İngiltere ve Fransa ile aktedilen mukaveleler meclise verildi..
İngiltere ve Fransa ile aktedilen mukaveleler meclise verildi..
Lozan muahedesinin bazı noktalarda ecnebiler lehine kaydettiği ahkâmdan da kurtuluyoruz..
ANKARA, 29 (Telefonla)—Türkiye ile büyük Britanya Hükûmeti arasında imzalanan ticaret ve ikamet mukavelesi tasdik edilmek üzere Meclise gelmiş ve iktisat encümeninde tetkik edildikten sonra hey'eti umumîyeye sevkolunmuştur. Bu günlerde müzakere olunacak olan bu mukavele hem ikamet, hem de ticarete ait hükümleri ihtiva etmektedir.
İktisat encümeninin bu mukavele hakkında hazırladığı mazbata dikkate şayan mütalealarla doludur. Ehemmiyetine mehni mazbatanın bazı kısımlarını aynen bildiriyorum.
Mazbatada deniliyor ki:
— “Lozan ticaret mukavelesi geçen sene Ağustosunda hitam bulmuş olduğu halde ikamete dair olanının henüz bir seneyi mütecaviz bir zaman daha meriyeti bakidir. Lozanda aktedilen ikamet mukavelesi Lozandan evvel ecnebilerin memleketimizde ikamet noktai nazarından haiz oldukları ve kapitülâsyon namı altında yadedilen imtiyazların lâğvi dolayısile diğer devletlerle müsavi bir vaziyette olarak yapılmış ise de memleketimizde yapılabilecek mecburî istikrazlar ve servet üzerinden istisnai olarak alınabilecek kısımlar hususunda ecnebilerin müstesna tutulacaklarına dair hükümleri bulunduğundan onların da bir an evvel kaldırılması ve hâkimiyetimizin bilâ kaydü şart vatandaşlar ve ecnebiler hakkında seyyan bulunduğundan beyneldüvel senetlerle müeyyet olduğunun görülmesi elbette artık maziyi büsbütün unutulmuş bir hale koymayı ifade ettiğinden pek ziyade arzu olunur bir keyfiyet idi. İşte bu yeni mukavelenin ikamete dair ahkâmında bu hususlar nazarı itibare alınarak vatandaşlarımızla ecnebîler hakkında ayni muameleyi yapabilmek esası vazedilmiştir.
Diğer taraftan Lozan muahedesi tebaaya hasredilen san'âtlar hususunda ecnebiler lehine hakkı müktesibi tanır suretinde bir fıkrayı muhtevi olduğu haliyle de bu defa bu dahi mukaveleden hariç bırakılmıştır.
“Muahedede kabotajla vatandaşlara hasredilmiş olan diğer meşagilin Türklere ait bulunduğu ayrıca tasrih olunmakta ve kara sularında cereyan eden tahlisiye gibi hizmetlerin yalnız Türklere aidiyetinin beyanı sırasında Marmara denizinin de Türkiye kara sularından ad- (Mabadı altıncı sahifede.)