İskendernâme/1-100
1. Zikr-i Bismillâhi Rahmâni’r-Rahîm
Kamu nesne bizegidür iy Hakîm
2. Her kimüñ kim yoldaşı Tevfîk ola
Her ne söz kim söyleye tahkîk ola
3. Çünki tevfîk oldı bize hem-tarîk
Dürr-i ma’nîye kulak tut iy refîk
4. Andelîbem nagmeler sâz ideyim
Tûtiyem şekker söz âgâz ideyim
5. Söz diyeyim söz ne resme şöyle nagz
Kim revân andan mu’attar kıla magz
6. Yazayım bir nakş kim Nakkâş-ı Çîn
Görse anı kıla yüzbin âferîn
7. Bir gül-istân düzedeyin şavk-ıla
Kim anı Rıdvân temâşâ-gâh kıla
8. Rûh-ı Kudsem şöyle üreyim nefes
Kim ana îsî ola cândan heves
9. Sözde şöyle nazm idem dürr-i semîn
K’anı gerden-bend ideler hûr-ı în
10. Câdulıkda her nefes k’efsûn kılam
Sihri ben Bâbillüden efzûn kılam
11. Çengümi bir perdeye sâz eyleyem
Kim ana Dâvûdı dem-sâz eyleyem
12. Sözde idem bir Yed-i Beyzâ ıyân
Kim vire Mûsâ Asâsından nişân
13. Derd-mendem yanaram niteki ûd
N’ola şöyle nâle eylersem ki ûd
14. Derd-mendüñ nâlesi dil-keş olur
Oda yanmayan dem-i nâ-hoş olur
15. Ûd yandugı-y-çun oldı hoş-nefes
Şöyle k’eydür cân u dil aña heves
16. Yandugı-y-çun nây oldı hoş-nevâ
Sanma anuñ nâlesin bâd-ı hevâ
17. Kimde k’İbrâhîm bigi derd ola
Nâr-ı Nemrûd aña bâg-ı verd ola
18. Derdi vardı kim didi aña Kerîm
“İnne İbrâhîme evvâhün halîm”
19. Cân içinden oldı sözüm n’ola pes
Şöyle kim micmerdür olsam hoş-nefes
20. Sûzdur sözümi ma’mûr eyleyen
Nârdur şem’i yakup nûr eyleyen
21. Anuñ-ıçun hoş-nefes oldı adum
K’oldı micmer bigi içümden odum
22. Şem’a bir gice didi Pervâne ben
Âşık u ma’şûk-ıla vaslatda sen
23. Yâr-ıl’olmış sinüñ işüñ şöyle nûr
Ben yanarken andan uş peyveste dûr
24. Şem’ dir âşık benem kim her gice
Şubh olınca yanaram ucdan uca
25. Sini bir şu’le kaçurur şöyle hâm
Dururam uş ben yahılınca temâm
26. Ben bekâ virüp fenâyı almışam
Riştesin cânumuñ oda salmışam
27. Aña irdüm virdügüm-çün ben beni
Sen seni dirsin bulamazsın anı
28. Şem’ dahı micmere didi ki ben
Yanaram ‘ışk odına şöyle ki sen
29. Gözi yaşlu içi başlu olmışam
Her gice od içinde taña kalmışam
30. Bende-y-iken âyet-i Nûr u Duhân
N’işe saña meyl ider peyveste cân
31. Ben dahı oda yanaram n’işe pes
Yoh-durur bende bu sendeki nefes
32. Ne ķohu irişdi cânândan saña
Kim göñüller meyl ider cândan saña
33. İkimüz bir odda nedür pes sebeb
K’ol ķohu baña virilmez iy ‘aceb
34. Didi micmer ţaşradan yakan seni
