Özgürlük ve Dayanışma Partisi tüzüğü: Revizyonlar arasındaki fark

Madde 1: Partinin adı; Özgürlük ve Dayanışma Partisi‘dir. Kısaltılmış adı; ÖDP‘dir. Merkezi Ankara‘dadır.

 

 

Madde 2: Özgürlük ve Dayanışma Partisi tüm emekçilerin, ezilenlerin ve onlarla aynı saflarda yer almayı ve yeni bir dünya kurmayı isteyenlerin partisidir.

 

 

Madde 3: Sınıflı toplumların ortaya çıkışından bu yana, işçi ve emekçi sınıfların pratiğinde kendini yeniden üreten eşit, özgür, sömürüsüz ve sınıfsız bir dünya arayışı insanlığın özlemidir.

Üretenlerin yönettiği, ezen ve ezilenlerin olmadığı, toplumun üzerindeki askeri, polisiye ve bürokratik baskı ve denetimin ortadan kalktığı, ekonomik karar ve planlama süreçlerinin çalışan ve üreten çoğunluğun iradesine dayandığı bir dünyayı hedefler.

 

 

Madde 4: Parti, 2. Madde‘de belirtilen dinamiklere dayanan, politikayı onların her düzeyde söz ve karar sahibi olması olarak anlayan çoğulcu bir kitle partisidir.

 

Partide tüm faaliyetler tam bir açıklık içinde yürütülür. Tüm parti üye ve örgütlerinin parti çalışmaları ile ilgili olarak zamanında sürekli ve yeterli bir biçimde bilgilendirilme, bilgiye engelsiz ulaşabilme ve denetleyebilme hakkı vardır. İlgili parti organları bunları gerçekleştirmekle yükümlüdür. Genel Merkez, il ve ilçe örgütleri gerektiğinde parti içi yayın çıkarabilirler.

Parti logosu ve amblemi, parti organları tarafından çıkarılan yayınlarda kullanılır. Merkezi yayın faaliyeti MYK‘nın yetki ve sorumluluğundadır.

 

 

Madde 5: Partinin tüzük ve programını kabul eden, ödentisini her ay düzenli ödemeyi kabul eden, gönüllü olarak çalışmayı kabul ettiği parti örgütünde üzerine aldığı parti görevlerini yerine getirmeyi kabul eden herkes partiye üye olabilir.

 

 

Madde 6: Partiye üyelik başvurusu kişinin oturduğu veya çalıştığı ilçenin parti örgütüne yapılır. Üyelik başvurusu, başvuranın kimlik belgesine göre 3 nüsha olarak doldurulan üyelik fişini imzalaması ile yapılır. Üyelik başvurusu yapan üyeye, hangi faaliyet alanında çalışacağı sorulur ve fişine yazılır. Her üye, kayıtlı bulunduğu ilçenin yaşama ve çalışma alanları veya yönetim kurulları tarafından oluşturulmuş komisyonlardan hangisinde çalışacağını belirtir.

Üyelik işlerinin ve kayıtlarının düzenlemesine dair uygulama esasları Parti Meclisi tarafından hazırlanan yönetmelik ile belirlenir.

 

 

Madde 7: MYK, kendiliğinden veya il ve ilçe yönetim kurullarının istemi üzerine partinin gelişimi, toplumsal dayanışma ve emeğin çıkarı açısından çalışmalarından yarar umulanların partiye asil üye olarak kabulüne her zaman karar verebilir. Bu durumda madde 16 (f) fıkrası uygulanmaz.

 

 

Madde 8: Parti, özel katkısı olabilecek ve isteyen partisiz kişilerin de çalışmalara katkısının alınmasını sağlar. Parti örgütleri bu amaçla, isteyen partisiz kişiler arasından fahri üyeler kayıt edebilir. Fahri üyelerden tüm parti örgüt, organ ve kademelerde etkin bir biçimde yararlanılabilmesi için Parti Meclisi gerekli yönetmeliği çıkarır.

