İstiklâl Mahkemeleri Kanunu

Sayı:

Resmî Gazete

---

KANUN

İstiklal Mahkemeleri Kanunu

Kanun No. 29

Kabul Tarihi: 31.7.1922

 

İstiklal mehakimi kanunu

No.
248

Madde 1 İcra Vekilleri Heyetince gösterilecek lüzum ve Büyük Millet Meclisince ekseriyeti mutlaka ile verilecek karar üzerine icabeden mahallerde istiklâl mahkemeleri teşkil olunur.
Madde 2 Bu mahkemeler Büyük Millet Meclisinin ekseriyeti mutlakası ve reyi hafi ile kendi âzası meyanından müntahap bir reis ve iki âza ve bir müddeiumumiden teşekkül eder. Ancak heyeti mahkemeye tari olacak noksanın ikmalini teminen ayrıca bir âza daha intihap olunur.
Madde 3 İstiklâl mahkemelerinin vezaifi berveçhi âtidir:

A) Muvazzaf ve gönlü ile hizmeti askeriyeye dahil olupta firar edenler ve fi­rara sebebiyet verenler ve firari derdest ve şevkinde tekâsül gösterenler ve firari­leri bilihtiyar ihfa ve iaşe ve ilbas edenler hakkında Ceza kanunnamesiyle askerî kavanininde muayyen cezayi hüküm ve esbabı . muhaffefe ve müşeddede mevcut olduğu takdirde yalnız bu fıkradaki ceraime münhasır olmak üzere tensip edeceği diğer güna mukarreratı ittihaz eylemek;

B) 29 nisan sene 1336 tarihli Hiyaneti vataniye kanununun muhtevi olduğu ceraimi;

C) Devletin emniyeti hariciye ve dahiliyesini ihlâl edenler hakkınla Ceza ka­nununun birinci babının birinci ve ikinci fasıllarında muharrer ceraimi;

D) Askerî ve siyasi casusluk ve suikast siyasi ve asker ailelerie taarruz ve tecavüz ceraimi;

H) Seferberlikte tedariki vesaiti nakliye komisyonlarının suiistimalât ve müsanahatı hakkında Askerî ceza kanununa müzeyyel 12 şevval 1332 ve 21 ağustos L330 tarihli kanunu muvakkatin birinci maddesini muaddil 28 rebiyülâhır 1332 ve 2 mart 1331 tarihli kanunda musarrah ceraimi rüyet etmek;

K) ihtilasta bulunan, rüşvet alan bilûmum memurini mülkiye ve askeriyeyi ve bunlara hangi sınıftan olursa olsun iştirak ve vesatet eyliyenleri;

S) Nüfuzu memuriyetinden istifade ederek halka zülüm ve işkencede bulunan memurini mülkiye ve askeriyeyi muhakeme etmek.

Madde 4 Büyük Millet Meclisi lüzum gördüğü istiklâl mah­kemeleri için üçüncü maddede muharrer vezaiften bir kısmının istisnasına karar rerebüir.
Madde 5 İstiklâl mahkemelerinin idamdan gayri hükümleri katî olup infazına, bilûmum kuvayi müselleha ve gayri müsellehai Devlet memurdur. İdam hükümleri Büyük Millet Meclisince bilûmum mesaile tercihan tetkik ve tasdik olunduktan sonra infaz olunur. Şu kadar ki müstacel ve müstesna hal ve zamanda idam hükümlerinin dahi Meclisçe tasdik edilmeksizin infazına Meclis karariyle mezuniyet verilebilir.
Madde 6 İstiklâl mahkemeleri kararlarına bu mahkeme müddeimumisinin hakkı itirazı vardır. Müddeti itiraz yevmi tefhimin ferdasından itibaren üç gündür ve itirazı vâki Büyük Millet Meclisince katiyen hallolunur.

Madde 7 İstiklâl mahkemesi heyetleri her altı ayda bir intihap olunur ve bu müddetin hitamından evvel heyet tamamen veya kısmen meclis karariyle tebdil edilebileceği gibi esbabı teşkilin zevaliyle faaliyeti dahi tatil olunur.
Madde 8 Müddeiumumiler işbu kanun ahkâmına tevfikan muttali olacakları ceraim hakkında takibatı kanuniyede bulunurlar. Tevkif ve tahliye kararlarında müddeiumumilerin mütalâası alınmadıkça tev­kif ve tahliye yapılamaz, istiklâl mahkemelerinin vasıtai muhabere ve tebliğ ve tebellüğü müddeiumumileridir. İstiklâl mahkemelerinin mukarreratının infazı hususunda kuvvei müselleha ve gayri müsellehaya müddeiumumiler âmirdir.

Madde 9 İstiklâl mahkemelerinin evamir ve mukarreratını infaz etmiyenler veya infazda taallül gösterenler müddeiumumilerinin talep ve sev­ki üzerine aynı mahkemeler tarafından tahtı muhakemeye alınırlar.

Madde 10 İstiklâl mahkemeleri Askerî ceza kanununun yedinci fas­lındaki hukuku emiriyeden maada hukuku şahsiyeye hükmedemezler.

Madde 11 istiklâl mehakimi ile mehakimi sair arasında tahaddüs edecek ihtilâfı merci Türkiye Büyük Millet Meclisi Adliye encümenince bil­cümle umuru takdimen hallolunur.

Madde 12 Her istiklâl mahkemesi ketebe ve müstahdemin maaşatı asliyesi şehrî yüz lirayı geçmiyecektir.

Madde 13 Her istiklâl mahkemesi ayda bir defa Heyeti Umumiyeye hulâsai hüküm ve mesai cetveli göndermeğe mecburdur.

Madde 14 Firariler hakkındaki 11 eylül 1336 tarihli kanun ile istiklâl mahkemeleri kanununun birinci maddesine müzeyyel 26 eylül 1336 ta­rihli kanun ve firariler hakkındaki 11 eylül 1336 tarihli kanunun 2 nci maddesini muaddil 6 rebiyülevvel 1339 ve 28 teşrinisani 1336 tarihli kanun mülgadır.

Madde 15 İşbu kanun tarihi neşrinin ferdasından itibaren mer'idir.

Madde 16 İşbu kanun Büyük Millet Meclisi tarafından icra olunur.

31 temmuz 1338 ve 4 zilhicce 1340