İçerüden yaķar uş görgil beni
35. Sini ţaşra yañadan yakar bu nâr
Hem sėnüñ elüñde bir ser-rişte var
36. Sûzen-i îsî gibi saña hicâb
Oldı ol ser-rişte bu-durur savâb
37. Baña benden kalmaduġı-y-çun eser
Böyle oldum hoş-nefes iy pür-hüner
38. Varlıġuñdan nice kim bir rişte var,
Sanma kim sini ķabûl eyleye yâr
39. Ne ki senden sen fenâ olmayasın
Şem’ bigi andan bekâ bulmayasın
40. Varlıġuñı yaķ ki hoş-dem olasın
Kendüñi yitür ki yârı bulasın
41. Derd-mend ol kim sini sora habîb
Derdi olana ‘ilâc eyler ţabîb
42. Yanmayınca ‘ûd hoş-dem olımaz
Ol ki yoķdur zahmı merhem bulımaz
43. Pâk iden cân gevherin derd olur
Kişi k’anuñ derdi yoķ nâ-merd olur
44. Derd-mend ol râhat-ı cân bulasın
Cânlaruñ derdine dermân bulasın
45. Derddür cân naķdine olan mehek
Ķalbi anuñ-ıla pâk itmek gerek
46. Derd ider göñlüñi tevhîde hâs
Od ider altunı topraķdan halâs
47. Şöyle kim dûlâb dök der ile yaş
Kim yaşuñdan yaşarup kur’ola yaş
48. Çarh bigi hûb u ser-sebz olasın
Feth-i bâb-ı rahmete yol bulasın
49. Turduġuñ yir Cennet ü eşcâr ola
Ŕâst “tecrî tahtihe’l-enhâr” ola
50. Her ne tâ’atdan ki var yig oldı derd
Biñ du’âyı germ ider bir âh-ı serd
51. Âh yıķuķla sınuķlardan gelür
Haķ yıķuķ sınuķ göñüllerde olur
52. Göñlini vîrân tutan ma’mûr olur
Haķ tecellîsi-y-ile pür-nûr olur
53. AHMEDÎ olduġı-y-ıçun sûz-nâk
Oldı her ġışdan sözi zer gibi pâk
54. Lâ-cirem kim oldı pür deryâ-yı dür
Kim cihânı gevher-ile ķıldı pür
55. Çünki ķālıbın giderüp oldı pâk
Naķdin ‘anuñ kimse ţa’nından ne bâk
56. Olduġı-y-çun derd-mend eyle ki ney
Sözler ider ölü göñülleri hay
57. Derd-i Eyyûb olduġı-y-çun hem-nişîn
Adı Ni’me’l-‘Abd oldı_anuñ yakîn
58. Kendüyi öger diyü ‘ayb itme baña
Söz ögerem bini ögmezem saña
59. Söz-durur söz âdemînüñ rütbeti
Söz-durur iki cihânuñ ziyneti
60. Kamu nesne fer’ sözdür bî-şek asl
Cinsden sözdür kim oldı nev’e fasl
61. Dünya işi söz-ile tutdı nizâm
‘Uķba işi söz-ile oldı temâm
62. Yire gökden hân-ı rahmet geldi söz
Halķa Haķdan kān-ı ni’met oldı söz
63. Ger bedâyi ‘söz-ile olur ‘ayān
Ger ma’ānî söz-ile bulur beyân
64. Yücelür söz-ile ulular adı
Dirilür söz-ile ölüler adı
MAKÂLE-İ ÛLÂ DER-TEVHÎD-İ BÂRİ TAÂLÂ CELLE CELÂLEHÜ
65. Fikr ider misin ki var bir pāk-zât
K’andan aldı varlığını kâyiñât
66. Bu cüvân-ser yir ü bu çarh-ı kebûd
Kendüzinden bulmadı lâ-şek vücûd
67. Kendü zâtından degül rûşen bu şem’