 

 

Madde 9:

çalışma gruplarından oluşur.

 

 

Madde 10: Büyük Kongre, partinin en yüksek karar organıdır. Seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.

Parti programı ve tüzüğünde değişiklik ile parti politikaları konusundaki önerge ve karar tasarıları delegelerin 1/20‘sinin imzası ile verilir. Bu önergelerin üzerinde doğrudan görüşme açılır. 1/50 oranında delege tarafından verilen önergeler doğrudan görüşmeye açılmaz. Üzerinde tartışma yapılarak, görüşmeye açılmasına oylama ile karar verilir. Usule ilişkin önergeler 1/50 imza ile verilebilir. Bu konuda lehte, hakkında ve aleyhte birer söz verilir ve oylanır. Ancak bu hüküm usule ilişkin sözlü ve oya sunulmayacak taleplerin divan tarafından değerlendirilmesini engellemez.

 

 

Madde 11: Büyük Kongre‘nin görev ve yetkileri şunlardır:

 

Büyük Kongre‘yi Genel Başkan veya görevlendireceği yardımcılardan biri, bu organların boşalması durumunda PM‘den bir üye açar.

Büyük Kongre Divanı bir başkan, iki başkan yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur. Büyük Kongre Divanı açık oy ile seçilir.

Büyük Kongre Divanı, kongre çalışmalarının genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür. Divan, Büyük Kongre çalışmalarının yürütülmesinde yasa, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, çalışmalara ara verebilir, toplantı mekanının düzeni ile ilgili karar alabilir.

 

Büyük Kongre, Disiplin Kurulu‘nca verilen cezaları affetme yetkisine sahiptir.

 

 

Madde 12:

PM kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Alınan kararların daha geniş bir mutabakat amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının % 30‘nun başvurusu yeterlidir.

 

 

Madde 13:

Genel Başkan‘ın çalışmalarının koordinasyonu için İstanbul‘da İrtibat Bürosu açılır.

 

 

Madde 14:

h) Meclis kurulacak bölgeleri belirler ve il, ilçe başkanları ve birer yönetim kurulu üyeleri, İl Emek ve Meslek Meclisi Yürütmelerinden, Kadın Koordinasyonlarından ve Gençlik Meclislerinden 2‘şer kişi ve PM üyelerinden bölge meclislerini oluşturur.

 

 

a) Oluşumu

MYK sekreteryası olarak parti örgütü ile ilişkileri sürdürürler. MYK‘nın gündeminin hazırlanması, alınan kararların parti örgütleri aracılığıyla uygulanması, parti örgütü ile ilişkilerin sürdürülmesi görevlerini yerine getirirler. Parti adına dava açma ve davada husumet yetkisi Başkanlık Kurulu‘na aittir. Diğer görevleri, yetki ve sorumlulukları, PM tarafından hazırlanan yönetmelikle belirlenir.

 

 

Madde 16:

 

 

b) Seçimler, SPY‘nın 21. Maddesi gereğince örgüt binasına asılan ve üyelere duyurulan kesinleşmiş delege listeleri esas alınarak yapılır. Bu listelerde adı olmayanlar oy kullanamazlar.

h) Birden fazla yürütme organında görev alınamaz.

 

 

Madde 17:

Konfederasyon ve meslek birlikleri gibi üst kuruluşların genel merkez organına seçilmiş ve parti üyesi olan başkan veya sekreter veya yönetim kurulu üyesinin katılımıyla oluşur. MYK‘nın çağrısı ile toplanır. Gerekli görülen hallerde, üst örgütlerin üyesi olan sendika, oda ve bunun gibi kuruluşlardan aynı statüdeki partililer de bu kurula çağrılabilir. Konuları istişari olarak görüşür ve öneriler oluşturur.

