Fatih’in Bosna ruhbanlarına verdiği hatt-ı şerif

by II. Mehmed

Çeviri yazısı

Hüve'l-mu'în

Merhûm ve mağfûrun-leh Ebü’l-feth Gāzî Sultân Mehmed Hân rahime’llâhü aleyhi ve’l-gufrân hazretlerinin hatt-ı şerîfidir.

[Tuğra]

Nişân-ı şerîf-i âlîşân-ı sultânî, tuğra-yı garrâ-yı gîtî-sitân-ı hâkānî, ben ki, Sultân Mehmed Hân'ım. Cümle avâmm u havâssa ma‘lûm ola ki, işbu dârendegân-ı fermân-ı hümâyûn Bosna ruhbânlarına mezîd-i inâyetim zuhûra gelüp buyurdum ki, mezbûrlara ve kiliselerine kimesne mâni‘ ve müzâhim olmayup ihtiyâtsız memleketimde duralar ve kaçup gidenlere dahî emn ü emân olalar ki, gelüp bizüm hâssa memleketimizde havfsız sâkin olup kiliselerinde mütemekkin olalar ve yüce hazretimizden ve vezîrlerimden ve kullarımdan ve re‘âyâlarımdan ve cümle memleketim halkından kimesne mezbûrlara dahl ü ta‘arruz edüp incitmeyeler. Kendülere ve cânlarına ve mâllarına ve kiliselerine ve dahi yabandan hâssa memleketimize âdem getürürler ise yemîn-i mugallaza iderim ki, yeri göğü yaradan Perverdigâr hakkı içün ve yedi Mushaf hakkı içün ve ulu Peygamber hakkı içün ve ve yüz yigirmi dört bin peygamberler hakkı içün ve kuşandığım kılıç içün bu yazılanlara hiçbir ferd muhâlefet eylemeye. Mâdâm ki bunlar benim emrime mutî‘ ve münkâd olalar. Şöyle bilesiz.

Tahrîren fî 28 Mayıs [1478].
Be-yurd-ı Kal‘a-i Drac

Türkiye Türkçesine aktarımı

Ben Fatih Sultan Han, bütün dünyaya ilan ediyorum ki; kendilerine bu Padişah Fermanı verilen Bosnalı Fransiskenler himayem altındadır ve emrediyorum:

Hiç kimse ne bu adı geçen insanları, ne de onların kiliselerini rahatsız etmesin ve zarar vermesin. İmparatorluğumda huzur içinde yaşasınlar. Bu göçmen durumuna düşen insanlar özgür ve güvenlik içinde yaşasınlar. İmparatorluğumdaki tüm memleketlere dönüp korkusuzca kendi manastırlarına yerleşsinler.

Ne padişahlık eşrafından, ne vezirlerden veya memurlardan, ne hizmetkârlarımdan hiç kimse bu insanların onurunu kırmayacak ve onlara zarar vermeyecektir. Hiç kimse bu insanların hayatlarına, mallarına ve kiliselerine saldırmasın, hor görmesin veya tehlikeye atmasın. Hatta bu insanlar başka ülkelerden devletime birisini getirirse onlar da aynı haklara sahiptir.

Bu padişah fermanını ilan ederek burada, yerlerin, göklerin yaratıcısı ve efendisi Allah, Allah'ın elçisi aziz Peygamberimiz Muhammed ve 124 bin peygamber ile kuşandığım kılıç adına yemin ediyorum ki; emrime uyarak bana sadık kaldıkları sürece tebaamdan hiç kimse bu fermanda yazılanların aksini yapmayacaktır.

Kaynak: < Fatih Sultan Mehmed Dönemi Ferman ve Arşiv Belgeleri. Gebze Belediyesi. 2018. s. 173  
Telif durumu:

Bu eser, başka bir eserin bilimsel olmayan metodlarla oluşturulmuş bir transkripsiyonu veya faksimilesi olup ana eserden bağımsız bir telif hakkı korumasına sahip değildir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'un işlenmiş eserleri tanımlayan 6. maddesine göre; henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi (ilmi bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler istisna olmak üzere) halinde oluşturulan eser telif korumasına tâbi olacaktır. Ancak bu eser kanunun gösterdiği istisna kapsamında olduğundan kamu malıdır.