4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu: Revizyonlar arasındaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
823. satır:
===BİRİNCİ KISIM : EVLİLİK HUKUKU ===
====BİRİNCİ BÖLÜM
=====BİRİNCİ AYIRIM
======A - NİŞANLANMA ======
'''Madde 118''' - Nişanlanma, evlenme vaadiyle olur.
Nişanlanma, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça küçüğü veya kısıtlıyı bağlamaz.
======B - NİŞANLILIĞIN HÜKÜMLERİ ======
'''I. DAVA HAKKININ BULUNMAMASI '''
'''Madde 119''' - Nişanlılık, evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez.
Evlenmeden kaçınma hali için öngörülen cayma tazminatı veya ceza şartı dava edilemez; ancak yapılan ödemeler de geri istenemez.
'''II. NİŞANIN BOZULMASININ SONUÇLARI '''
'''1. MADDİ TAZMİNAT '''
'''Madde 120''' - Nişanlılardan biri haklı bir sebep olmaksızın nişanı bozduğu veya nişan taraflardan birine yükletilebilen bir sebeple bozulduğu takdirde; kusuru olan taraf, diğerine dürüstlük kuralları çerçevesinde ve evlenme amacıyla yaptığı harcamalar ve katlandığı maddi fedakarlıklar karşılığında uygun bir tazminat vermekle yükümlüdür. Aynı kural nişan giderleri hakkında da uygulanır.
Tazminat istemeye hakkı olan tarafın ana ve babası veya onlar gibi davranan kimseler de, aynı koşullar altında yaptıkları harcamalar için uygun bir tazminat isteyebilirler.
'''2. MANEVİ TAZMİNAT '''
'''Madde 121''' - Nişanın bozulması yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
'''III. HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ '''
''Madde 122''' - Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.
Hediye aynen veya mislen geri verilemiyorsa, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır.
'''IV. ZAMANAŞIMI '''
'''Madde 123''' - Nişanlılığın sona ermesinden doğan dava hakları, sona ermenin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
=====İKİNCİ AYIRIM: EVLENME EHLİYETİ VE ENGELLERİ =====
======A - EHLİYETİN KOŞULLARI ======
'''I. YAŞ '''
'''Madde 124'' - Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez.
Ancak, hakim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.
'''II. AYIRT ETME GÜCÜ '''
'''Madde 125''' - Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar evlenemez.
'''III. YASAL TEMSİLCİNİN İZNİ '''
'''1. KÜÇÜKLER HAKKINDA '''
'''Madde 126''' - Küçük, yasal temsilcisinin izni olmadıkça evlenemez.
'''2. KISITLILAR HAKKINDA '''
'''Madde 127'''- Kısıtlı, yasal temsilcisinin izni olmadıkça evlenemez.
'''3. MAHKEMEYE BAŞVURMA '''
'''Madde 128''' - Hakim, haklı sebep olmaksızın evlenmeye izin vermeyen yasal temsilciyi dinledikten sonra, bu konuda başvuran küçük veya kısıtlının evlenmesine izin verebilir.
======B - EVLENME ENGELLERİ ======
'''I. HISIMLIK '''
'''Madde 129''' - Aşağıdaki kimseler arasında evlenme yasaktır:
1. Üstsoy ile altsoy arasında; kardeşler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında,
Satır 891 ⟶ 902:
3. Evlat edinen ile evlatlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında.
'''II. ÖNCEKİ EVLİLİK '''
'''1. SONA ERDİĞİNİN İSPATI '''
'''a. GENEL OLARAK '''
'''Madde 130''' - Yeniden evlenmek isteyen kimse, önceki evliliğinin sona ermiş olduğunu ispat etmek zorundadır.
'''b. GAİPLİK DURUMUNDA '''
'''Madde 131''' - Gaipliğine karar verilen kişinin eşi, mahkemece evliliğin feshine karar verilmedikçe yeniden evlenemez.
Kaybolanın eşi evliliğin feshini, gaiplik başvurusuyla birlikte veya ayrıca açacağı bir dava ile isteyebilir.
Ayrı bir dava ile evliliğin feshi, davacının yerleşim yeri mahkemesinden istenir.
'''2. KADIN İÇİN BEKLEME SÜRESİ '''
'''Madde 132''' - Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez.
Doğurmakla süre biter.
Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hallerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.
'''III. AKIL HASTALIĞI '''
'''Madde 133'''- Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler.
=====ÜÇÜNCÜ AYIRIM : EVLENME BAŞVURUSU VE TÖRENİ =====
======A - BAŞVURU ======
'''I. BAŞVURU MAKAMI ''''
'''Madde 134''' - Birbiriyle evlenecek erkek ve kadın, içlerinden birinin oturduğu yer evlendirme memurluğuna birlikte başvururlar.