 

 

MADDE 18: İl ve ilçe başkanları ve birer yönetim kurulu üyeleri, İl Emek ve Meslek Meclisleri Yürütmelerinden, Kadın Koordinasyonlarından ve Gençlik Meclislerinden ikişer temsilci ve bölgedeki PM üyelerinin katılımı ile MYK tarafından oluşturulur. Parti politikalarını, Kongre ve PM kararları çerçevesinde bölge düzeyinde uygular. Bölgenin özgün sorunları ve ihtiyaçları çerçevesinde oluşturduğu önerileri, bölge kapsamındaki il yönetim kurullarına bildirir. Bölge Meclisi faaliyetlerini, il başkanları koordine eder. Bölgeler MYK tarafından belirlenir.

 

 

Madde 19: İl kongresi, seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.

 

İl kongrelerinin gazetede ilanı gerekmez. Gündeme kongre delegelerinin 1/10‘unun yazılı istemi ile gündem maddesi eklenebilir.

Kongre delegelerinin 1/20‘si belirli bir konunun gündeme eklenmesini yazılı olarak isteyebilir. Öneri lehte veya aleyhte yapılacak birer konuşmadan sonra oylanır. Gündeme alınması kararlaştırılan konu ilgili bölümde görüşülür.

 

e) Tahmini bütçeyi onaylar.

 

 

Madde 20:

Özgül alanlara ilişkin, parti çalışmalarının yürütülmesi amacıyla örgütsel niteliği olmayan, destek grupları ve uzmanlık komisyonları kurar.

 

 

Madde 21: İl yönetim kurulu, tartışacağı ve karar alacağı konularda görüşlerine başvurmak ve toplantıyı izlemek üzere davet ettiği uzman, bilim insanı, gazeteci vb. kişiler ve özel olarak davetli yurttaşlar ile parti üyelerinin katılacağı ‘İl üye ve partisiz yurttaşlar konferansları‘ toplayabilir. Bu toplantılar, kamuoyuna kapalı özel parti toplantılarıdır. İl yönetim kurulu için öneriler oluşturur.

Bu konferansların görüş alışverişi, tartışma ve kararları, il yönetim kurulu için tavsiye niteliğindedir. Konferanslar için gerekli yönetmelik PM tarafından hazırlanır.

 

 

Madde 22: İl yönetim kurulu ve ilçe yönetim kurulu üyeleri ve Parti Meclisi‘nin ildeki üyeleri ile il emek meclisi yürütmesi, il kadın kolu koordinasyonu yürütmesi ve il gençlik kolu özgürlük ve dayanışma gençlik platformları yürütmesinin katılımı ile en az 3 ayda bir toplanır. İl ve ilçe örgütlerinin çalışmalarını değerlendirir.

 

 

Madde 23: İlçe kongresi, o ilçeye bağlı bütün üyelerden oluşur. Eğer ilçe üyelerinin toplam sayısı 400‘ü aşıyorsa, Siyasi Partiler Yasası‘nın öngördüğü yöntemler çerçevesinde çıkarılacak yönetmelikle, delege sayısı 400‘ü aşmayacak biçimde seçilen ilçe delegelerinden oluşur. İlçe başkanı ve ilçe yönetim kurulu üyeleri, ilçe kongresinin doğal delegesidir. İlçe kongresi olağan olarak 2 yılda bir toplanır.

Kongrede ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu ve il kongresine gidecek delegeler seçilir. İlçe kongresi, nisaplı olarak üyelere duyurulan ve ilçe seçim kuruluna bildirilen yer, gün ve gündem ile toplanır. Nisap sağlanamazsa ertesi gün belirtilen yer, saat ve gündemle nisapsız olarak toplanır. İlçe kongreleri için gazete ilanı gerekmez.

 

 

Madde 24: İlçe başkanı, ilçe kongresinde gizli oy ve kongrede hazır bulunan delege sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk oylamada sonuç alınmazsa ilk oylamada en çok oyu alan iki adayın katılacağı ikinci oylamada en çok oyu alan seçilir.

