GSGM Özerk Spor Federasyonları Çerçeve Statüsü
Amaç Madde 1 — Bu Çerçeve Statünün amacı, özerk spor federasyonlarının teşkilatı, genel kurulunun oluşumu, toplanması ve çalışmalarına ilişkin usul ve esaslarla, özerk federasyonların Genel Müdürlük ile Tahkim Kurulu arasındaki ilişkilerinin düzenlenmesidir.
Kapsam Madde 2 — Bu Çerçeve Statü; Türkiye Futbol Federasyonu dışındaki özerk spor federasyonlarının genel kurulunu, yönetim kurulu ile diğer kurullarını, federasyon başkanını, federasyonlara bağlı spor dalları ile ilgili kulüp, sporcu, antrenör, teknik direktör, hakem, idareci, menajer, gözlemci, temsilci ve benzeri spor elemanlarını, federasyonların çalışma usul ve esasları ile Genel Müdürlük ve Tahkim Kuruluyla olan ilişkilerini kapsar.
Dayanak Madde 3 — Bu Çerçeve Statü, 21/5/1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci ve Ek 9 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar Madde 4 — Bu Çerçeve Statüde geçen;
- Bakan: Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Spordan sorumlu Bakanı,
- Genel Müdürlük: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünü,
- Genel Müdür: Gençlik ve Spor Genel Müdürünü,
- Tahkim Kurulu: Özerk federasyon ile kulüpler, federasyon ile sporcu, hakem, teknik direktör, antrenör, idareci ve benzeri spor elemanları, kulüpler ile sporcu, antrenör, idareci ve benzeri spor elemanları, kulüpler ile kulüpler arasında çıkacak ihtilaflarla, federasyon yönetim kurulunca verilecek kararlar ile disiplin veya ceza kurulu kararlarına karşı ilgililerin itirazı üzerine inceleme yaparak kesin karar veren Genel Müdürlük bünyesinde kurulmuş bulunan Kurulu,
- Özerk Federasyon: 3289 sayılı Kanunun Ek 9 uncu maddesi hükümlerine göre oluşturularak tüzel kişilik kazanan, organları genel kurul tarafından seçimle göreve gelen, her türlü kararlarını kendi organları içerisinde alan, bütçesi genel kurul tarafından onaylanan ve ibra edilen, özel hukuk hükümlerine tabi federasyonu,
Uluslararası Federasyon: Özerk federasyonun üyesi olduğu uluslararası federasyonu,
- Spor Dalı: Özerk federasyona bağlı spor branşını,
ifade eder.
Teşkilat Madde 5 — Özerk federasyonların merkezi Ankara’dadır. Federasyon yurt içi teşkilatını ana statüsünde belirlenen esaslar dahilinde kurabilir. Federasyonların merkez teşkilatı,
- a) Genel kurul,
- b) Yönetim kurulu,
- c) Denetleme kurulu,
- d) Disiplin ve/veya ceza kurulu,
- e) Uluslararası federasyonun öngördüğü kurullar,
- f) Hukuk, mali, tahkik, eğitim, sağlık, teknik, dış ilişkiler ve diğer kurullar,
- g) Genel sekreterlik,
- h) İdari birimlerden,
teşekkül eder.
(a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen kurulların görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları federasyonca çıkarılacak ana statüde, diğer kurullar ve birimlerin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları ise talimatlarla belirlenir.
Genel Kurul Madde 6 — Genel kurul federasyonun en üst organıdır. Genel kurulun toplanması ile ilgili her türlü işlemler yönetim kurulunca yürütülür. Genel Müdürlük, genel kurul toplantılarında gözlemci bulundurur. Gözlemci, genel kurul çalışmalarının bu Çerçeve Statü ile ana statüye uygun olarak yapılıp yapılmadığına ilişkin raporunu Bakan’a sunulmak üzere Genel Müdürlüğe verir. Genel kurulun mevzuata aykırı şekilde yapıldığı denetim elemanlarınca tespiti halinde adli yargıda genel kurulun iptali istenilir. Özerk federasyonların genel kurulu en geç dört yılda bir, mali genel kurulu ise her yıl ana statüde belirlenen tarihte yapılır. Genel kurulun kaç üyeden teşekkül edeceği ve bu üyelerin belirlenme yöntemleri federasyonun ana statüsünde yer alır. Genel kurul üye sayısı, ilgili spor dalında faaliyet gösteren kulüp ve sporcu sayısına göre tespit edilir. Genel kurul üye sayısı 120 üyeden az, 250 üyeden fazla olamaz.