Evlendirme memuru, belediye bulunan yerlerde belediye başkanı veya bu işle görevlendireceği memur, köylerde muhtardır.
II. ŞEKLİ
'''Madde 135 - Başvuru, evlenecekler tarafından yazılı veya sözlü olarak yapılır.'''
'''III. BELGELER '''
'''Madde 136''' - Erkek ve kadından her biri, nüfus cüzdanı ve nüfus kayıt örneğini, önceki evliliği sona ermiş ise buna ilişkin belgeyi, küçük veya kısıtlı ise ayrıca yasal temsilcisinin imzası onaylanmış yazılı izin belgesini ve evlenmeye engel hastalığının bulunmadığını gösteren sağlık raporunu evlendirme memurluğuna vermek zorundadır.
'''IV. BAŞVURUNUN İNCELENMESİ VE REDDİ '''
'''Madde 137'''- Evlendirme memuru, evlenme başvurusunu ve buna eklenmesi gereken belgeleri inceler. Başvuruda bir noksanlık görürse bunu tamamlar veya tamamlattırır.
Başvurunun usulüne uygun olarak yapılmadığı veya evleneceklerden birinin evlenmeye ehil olmadığı ya da evlenmeye yasal bir engel bulunduğu anlaşılırsa, evlenme başvurusu reddolunur ve durum evleneceklere yazıyla hemen bildirilir.
'''V. REDDE İTİRAZ VE YARGILAMA USULÜ '''
'''Madde 138'''- Evleneceklerden her biri evlendirme memurunun ret kararına karşı mahkemeye başvurabilir. İtiraz, evrak üzerinde incelenip kesin karara bağlanır.
Ancak, mutlak butlan sebeplerinden birinin bulunduğuna ilişkin ret kararlarına karşı açılan davalar, basit yargılama usulüyle ve Cumhuriyet savcısının hazır bulunmasıyla görülür.
======B - EVLENME TÖRENİ VE TESCİL ======
'''I. KOŞULLARI '''
'''1. EVLENME İZNİ '''
'''Madde 139''' - Evlendirme memuru, evlenme koşullarının varlığını tespit ederse veya ret kararı mahkemece kaldırılırsa, evleneceklere evlenme gün ve saatini bildirir veya isterlerse evlenme izni belgesini verir.
Evlenme izni belgesi, verildiği tarihten başlayarak altı ay içinde evleneceklere herhangi bir evlendirme memuru önünde evlenebilme hakkı sağlar.
'''2. EVLENMENİN YAPILAMAMASI '''
Madde 140 - Evlenme koşullarının bulunmadığının anlaşılması veya belgelerin verilmesinden başlayarak altı ayın geçmesi halinde, evlendirme memuru evlenme törenini yapamaz.
'''II. YAPILIŞI '''
'''1. TÖREN YERİ '''
'''Madde 141''' - Evlenme töreni, evlendirme dairesinde evlendirme memurunun ve ayırt etme gücüne sahip ergin iki tanığın önünde açık olarak yapılır. Ancak, tören evleneceklerin istemi üzerine evlendirme memurunun uygun bulacağı diğer yerlerde de yapılabilir.
'''2. TÖRENİN ŞEKLİ '''
'''Madde 142''' - Evlendirme memuru, evleneceklerden her birine birbiriyle evlenmek isteyip istemediklerini sorar. Evlenme, tarafların olumlu sözlü cevaplarını verdikleri anda oluşur. Memur, evlenmenin tarafların karşılıklı rızası ile kanuna uygun olarak yapılmış olduğunu açıklar.
'''3. AİLE CÜZDANI VE DİNÎ TÖREN '''
''Madde 143''' - Evlenme töreni biter bitmez evlendirme memuru eşlere bir aile cüzdanı verir.
Aile cüzdanı gösterilmeden evlenmenin dini töreni yapılamaz.
Evlenmenin geçerli olması dini törenin yapılmasına bağlı değildir.
======C - YÖNETMELİK =====
'''Madde 144''' - Evlenme işlemi, evlenme kütüğü, evlenmeye ilişkin yazışma ve evlenme ile ilgili diğer konular yönetmelikle düzenlenir.
=====DÖRDÜNCÜ AYIRIM : BATIL OLAN EVLENMELER =====
======A - MUTLAK BUTLAN ======
'''I. SEBEPLERİ '''
'''Madde 145''' - Aşağıdaki hallerde evlenme mutlak butlanla batıldır:
1. Eşlerden birinin evlenme sırasında evli bulunması,
Satır 985 ⟶ 1.012:
4. Eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede hısımlığın bulunması.
'''II. DAVA AÇMA GÖREVİ VE HAKKI '''
'''Madde 146''' - Mutlak butlan davası, Cumhuriyet savcısı tarafından resen açılır.
Bu dava, ilgisi olan herkes tarafından da açılabilir.