 

Aynı mahalle ve köydeki üyelerden oluşur. İlçe yönetim kurulu üyeleri bu birimlerin doğal üyeleridir. Parti politikalarının yerelde yürütülmesi ve yerel yaşamın sorunlarının parti politikaları içinde yer almasının sağlanmasından sorumludur.

Yaşama ve çalışma alanı birimleri ile mahalle ve köy birimlerinin çalışma esasları, PM tarafından hazırlanan bir yönetmelikle düzenlenir.

 

 

Madde 25: İlçe yönetim kurulu, tartışacağı ve karar alacağı konularda görüşlerine başvurmak ve toplantıyı izlemek üzere davet ettiği uzman, bilim insanı, gazeteci vb. kişiler ve özel olarak davetli yurttaşlar ile parti üyelerinin katılacağı ‘ilçe üye ve partisiz yurttaşlar konferansları‘ toplayabilir. Bu toplantılar kamuoyuna kapalı özel parti toplantılarıdır. İlçe yönetim kurulu için öneri oluşturur.

 

 

Madde 26: İlçe yönetim kurulu ve belde örgütü yöneticileri, ilçe üyesi PM ve il yönetim kurulu üyeleri ile yaşama ve çalışma alanı temsilcileri, mahalle ve köy birimleri temsilcileri, ilçe kadın kolu koordinasyonu yürütmesi ile gençlik kolu özgürlük ve dayanışma gençlik platformları yürütmesinin katılımı ile en az 3 ayda bir toplanır. İlçe örgütünün çalışmalarını değerlendirir.

 

 

Madde 27: İlçeye bağlı belediye örgütü kurulmuş beldelerde 3 parti üyesi tarafından oluşturulur. Belde örgütü tümüyle ilçe yönetim kurulunun sorumluluğu altında, ona bağlı olarak çalışır. Doğrudan ilçenin üyesidir. Kongre yapmaz, zorunlu defterleri tutmaz.

 

 

Madde 28: Belde örgütü, tartışacağı ve karar alacağı konularda görüşlerine başvurmak ve toplantıyı izlemek üzere davet ettiği uzman, bilim insanı, gazeteci vb. kişiler ve özel olarak davetli yurttaşlar ile parti üyelerinin katılacağı ‘belde üyeleri ve partisiz yurttaşlar konferansları‘ toplayabilir. Bu toplantılar kamuoyuna kapalı özel parti toplantılarıdır. İlçe yönetim kurulu için öneri oluşturur.

 

 

Madde 29:

Partinin Genel Merkez, il ve ilçe örgütleri ihtiyaç duymaları halinde, bulundukları bölgelerde lokal açabilirler.

 

 

MADDE 30:

İl Emek Meclisinin önerisi, il yönetim kurulunun kararıyla ihtiyaç duyulan ilçelerde İlçe Emek Meclisi oluşturulur. İlçe Meclisi, ilçede faaliyette bulunan emek örgütünün üyesi olan partililerden oluşur. Aralarında belirledikleri bir kişi İl Emek Meclisinin katılımcısı olur.

 

 

MADDE 31: İlçe, il ve merkez düzeyinde kadın koordinasyonları oluşturulur. Çalışma esasları, kadın

koordinasyonları tarafından önerilen ve PM tarafından karar altına alınan bir yönetmelikle düzenlenir.

 

 

MADDE 32: Gençlik örgütlenmesi, ilçe ve üniversiteler düzeyinde, ihtiyaçlar ölçüsünde oluşturulacak Özgürlük ve Dayanışma Gençlik Meclislerini esas alır. Bu meclisler, gerek duyulduğunda il ve Türkiye genelinde toplanabilir. Özgürlük ve Dayanışma Gençlik Meclisleri, ihtiyaçlar ölçüsünde ideolojik teorik derinleşmeyi ve ortaklaşmayı sağlar. ÖDP‘li gençler içinde parti politikalarının tartışılıp, parti bilincinin geliştirilmesi ve derinleştirilmesi işlevini görür. Gençlik alanına dair politikaların tartışılmasını sağlar.