Genel kurul aşağıdaki üyelerden oluşur:
- a) Genel Müdür, Genel Müdür yardımcıları ve on il müdüründen oluşacak onbeş üye,
- b) Merkez Danışma Kurulu üyeleri,
- c) Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Başkanlığınca belirlenecek iki üye,
- d) Engelliler spor federasyonlarının seçiminde oy kullanmak üzere, Paralimpik Komitesi Başkanlığınca belirlenecek iki üye,
- e) Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu Başkanlığınca belirlenecek iki üye,
- f) Branşlarında oy kullanmak üzere, bağlı oldukları uluslararası federasyonların dünya ve/veya Avrupa federasyonlarının yönetim kurulu üyeleri,
- g) Görevlerine adli veya idari soruşturma sonucu son verilmemek kaydıyla branşında oy kullanmak üzere asaleten federasyon başkanlığı yapanlar,
- h) Genel kurul tarihinden en az bir yıl önce faal sporculuğu bırakmış olmaları kaydıyla, ilgili branşta olimpiyat oyunlarında ilk üç dereceyi alanlar ve büyükler kategorisinde dünya şampiyonu olanlar ile federasyonlara göre milli sporcular arasından seçilecekler,
- ı) Büyükler kategorisinde en az üç yıl milli takım teknik direktör veya antrenörlüğü yapanlar ile en üst seviyede hakemlik yapanlar arasından seçilecek hakemler,
- i) Türkiye Spor Yazarları Derneği Başkanı ile Genel sekreteri,
- j) Kulüp temsilcileri.
İl müdürlerinin tespitinde, ildeki nüfus oranına göre faal sporcu sayısı esas alınır. Genel kurulu teşkil eden üyelerin en az % 60’ı, seçim tarihinden önceki iki yıl içerisinde federasyon faaliyetlerine katılan kulüp temsilcilerinden oluşur. Ligi bulunan federasyonların genel kuruldaki kulüp temsilcilerinin % 60’ı en üst lige katılan, %30’u federasyonun diğer liglerinde mücadele eden, %10’u ise, mahalli veya bölgesel liglere katılan kulüplerin temsilcilerinden oluşur. Ligi bulunmayan federasyonlarda ise, her federasyonun özelliğine göre yukarıda belirtilen kriterler esas alınarak ana statülerinde belirlenir. Üniversiteler Spor Federasyonu Genel Kurulunda; bünyesinde beden eğitimi ve spor yüksekokulu ile fakültelere bağlı beden eğitimi ve spor bölümü bulunan üniversitelerin rektörlerince yüksekokul veya bölümlerden belirlenecek ikişer üye, diğer üniversitelerde ise rektörlerince belirlenecek birer üye ile yaz veya kış dünya üniversiyad oyunlarında ilk üç, Satranç branşında seçim tarihinden bir yıl önce Türkiye klasmanında ilk ondörde giren, Briç de ise; seçim tarihinden bir yıl önce kategorilerinde en fazla milli ve Türkiye şampiyonu olmuş ondört sporcu oy kullanır. Birden fazla oy kullanma hakkına sahip olan üyeler, ancak bir kez oy kullanabilir. Genel kurulda vekaleten oy kullanılamaz. Federasyonda ücretli veya sözleşmeli statü ile görev yapanlar genel kurul üyesi olamazlar.
Genel Kurul Toplantıları Madde 7 — Olağan genel kurul; olimpik spor dallarında dört yılda bir ilgili olimpiyat oyunlarının bitim tarihinden itibaren, olimpik olmayan spor dallarında ise, yaz olimpiyat oyunlarının bitiminden itibaren altı ay içerisinde yapılır. Mali genel kurul ise, her yıl yapılmak kaydıyla, federasyonların ana statüsünde belirlenen tarihte yapılır.
Olağanüstü genel kurul;
- a) Genel Müdürlüğün bağlı olduğu Spordan Sorumlu Bakanın yaptırdığı denetim sonucu görev başında kalmasında sakınca görülen federasyon başkanı veya yönetim kurulu üyeleri hakkında karar almak,
- b) Federasyon yönetim kurulunun kararı,
- c) Toplam delege sayısının en az % 40’ının noter kanalı ile yazılı müracaatı,
üzerine toplanır.
(a) bendinde belirtilen durumda veya mali genel kurulda ibra edilmeyen başkan veya yönetim kurulu üyelerinin yerine kalan süreyi tamamlamak üzere en geç altmış gün sonra seçim yapılmak üzere genel kurul olağanüstü toplanır. Ancak, (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hallerde, genel kurul toplantısının üzerinden en az altı ay geçmeden olağanüstü genel kurul toplantısı yapılamaz. Olağanüstü genel kurul toplantısı, toplantı isteği federasyona ulaştığı tarihten itibaren en geç altmış gün içerisinde yönetim kurulunca yerine getirilir. Olağanüstü genel kurulda, toplantı konusu haricinde başka konu görüşülemez. Genel kurul; üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamaması halinde, takip eden günde genel kurul çoğunluk aranmaksızın toplanır. Ancak bu toplantıya katılanların sayısı seçimle belirlenen kurulların üye sayısının iki katından aşağı olamaz.