'''III. DAVA HAKKININ SINIRLANMASI VEYA KALKMASI '''
'''Madde 147''' - Sona ermiş bir evliliğin mutlak butlanı Cumhuriyet savcısı tarafından resen dava edilemez; fakat her ilgili, mutlak butlanın karar altına alınmasını isteyebilir.
Ayırt etme gücünün sonradan kazanılması veya akıl hastalığının iyileşmiş olması durumlarında mutlak butlan davasını yalnız ayırt etme gücünü sonradan kazanan veya akıl hastalığı iyileşen eş açabilir.
Evliyken yeniden evlenen bir kimsenin önceki evliliği mutlak butlan kararı verilmeden önce sona ermişse ve ikinci evlenmede diğer eş iyiniyetli ise, bu evlenmenin butlanına karar verilemez.
======B - NİSBİ BUTLAN ======
'''I. EŞLERİN DAVA HAKKI '''
'''1. AYIRT ETME GÜCÜNDEN GEÇİCİ YOKSUNLUK '''
'''Madde
'''2. YANILMA '''
'''Madde 149''' - Aşağıdaki durumlarda eşlerden biri evlenmenin iptalini dava edebilir:
1. Evlenmeyi hiç istemediği veya evlendiği kişiyle evlenmeyi düşünmediği halde yanılarak bu evlenmeye razı olmuşsa,
2. Eşinde bulunmaması onunla birlikte yaşamayı kendisi için çekilmez bir duruma sokacak derecede önemli bir nitelikte yanılarak evlenmişse.
'''3. ALDATMA ''
'''Madde 150''' - Aşağıdaki durumlarda eşlerden biri evlenmenin iptalini dava edebilir:
1. Eşinin namus ve onuru hakkında doğrudan doğruya onun tarafından veya onun bilgisi altında bir başkası tarafından aldatılarak evlenmeye razı olmuşsa,
2. Davacının veya altsoyunun sağlığı için ağır tehlike oluşturan bir hastalık kendisinden gizlenmişse.
'''4. KORKUTMA '''
'''Madde 151''' - Kendisinin veya yakınlarından birinin hayatı, sağlığı veya namus ve onuruna yönelik pek yakın ve ağır bir tehlike ile korkutularak evlenmeye razı edilmiş eş, evlenmenin iptalini dava edebilir.
'''5. HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE '''
'''Madde 152''' - İptal davası açma hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak altı ay ve her halde evlenmenin üzerinden beş yıl geçmekle düşer.
'''II. YASAL TEMSİLCİNİN DAVA HAKKI '''
'''Madde 153''' - Küçük veya kısıtlı, yasal temsilcisinin izni olmadan evlenirse, izni alınmayan yasal temsilci evlenmenin iptalini dava edebilir.
Bu suretle evlenen kimse sonradan onsekiz yaşını doldurmak suretiyle ergin olur, kısıtlı olmaktan çıkar veya karı gebe kalırsa evlenmenin iptaline karar verilemez.
======C - BUTLANI GEREKTİRMEYEN SEBEPLER ======
'''I. BEKLEME SÜRESİNE UYMAMA '''
'''Madde 154''' - Kadının bekleme süresi bitmeden evlenmesi, evlenmenin butlanını gerektirmez.
'''II. ŞEKİL KURALLARINA UYMAMA '''
'''Madde 155''' - Evlendirmeye yetkili memur önünde yapılmış olan bir evliliğin kanunun diğer şekil kurallarına uyulmaması sebebiyle butlanına karar verilemez.
======D - BUTLAN KARARI ======
'''I. GENEL OLARAK '''
'''Madde 156''' - Batıl bir evlilik ancak hakimin kararıyla sona erer. Mutlak butlan halinde bile evlenme, hakimin kararına kadar geçerli bir evliliğin bütün sonuçlarını doğurur.
'''II. SONUÇLARI '''
'''1. ÇOCUKLAR YÖNÜNDEN '''
'''Madde 157''' - Mahkemece butlanına karar verilen bir evlilikten doğan çocuklar, ana ve baba iyiniyetli olmasalar bile evlilik içinde doğmuş sayılırlar.
Çocuklar ile ana ve baba arasındaki ilişkilere boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır.
'''2. EŞLER YÖNÜNDEN '''
'''Madde 158''' - Evlenmenin butlanına karar verilirse, evlenirken iyiniyetli bulunan eş bu evlenme ile kazanmış olduğu kişisel durumunu korur.
Eşler arasındaki mal rejiminin tasfiyesi, tazminat, nafaka ve soyadı hakkında boşanmaya ilişkin hükümler uygulanır.
======E - MİRASÇILARIN DAVA HAKKI ======
Madde 159 - Evlenmenin butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez. Ancak, mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler. Dava sonucunda evlenme sırasında iyiniyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eş, yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybeder.
| |||