Şûrâ-yı Devlet Bâb-ı Seraskerî Mesâlihi

Şûrâ-yı Devlet Bâb-ı Seraskerî Mesâlihi 607 / 15:


Askerî Cezâ Kânûnnâmesinin Musahhahıdır

Birinci Bâb

Usûl-i ‘Umûmiyye Beyânındadır

Birinci Madde: Efrâd-ı asâkir-i berriyye ile taht-ı intizâma alınmış olan asâkir-i zabtiyye zâbitân ve neferâtı kâffeten ve askerî mütekâ’idlerinden ve sunûf-ı sâirenin herhangi birinden hidemât-ı askeriyye-i berriyyede müstahdem olanlar ile esnâ-yı muhârebede mahall-i mu’arrekede müctemi’ harb orduları dâhilinde bulunan ümerâ ve zâbitânın hademesiyle eşhâs-ısâire cümleten töhmetleri vukû’unda dîvân-ı harb huzûrunda işbû kânûnnâme-i hümâyûn mûcibince muhâkeme ve metninde ta’yîn olunan ahkâm-ı cezâiyye ile mu’âmele olunurlar.

İkinci Madde: Asâkir-i nizâmiyye zâbitânı mütekâ’idleri hidemât-ıaskeriyye hâricinde bulundukları esnâda mülkiyye cezâ kânûnnâmesinin ahkâmı tahtında bulunup yalnız rütbelerine mahsûs üniformalarını lâbis bulundukları halde kendilerinden dolayı rütbelerinin mâ-dûnunda ve mâ-fevkinde bulunan efrâd-ı askeriyye haklarında işbû kânûnnâmenin yüz ikinci ve yüz üçüncü ve yüz dördüncü ve yüz beşinci ve yüz yedinci ve yüz sekizinci ve yüz on dördüncü maddeleri ahkâmı cârî olacağı misillû üniformalarını gerek lâbis ve gerek gayr-i lâbis bulundukları hâlde mâ-dûnlarıve mâ-fevkleri bulunan efrâd-ı askeriyyeden dolayı kendi haklarında zikr olunan maddelerin ahkâmı cârî olur.

Üçüncü Madde: Gerek efrâd-ı askeriyye mütekâ’idleri ve gerek âhar sûretle silk-i askerîden muhrec bulunan kesân silah altında müstahdem bulundukları esnâda vukû’a gelip tekâ’üd veyâ ihrâclarından sonra tebeyyün eden cünhaları için işbû kânûnnâmenin taht-ı ahkâmına dâhil olurlar.

Dördüncü Madde: Neferât-ı redîfe gerek ta’lîm ve gerek sefer için silah altına tecemmu’ etmedikçe mülkiyye cezâ kânûnnâmesinin ahkâmı tahtında bulunurlar. Fakat asâkir-i nizâmiyye ve redîfe zâbitânından ve üniformalarınılâbis olan mütekâ’idîn-i askeriyyeden dolayı haklarında işbû kânûnnâmenin yüz ikinci ve yüz üçüncü ve yüz dördüncü ve yüz beşinci ve yüz yedinci ve yüz sekizinci ve yüz dokuzuncu maddeleri ahkâmı cârî olur. Beşinci Madde: İşbû kânûnnâmede zikr olunmayan cürmlerin cezâsımülkiyye kânûnnâmesinin ahkâmı mûcibince hükm olunur.

Altıncı Madde: Efrâd-ı askeriyye ile hidemât-ı askeriyyeden hâric kimesneler beyninde müştereken vukû’a gelecek cürmlerin muhâkemesi îcâb ettiği takdîrde efrâd-ı askeriyye müttehimlerinin mehâkim-i sâire huzûrlarında ve bi’l-akis bunlardan hâric kimesnelerin hâl-i hazırda dîvân-ı harb huzûruna celb ü istintâkları yalnız cünha-i vâkı’anın ikmâl-i tahkîkâtı ma’nâsında câ’iz olup herhâlde müttehimin cezâsı sıfat-ı mahsûsasına göre tâbi’ olduğu mahkeme ma’rifetiyle hükm olunur yalnız yüz yetmiş beşinci ve yüz yetmişaltıncı ve yüz yetmiş yedinci ve yüz yetmiş sekizinci ve yüz sekseninci maddelerde gösterilen cinâyetler de efrâd-ı askeriyye ile müşârekette sıfat-ıaskeriyyeden hâric kimesneler bulunduğu hâlde bunlar dahî dîvân-ı harp ma’rifetiyle bi’l-muhâkeme efrâd-ı askeriyye gibi zikr olunan maddelerde mu’ayyen cezâlar ile mücâzât olunurlar.

Yedinci Madde: Dîvân-ı harbin mu’âmelât-ı belediyyeye müte’allik hukûk-ışahsiyye mürâfa’ası ru’yetine me’mûriyeti olmayıp bunun ru’yeti mehâkim-i şer’iyye ve belediyyeye âittir. Dîvân-ı harb ma’rifetiyle hükm olunan bir cezânın ta’yîn ü icrâsı hukûk-ışahsiyye mehâkiminin hükmünün icrâsını ve efrâdın hukûk-ışahsiyye da’vâlarında olan salahiyetini hâlen ve istikbâlen hiçbir vechile iskât edemez ma’mâ-fîh sâir bir mahkemeden efrâd-ıaskeriyye haklarında sâdır olan hükmün icrâsı askerî idâresine muhavvel olur yalnız on beşinci maddede beyân olunacağı vechile silk-i askerîden bi’l-ihrâc mülkiyyeye teslîm olunan müttehimin cezâsı mülkiyye mübâşeretiyle icrâ olunur.

Sekizinci Madde: Telgraf ve şikâr ve sayd-i mâhî ve gümrük ve rüsûmât ve ormanlar ve turuk ve me’âbir nizâmâtına muhâlefet eden efrâd-ıaskeriyye ol-nizâmlar ahkâmınca mücâzât olunurlar fakat işbû nizâmât ahkâmınca efrâd-ı askeriyyeden cezâ-yı nakdî alınmak îcâb eylediği takdîrde on dördüncü madde mûcibince hareket olunur.

Kaynak: Ünal, Uğur (2006). Sultan Abdülaziz Devri Osmanlı Kara Ordusu (1861-1876) (PDF) (Doktora). Ankara: Gazi Üniversitesi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021. 
Telif durumu:

Bu eser, başka bir eserin bilimsel olmayan metodlarla oluşturulmuş bir transkripsiyonu veya faksimilesi olup ana eserden bağımsız bir telif hakkı korumasına sahip değildir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'un işlenmiş eserleri tanımlayan 6. maddesine göre; henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi (ilmi bir araştırma ve çalışma mahsulü olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler istisna olmak üzere) halinde oluşturulan eser telif korumasına tâbi olacaktır. Ancak bu eser kanunun gösterdiği istisna kapsamında olduğundan kamu malıdır.