Genel Kurulun Görevleri Madde 8 — Genel kurulun görevleri şunlardır:
- a) Ana statüyü yapmak veya değiştirmek,
- b) Başkan, yönetim, denetim, disiplin ve/veya ceza kurulu üyelerini seçmek,
- c) Yönetim kurulu tarafından hazırlanan faaliyet programını ve bütçeyi onaylamak ve gerektiğinde bütçe harcama kalemleri arasında değişiklik yapmak konusunda yönetim kuruluna yetki vermek,
- d) Yönetim kuruluna taşınmaz mal alımı - satımı ve kiralanması için yetki vermek,
- e) Yönetim kurulu faaliyet ve mali raporlarını ibra etmek,
- f) Denetleme kurulu raporunu ibra etmek,
- g) Yönetim kurulu tarafından hazırlanan ödül ve yardım talimatını onaylamak,
- h) Federasyonun borçlanmasına karar vermek,
- ı) Kanun ile verilen diğer görevleri yapmak.
(d) ve (h) bentlerindeki konularda, genel kurula katılan üyelerin dörtte üçünün kabul oyuyla karar verilebilir. Federasyon yönetim kurulu, yedi üyeden az, onbeş üyeden fazla, denetleme kurulu ise üç üyeden az, beş üyeden fazla olamaz. Federasyon bütçesinin en az yüzde onbeşinin eğitim, altyapı ve kulüplere yardım olarak ayrılması zorunludur.
Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması Madde 9 — Genel kurul gündemi, toplantı tarihinden en az on beş gün önce Türkiye genelinde yayın yapan iki gazetede ilanen duyurulur. Genel kurul çağrısı, toplantı gündemi, faaliyet raporu, denetleme raporu ile bütçe tasarısı toplantıdan en az onbeş gün önce federasyonun ve Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde üyelere duyurulur.
Genel Kurul Üye Listesi Madde 10 — Genel kurula katılma hakkını kazanan üyelerin listesi, federasyon tarafından hazırlanır. Üye listesinde üyelerin adı ve soyadı, temsil ettiği kurum ve kuruluş belirtilir. Üye listesi genel kurul tarihinden otuz gün önce federasyonun ve Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde ilan edilir. Genel kurul toplantısına ilişkin işlemler yönetim kurulunca yürütülür. Listenin ilan edildiği tarihten itibaren onbeş gün içerisinde itiraz edilebilir. Üye listesine itiraz yönetim kurulunca değerlendirilir ve bir gün içerisinde karara bağlanır. Bu karara karşı iki gün içerisinde Tahkim Kuruluna itiraz edilebilir. Tahkim Kurulu itirazın kendisine ulaştığı tarihten itibaren üç gün içerisinde kesin karar verir. Divan oluştuktan sonra genel kurul çalışmaları ile ilgili her türlü itiraz, divan tarafından çözümlenir. Genel kurul başkanlık divanının oluşumu, gündem, başkanlık divanının görev ve yetkileri, federasyon başkanlığına ve kurullara aday olma, seçimlerin yapılması, oyların tasnifi, seçim sonuçlarının ilanına ilişkin usul ve esaslar ana statüde düzenlenir.
Tahkim Kurulunun Görevleri Madde 11 — Tahkim Kurulu; özerk federasyon ile kulüpler, federasyon ile sporcu, hakem, teknik direktör, antrenör, idareci ve benzeri spor elemanları, kulüpler ile sporcu, antrenör, idareci ve benzeri spor elemanları, kulüpler ile kulüpler arasında çıkacak ihtilaflarla federasyon yönetim kurulunca verilecek kararlar ile disiplin veya ceza kurulu kararlarına karşı ilgililerin itirazı üzerine inceleyerek kesin karara bağlar. Tahkim Kurulu, 3289 sayılı Kanun, Genel Müdürlüğün ilgili mevzuatı, federasyonların ve uluslararası federasyonların kurallarını dikkate alarak hüküm tesis eder.
