkli suyı dilüp geçüñ
kazanuñ dîvânına çapup varuñ
ag çıkarup kara geyüñ
sen sag ol beyrek öldi deñ
eydüñüz
nâmerd aruz tayıñdan âdam geldi beyregi istemiş ol dahı varmış hep taş oguz begleriyıgnak olmış bilmedük yeme içme arasında mushaf getürdiler kazan bir âsî olduk and içdük gel sen dahı and iç dedier içmedi men kazandan dönmezem dedi nâmerd tayıñ kakıdı beyregi kılıçladı kara kana bulaşdı buñlu oldı yarın kıyâmet güninde menüm elüm kazan hânuñ yakasında olsun menüm kanum aruza korısa dedi bir dahı soylamış eydür
yigitlerüm aruz oglı basat gelmedin
elüm günüm çapılmadın
kaytabanda develerüm bozlatmadın
kara koçda kazılık atum kişnetmedin
agca koyunlarum meñrişmedin
agca yüzlü kızum gelinüm iñşeşmedin
agca yüzli görklümi aruz oglı basat gelüp almadın
elüm günüm çapmadın
kazan maña yetişsün
menüm kanum aruza komasın
agca yüzlü görklümi oglına alı versün
âhıret hakkını helâl etsün
beyrek pâdişâhlar pâdişâhı hakka vasıl oldı bellü bilsün
dedi beyregüñ babasına atasına haber oldı ag ban evi eşiginde şîven kopdı kazan beñzer kızı gelini ag çıkardı kara geydi ag boz atınuñ kuyrugını kesdiler kırk elli yigit kara geyüp gök sarıtdılar kazan bege geldiler sarıkların yere urdılar beyrek deyü çok agladılar kazanuñ elin öpdiler sen sag ol beyrek öldi dediler nâmerd tayıñ al eylemiş okıyuban bizi aldalar varduk taş oguz begleri size âsî olmışlar bilmedük mushaf getürdiler biz kazana âsî olduk sen dahı bize mutî ol dediler anr içdiler beyrek etmegüñ basmadı anlara mutî olmadı tayıñ nâmerd aruz kakıdı beyregi oturdugı yerde kılıçadı bir uylugın düşürdi sen sag ol hânum beyrek hakka vâsıl oldı menüm kanum aruza komasun dedi dediler kazan bu haberi eşitdi destimâlın eline alup üñür üñür agladı dîvânda zârılık kıldı hep anda olan begler aglaşdılar kazan vardı odasına girdi yedi gün dîvâna çıkmadı agladı oturdı begler yıgıldı dîvâna geldi kazanuñ kardaşı kara göne eydür
kılbaş var eyit agam kazan gelsün çıksun bir yigid r senüñ ucuñdan aramızdan egsildi hem vasiyyet eylemiş menüm kanum komayasın alasun demiş varalum düşmeni haklayalum di dedi kılbaş eydür
sen karındaşısın sen var dedi elhâsıl ikisi bile vardılar kazanuñ odasına girdiler selâm verdiler sen sag ol hânum dediler bir yigid aramuzdan egsildi senüñ yoluñda baş verdi derem kanın alalum hem size ısmarlamış benüm kanum alsun demiş aglamagıla nesne mi olur turı gel yokarı dediler kazan eydür
maslahatdur tez cebehâneyi yükletsünler hep begler hep binsünler dedi cemî begler bindi kazanuñ koñur atın çekdiler bindi yorı çalındı kös urıldı gece gündüz demediler yortma oldı aruza ve cemî taş oguz beglerine haber oldı üşde kazan geldi dediler anlar dahı çeri devüp borı agırdun kazana karşu geldiler uç uk boz uk karşulaşdılar aruz eydür
menüm iç oguzda karîmüm kazan olsun emen eydür
menüm karîmüm ters uzamış olsun alp rüstem eydür
menüm kavîmüm eñse koca oglı okçı olsun dedi her biri karîm gözetdi alaylar baglandı koşunlar düzildi borılar çalındı tavullar dögildi aruz koca meydâna at depdi kazana çagırup mere kavat sen benüm karîmümsin sen gel berü dedi kazan kalkan yapındı süñüsin eline aldı başı üzerine çevürdi eydür
mere kavat muhaatlıgıla er öldürmek nece olur men saña göstereyim dedi aruz kazanuñ üzerine at saldı kazanı kılıçladı zerre kadar kesdürmedi öte geçdi nevbet kazana degdi altmış tutam ala gönderin koltuk kısdı aruza bir gönder urdı gögsinden yalabıdak öte geçdi at üzerinden yere saldı karındaşı kara göneye işâret etdi başın kes dedi kara göne atdan endi aruzuñ başın kesdi taş oguz begleri bunı görüp hep atdan endiler kazanuñ ayagına düşdiler suçların dilediler elin öpdiler kazan suçların bagışladı beyregüñ kanın tayısından aldı aruzuñ evini çapdurdı elini günini yagmalatdı yigit yeñil toyum oldı kazan gök alañ çemene çadır dikdürdi otagın kurdı dedem korkud gelüben şadılık çaldı gâzî erenler başına geldügin eydi verdi
kanı dedügüm beg erenler
dünyâ menüm deyenler
ecel aldı yer gizledi
fâni dünyâ kime kaldı
gelimli gedimli dünyâ
soñ ucı ölümli dünyâ
el âkibet uzun yaşuñ ucı ölüm âhırı ayrulık
yom vereyüm hânum
ölüm vaktı geldüginde arı îmândan ayırmasun
ag sakallu babañ yeri uçmag olsun
ag bürçeklü