Çalışma esasları PM tarafından hazırlanan bir yönetmelikle düzenlenir.

 

 

Madde 33: Siyasi Partiler Yasası'na ve Parti Tüzüğü'ne göre parti içinde yapılacak her kademedeki seçimlerin hangi kural ve yöntemlere göre yapılacağı PM tarafından hazırlanan bir seçim yönetmeliği ile saptanır. Seçim yönetmeliği, Büyük Kongre, il ve ilçe kongrelerinde yapılacak seçimlerin yanı sıra danışma konferanslarının da çalışma esasları bu yönetmelikle düzenlenir.

 

 

Madde 34: Parti Büyük Kongresi‘ne, il ve ilçe kongrelerine siyasal kararlar ve seçimlerle ilgili tavsiyelerde bulunmak üzere toplanan merkez, il ve ilçe düzeyindeki danışma organlarıdır. Parti danışma konferanslarına üyeler ve fahri üyeler katılır. Parti danışma konferanslarının amacı parti politikalarının en geniş üye katılımıyla oluşturulması ve bir tavsiye seçim listesinin Büyük Kongre‘ye, il ve ilçe kongrelerine sunulmasıdır.

Parti danışma konferanslarına üyelerin ve fahri üyelerin hangi esaslar dahilinde katılacağı ve parti danışma konferanslarının çalışma şekli 33. Madde‘de belirtilen seçim yönetmeliğince saptanır. Parti danışma konferansları, Büyük Kongre ile il ve ilçe kongreleri ile aynı zamanda toplanır.

 

 

Madde 35:

Belediye meclisleri ve il genel meclislerindeki partili üyeler kendi aralarında bir grup oluştururlar. Partili belediye başkanı bu grubun başkanıdır. Belediye başkanı partili değilse il başkanı, yokluğunda ilçe başkanı grubun doğal başkanıdır. Meclis grupları kendi içlerinde başkan vekili ve sözcülerini seçer. İl ve ilçe başkanları parti gruplarını bütçe, yıllık program ve faaliyet raporları görüşmeleri öncesi olmak üzere, bir yıl içinde en az 3 kez toplantıya çağırırlar ve toplantıyı yönetirler.

 

 

 

Madde 36: Milletvekili adayı olacak partililer, o seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY‘da gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.

 

 

Madde 37: Yerel seçimlerde parti adayları SPY ve bu konuda hazırlanacak yönetmeliğe göre yapılacak seçimlerde belirlenir. O seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY‘da gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.

 

 

Madde 38: Yasa ve Tüzük gereklerini yerine getirmeyen, üst kurulların ve disiplin kurullarının süreli yazılarını zamanında yanıtlamayan veya üst organların veya disiplin kurullarının kararları doğrultusunda faaliyet yürütmekten imtina eden il ve ilçe yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, üst yönetim kurullarınca yazı ile uyarılır. En çok 30 günlük süre içinde uyarı gereklerini yerine getirmeyen başkan ve yönetim kurullarının yenilenmesi amacıyla ilçe ve il kongreleri bir üst kurul tarafından 30 gün içinde toplantıya çağrılır. Kongreyi toplamayan başkan ve yönetim kurulları bir üst kurulca görevden alınır.

Benzeri durumlarda 1/5 oranında kongre delegesinin yazılı başvurusuyla da olağanüstü kongreye gidilebilir.

 

 

MADDE 39: Yurtdışı örgütleri, ülke ve il düzeyinde kurulur. Çalışma esasları PM tarafından hazırlanan yönetmelikle düzenlenir.