Genel Müdürlük ile İlişkiler Madde 12 — Genel Müdürlük bütçesinden ilgili spor dalı için ayrılacak toplam tutar ile gerektiğinde ilgili branşın alt yapısına ve eğitimine ilişkin projelerinin desteklenmesi amacıyla tahsis edilecek kaynak, Genel Müdürlüğün yıllık harcama programı dikkate alınarak federasyon hesabına aktarılır. Genel Müdürlük bütçesinden ilgili branşın alt yapısına ve eğitimine ilişkin projelerin desteklenmesi amacıyla yapılacak kaynak tahsislerinde;
- a) Spor dalının olimpik olup olmadığı,
- b) Faal sporcu ve kulüp sayısı,
- c) Spor dalının Ülkemizin tanıtımına olan katkısı,
- d) Projenin sponsorlar eliyle yürütülebilip yürütülemeyeceği,
hususları değerlendirilir.
Federasyonun talebi halinde, Genel Müdürlüğün mülkiyetinde bulunan menkul veya gayrimenkuller bedelsiz olarak 49 yıl süre ile tahsis edilebilir. Tahsisin süresi, konusu, başka federasyon veya Genel Müdürlük tarafından kullanılıp kullanılamayacağı, kullanımındaki gayrimenkullerin ortak kullanımı halinde, bakım - onarım masrafları ve tesislerde istihdam edilecek personelin niteliği, özlük hakları ile Genel Müdürlük personelinden faydalanma usul ve esasları Genel Müdürlük ile özerk federasyon arasında yapılacak protokol ile tespit olunur. Söz konusu menkul ve gayrimenkullerin tahsis amacı dışında kullanılması halinde, tahsis işlemi Genel Müdürlükçe iptal edilir. Özerk federasyonların ödül ve sponsorluk işlemleri, 3289 sayılı Kanunun 5105 sayılı Kanun ile değişik ek 3 üncü maddesi ile bu maddeye istinaden çıkarılan Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yürütülür.
Özerk Federasyonun Gelirleri Madde 13 — Özerk federasyonların gelirleri şunlardır:
- a) Genel Müdürlük bütçesinden ayrılacak pay,
- b) Genel Müdürlük bütçesinden altyapı ve eğitime ilişkin projelerin desteklenmesi için aktarılacak kaynak,
- c) Katılım payı,
- d) Tescil ve vize ücretleri ile transferlerden alınacak pay,
- e) Sponsorluk gelirleri,
- f) Reklam, yayın ve basılı evrak gelirleri,
- g) Ceza ve itiraz gelirleri,
- h) Yardım ve bağışlar,
- i) Kira ve işletme gelirleri,
- j) Diğer gelirler.
Özerk federasyonların tüm gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Harcamalara ilişkin usul ve esaslar ana statüde düzenlenir.
İhtilafların Çözümü Madde 14 — Özerk federasyonların denetimine ilişkin hususlar hariç olmak üzere, Genel Müdürlük ile özerk federasyonlar arasında çıkacak her türlü ihtilaf, Tahkim Kurulunca belirlenecek bir üyenin başkanlığında, Genel Müdürlük ve özerk federasyonca görevlendirilecek üçer kişiden oluşturulacak komisyon tarafından görüşülerek kesin karara bağlanır.
Ana Statü ve Talimatlar Madde 15 — Özerk federasyonlarca hazırlanan ana statü ile buna dayalı olarak çıkarılacak olan talimat ve benzeri düzenleyici işlemler Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer.
Geçici Madde 1 — (Değişik: RG 13/11/2004-25642) Bu Çerçeve Statünün Resmi Gazete’de yayımlanmasından önce özerklik kararı Resmi Gazete’de yayımlanan federasyonların ilk genel kurulu Çerçeve Statüsünün yayımlanmasından itibaren en geç altı ay içerisinde, Çerçeve Statüsünün yayımlanmasından sonra özerklik kararı Resmi Gazete’de yayımlanan federasyonların genel kurulları ise özerklik kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren en geç altı ay içerisinde yapılır.
Özerk federasyonların ilk genel kurul üyelerinin Çerçeve Statüye uygun olarak belirlenmesi, yapılacak itirazların sonuçlandırılması ile diğer iş ve işlemler Genel müdürlük bünyesinde oluşturulacak bir kurul marifetiyle yerine getirilir. Başkanlık divanı oluşturulduktan sonra bu kurulun görevi sonar erer
Ek Madde 1 —(Ek: RG 5/1/2005-25691) Genel Müdürlüğün merkez veya taşra teşkilatında; Genel Müdür yardımcısı, kurul veya daire başkanı, I. Hukuk Müşaviri, hukuk müşaviri, başmüfettiş, müfettiş, federasyon genel sekreteri, il müdürü veya şube müdürü görevinde bulunanlar seçimle ilgili adaylık başvurularının yapıldığı tarihte idari görevlerinden ayrılmadıkça Federasyon Başkanlığına aday olamazlar.
Yürürlük Madde 16 — Bu Çerçeve Statü yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme Madde 17 — Bu Çerçeve Statü hükümlerini Gençlik ve Spor Genel Müdürü yürütür.