Kendü kendüden dirilmedi bu cem’
68. İşbu Hindû vü bu Rûmî nev-cüvân
Birbirin bî-sebeb ķomaz ‘ayân
69. Hergün işbu şeb-rev-i sâhib-cemâl
Kendüzinden mi bulur naķs u kemâl
70. Kendü mi bizendi saķf-ı lâciverd
Kendü mi döşendi ferş-i sâl-hord
71. Naķş ola mı kim anuñ naķķâşı yoķ
Ferş ola mı kim anuñ ferrâşı yoķ
72. Kendüden mi oldı zâhir ķıl nazar
Bu ķamu elvân u eşkâl ü suver
73. Bir nazar ķıl gör n’iredendür bu kevn
Fikr it kimden belürdi bunca levn
74. Kimden olmışdur bu ķandil ü bu deyr
N’iredendür bu sükûn u bunca seyr
75. Kandan olmışdur bu haymezer-nigâr
Kimden olmışdur bu ferşaţlas-şi’âr
76. Kim düzetdi âlemüñ tertîbini
Kim yaratdı Âdemüñ terkîbini
77. Kimden ol k’eyler bahârı sîm-bâr
Kimdür ol k’eyler hazânı zer-nisâr
78. Kimden oldı hem-dem-i ‘îsî sabâ
Sebzeyi Hıżra kim itdi hem-ķabâ
79. Nergisüñ gözini kehlâ kim ķılur
Yâsemîn yüzini ra’nâ kim ķılur
80. Kim düzetmişdür güli rûşen-çirâg
Lâlenüñ yüregine kim urdı dâġ
81. Kim bitürür âb u gilden ney-şeker
Kim getürür hâreden hurmâ-yı ter
82. Sahrâdan kimdür düzeden la’l-i nâb
Ķaţreyi kimdür iden dürr-i hôş-âb
83. Gicenüñ zülfin muţarrâ kim ķılur
Gündüzüñ yüzini ġarrâ kim ķılur
84. Hâlık-ı Kevneyn ki anuñ ‘izzeti
Yir ü gök ţoludur anuñ ķudreti
85. Evvel oldur Evvel-i bî-ibtidâ
Âhır oldur Âhır-ı bî-intihâ
86. Zâtına yoķdur hicâb illâ zuhûr
Ġaybetine yok sebeb illâ hużûr
87. Halk anuñ emr anuñ ‘izzet anuñ
Mülk anuñ fazl anuñ ķudret anuñ
88. Ten yaradur sûret ider cân virür
‘Âķl in’âm eyler ü îmân virür
89. Yiri gögi ķāyim iden Hâlıķ ol
İns ü cinne rızķ viren Râzık ol
90. Rahmeti bî-hadd ü fazlı bî-kerân
Ni’meti bî-‘add ü luţfı câvidân
91. Âşikâredür anuñ ilmine ġayb
Örtülüdür ‘afvı-y-ıla dürlü ‘ayb
92. Kanı fażl idüp ķılur müşg-i Hıţâ
Kirmden aţlas düzedür zî atâ
93. Nûş-ı dârû ider arudan ayân
Sahreden âb-ı zülâl eyler revân
94. Âb u gilde şöyle san’atlar kılur
Kim aña cân u göñül hayrân olur
95. Bu ne mülketdür ķamu ‘izz ü celâl
Bu ne hażretdür ţolu fażl u kemâl
96. Müsteķarrı ‘izzetinüñ lâ-mekân
Sür’ati fermânınuñdur Kün-fe-kân
97. Fehm künhinde anuñ bî-bâl ü per
Vehm zikrinde anuñ bî-pâ vü ser
98. Pâkdur andan ki her ġāfil didi
Pâk-ter andan ki her ‘âķil didi
99. Ol-durur bî-şek Vücûd-ı Muţlaķ Ol
Böyle baġla i’tikāduñ ber-Haķ Ol
100. Muţlaķ oldur pes ne kim varsa vücûd
Lâ-büd iderler aña cândan sücûd