 

 

MADDE 40: Büyük Kongre haricindeki merkez karar ve yürütme organları ile il ve ilçe başkanlıklarında, il ve ilçe yönetim kurullarında, il disiplin kurullarında üst üste en fazla üç olağan dönem göreve gelinebilir. Dönem tespiti geriye doğru işlemez. Yeterli sayıda aday çıkmaması halinde, eksik kalan sayıda kurul üyeliğine adaylık bakımından bu hüküm uygulanmaz. Eksik sayıdaki kurul üyeliğine dördüncü kez adaylık ve seçim usulü seçim yönetmeliğinde düzenlenir.

 

 

Madde 41:

Merkez Disiplin Kurulu, bu başvuruları en geç 30 gün içinde karara bağlar. Karar düzeltme ve yeniden yargılama istemleri kararın uygulanmasına engel değildir. Yeniden yargılama isteminin kabul edilmesi halinde, karar verilene kadar önceki kararın yürütmesinin durdurulmasına karar verilebilir.

 

MADDE 42: Disiplin yaptırımları uyarı, kınama, üyelikten geçici çıkarma ve üyelikten kesin çıkarmadır. Dört aydan az geçici çıkarma cezası verilemez.

 

Merkez Disiplin Kurulu karar vermeden, il disiplin kurulunun üyelikten geçici veya üyelikten kesin çıkarma kararı kesinleşmez.

 

 

Madde 43: Partinin gelirleri, parti bayrağı, flaması, rozeti, yayınları ve rumuzlarının satışından sağlanacak gelirleri, partice tertip edilen balo, eğlence, tiyatro, film gösterisi, konser ve yemeklerinden sağlanacak gelirler ve SPY‘da belirtilen diğer kaynaklardır. Partiye üye olan her kişiden en az 5 TL (Beş Türk Lirası), en çok 50 TL (Elli Türk Lirası) giriş aidatı alınır. Giriş aidatı Genel Merkez‘e aktarılır.

Partinin her türlü gelir ve gideri SPY hükümleri ve yönetmelikler çerçevesinde belgelendirilir ve muhasebeleştirilir. Partinin bütün organları görev alanlarındaki mali işlemlerin belgelendirilmesi ve muhasebeleştirilmesinden birinci derecede sorumludur.

 

 

Madde 44: Partinin giderleri ve girişeceği yükümlülükler, Genel Merkez‘de parti tüzel kişiliği, illerde il, ilçelerde ilçe örgütü adına yapılır.

Yükümlülüklere girişmek, bankalardan para çekmek, bir mal veya hak üzerinde tasarrufta bulunmak ya da bu konuda temsil yetkisi vermek için merkezde Genel Başkan veya Genel Başkan Yardımcıları‘ndan biri ile Sayman‘ın, il ve ilçelerde başkan ve sayman üyenin, başkan bulunmadığında sekreter ile sayman üyenin imzalarının bulunması zorunludur.

 

 

Madde 45: Her kademedeki parti organları, SPY‘nda gösterilen defter ve kayıtları tutmak zorundadır. Bunların nasıl tutulacağı, bu defterler dışında, hangi kurulların hangi defterleri tutacağı, teknik olanaklardan nasıl yararlanılacağı yönetmelikte ayrıntılı olarak düzenlenir.

 

 

Madde 46: Parti Tüzüğü‘nde hüküm bulunmayan hallerde SPY ve siyasi partilerle ilgili diğer yasal düzenlemeler dikkate alınır. SPY ve diğer yasalar tarafından tanınan hak ve yetkiler ilgili kurullarca kullanılır.

 

 

Madde 47:

c) Parti Meclisi 6 ay içerisinde ilgili yönetmelikleri yapmakla yükümlüdür.

 

 

Bu değişikliklerin organ seçimleri dışındaki maddeleri, değişikliklerin tamamının yayınlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer, organ sayılarındaki değişiklikler ve seçimleri ilgilendiren hükümler ise yapılacak ilk olağan kongreden itibaren yürürlüğe girer.